1. Rahbar va unga qo’yilgan talablar. Rahbarlikning turli darajalari

Demokratik (hay’atiy) uslub 

Yo’riqnomalar takliflar sifatida; 

Ma’lumotlar do’stona ruhda; 

Maqtov va jazolashlar maslahatlar yo’sinida; 

Ko’rsatmalar  va  ma’n  etishlar  mulohazalar 

orqali; 

Rahbar nuqtai nazari guruh ichida. 

 

Tadbirlar oldindan emas, guruhning o’zida 

ishlab chiqiladi; 

Takliflar  amalga  oshishi  uchun  hamma 

javobgar; 

Bo’ysunuvchilarning  barchalari  nafaqat 

taklif etadi, balki muhokama ham qiladi; 

Neytral (beparvolik) uslubi 

Maqtovlar ham, jazolar ham yo’q; 

Hech qanday hokimlik yo’q; 

Rahbar 

nuqtai-nazari 

sezilarsiz  va  o’z 

guruhidan tashqarida. 

 

Guruhdagi ishlar o’z-o’zidan ketadi; 

Rahbar topshiriqlar bermaydi; 

Ishning  qismlari  alohida  manfaatlardan 

yoki kichik guruhdan kelib chiqadi; 

 

Rahbarlikni amalga oshirish jarayonda bu uslublarning qorishib ketishni kuzatish mumkin. 

Masalan: ekstrimal-favqulotda holatlar demokratik uslubdagi rahbardan qat’iy choralar ko’rishni 

talab etadi.  

Hozir rahbarlik uslublarning soni birmunchaga ortdi. Mavjud uslublar qatoriga: 



  Novatorlik-analitiklik; 



  Hayrihohlik (uslubiy variant sifatida); 



 

Samarali rahbarlikning extimollik modeli kabilar qo’shildi. 

Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, 

 

Rahbarlik  uslubi  -  bu  boshqarishning  ob’ektiv  va  sub’ektiv  shart-sharoiti,  shuningdek 

rahbarning individual o’ziga xosligi rahbar va jamoa o’rtasida doimiy namoyon bo’luvchi fazilat. 

 

Endi, savolning ikkinchi qismiga o’tsak. 

Xo’sh, rahbarlik madaniyati nima? 

 

Rahbarlik  madaniyati  -  bu  boshqarish  jarayonida  uning  tomonidan  namoyon  etiladigan 

fazilatlar majmuasidir. 

 

 

Rahbarning madaniyati  - turli ish va munosabatlar jarayonida namoyon bo’ladigan qoida, 

ko’nikma va qadriyatlar majmuidir. Ular quyidagilar: 

---



 

g’oyaviy ishonch va mehnat faolligini yuksaltirish; 



  xulq-atvorni boshqarish; 



  mustaqil tafakkurlash; 



  yakkahokimlik huquqidan me’yoriy foydalanish; 



  jamoada sog’lom ijtimoiy-psixologik mikroiqlimni mustaxkamlash; 



  muloqot texnikasi va mahoratini egallash; 



 

targ’ibot va tashviqot, tanqid va o’zini-o’zi tanqiddan, samarali foydalanish; 



 

tajriba almashish, ko’rik tanlovlarda ishtirok etish; 



 

shaxsiy namuna orqali ta’sir ko’rsatish; 



 

yagona talablar asosida faoliyatni baholash tizimini standartlashtirishda «ma’mur - qayta 

quruvchi - yaratuvchilik» vazifalarini bajarish va shular kabi holatlarda o’z ifodasini topadi. 

Rahbarliik madaniyati samarali boshqarishni amalga oshirishda qo’l keladi.