1-mavzu: Investitsiyalarning iqtisodiy mazmuni va mohiyati Ma'ruzachi: Rasulbek Saidov

Investitsiyalar makrodarajada quyidagilarni taʼminlaydi:

• takror ishlab chiqarishni kengaytirish siyosatini amalga oshirish;
• ilmiy-texnika taraqqiyotini jadallashtirish, milliy mahsulotlarning raqobatbardoshligini taʼminlash, uning sifati va hajminini oshirish;
• ijtimoiy sohalarni (sogʼliqni saqlash, taʼlim va boshq.) rivojlantirish;
• aholi farovonligini taʼminlashda muhim boʼlgan uy-joy qurilishi, ichimlik suvi, gaz, elektr energiya bilan taʼminlash muammolarini hal etish;
• atrof-muhit va ekologiyaning ifloslanishining oldini olish;
• umumjamiyat ishlab chiqarishini tarkibiy jihatdan qayta qurish va barcha iqtisodiyot tarmoqlarini bir maromda rivojlantirish;
• iqtisodiyotning real sektori va yetakchi tarmoqlarini rivojlantirish;
• hududlarning iqtisodiy salohiyatini oshirish va ixtisoslashuvini mustahkamlash.

Investitsiyalar makrodarajada quyidagilarni taʼminlaydi

• investitsiyalar importi va eksporti orqali milliy iqtisodiyotning xalqaro integratsiyasini kuchaytirish;
• sanoat uchun zarur xom ashyo bazasini yaratish;
• ishsizlik muammosini yumshatish yoki maʼlum darajada hal etish;
• mamlakatning harbiy sanoat majmuini mustahkamlash;
• davlatning mudofaa imkoniyatlarini taʼminlash;
• boshqa qator muammolarni hal etish.

Investitsiyalar mikrodarajada quyidagilarni taʼminlaydi:

• korxona ishlab chiqarish faoliyatini kengaytirish va rivojlantirish;
• asosiy fondlarning haddan tashqari jismoniy va maʼnaviy eskirishiga yoʼl qoʼymaslik;
• ishlab chiqarishning texnik-texnologik darajasini oshirish;
• korxona mahsuloti raqobatbardoshligini taʼminlash va uning sifatini oshirish;
• tabiatni muhofaza qilish tadbirlarini amalga oshirish;
• qimmatli qogʼozlar sotib olish va boshqa korxona aktivlariga oʼz mablagʼini sarflash.

Respublika iqtisodiyotini rivojlantirishda investitsiyalarning ahamiyati quyidagilarda namoyon boʼladi:

• birinchidan, ishlab chiqarishga zamonaviy texnika va texnologiyalarni joriy etib, eksportga moʼljallangan mahsulotlarni ishlab chiqarishni rivojlantiradi;
• ikkinchidan, import oʼrnini bosuvchi tovar ishlab chiqarishni yoʼlga qoʼyish va buning uchun xorijiy investitsiyalarni iqtisodiyotning ustuvor sohalariga yoʼnaltirish va pirovardida, aholining meʼyordagi turmush darajasini taʼminlash (farovonligini oshirish) imkonini yaratadi;
• uchinchidan, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish va qishloq xoʼjaligi ishlab chiqarishini jadalashtirish orqali oʼsib borayotgan aholini ish joylari bilan taʼminlaydi;
• toʼrtinchidan, korxonalarning eskirgan ishlab chiqarish quvvatlarini, moddiy-texnik bazasini yangilaydi va texnik qayta qurollantiradi;
• beshinchidan, tabiiy resurslarni qayta ishlovchi korxonalarni barpo etishga koʼmaklashadi va h.k.