Qo‘lda bajariladgan qoviqqatorlarni
urganish uchun gazlamalardan
kichkina detallar kirkib olamiz.Sungra ish joyimizga utirib ish
boylaymiz.Tikishdan oldin zarur bulgan ip va gazlamalarni tanlab olamiz. Igna
nomeri material kalinligi va operatsiya xarakteriga boglik buladi.Tanlab olingan
ipni ignadan utkazamiz va nazariy kismda berilgan barcha kovikkatorlar
detallarini kaerda ishlatish ma’lum bulganligi sababli ularni shular asosida tikib
chikamiz.
6. Hisobot mazmuni.
1. Ishni bajarish uchun qaviq qator xaqida ma’lumotlar.
2.Tikishni o`rganish xaqida ma’lumotlar.
3. Xulosa. Qaviq qatorlar sxemasi( chizmasi).
4. Ishlatilgan adabiyotlar.
Nazorat uchun savollar.
1. Qo`lda bajariladigan qaviq qatorlarni o`rganishdan maqsad.
2. Qo`l ishlarini bajarishda ishlatiladigan asbob va moslamalar.
3. Ish o`rni xakida.
Adabiyotlar.
1. M.Sh.Jabborova «Tikuvchilik texnologiyasi» Toshkent-1994y.,
2. G.K.Qulijanova, S.S.Musaev «Yengil sanoat maxsulotlari texnologiyasi»
Toshkent -2002 y.
8- LABORATORIYA ISHI
1. Ishning nomi:
Kiyim detallarini ipli biriktirish usullari
2. Ishdan maqsad:
Talabalarga kiyim detallarini biriktirish usullari o‘rganish.
3. Ishning nazariy qismi.
Mаshinаdа bаjаrilаdigаn choklаr kоnstruksiyasigа vа vаzifаsigа ko’rа uch
turdа bo’lаdi: birlаshtiruvchi choklаr, ziy choklаr vа bеzаk choklаr. Birlаshtiruvchi
chok kiyim dеtаllаri vа uzеllаrini birlаshtirishdа ishlаtilаdi. Ziy chok bilаn
kiyimning xаmmа ziylаrigа, dеtаl’
chetlаrigа ishlоv bеrilаdi, bеzаk choklаr
umumаn kiyimni bеzаshdа ishlаtilаdi. Birlаshtiruvchi choklаr biriktirmа chok,
yormа chok, tutаshtirmа chok, kumа chok, ichki chok, bоstirmа chok vа qo’sh
choklаrdаn ibоrаt.
Biriktirmа chok ikki dеtаlni bir-birigа
biriktirib tikаdi, chokni
yorib yoki bir tоmоngа yotqizib dаzmоllаnаdi.
Tikuvchilikdagi texnologik jarayon asosan gazlama bichishdan, kiyim tikishdan,
pardozlashdan va sifatini tekshirishdan iborat. Bular quyidagi ishlar:
— bichish, dazmollash va bug‘lash yo‘li bilan kiyim detallari yoki uzellarining
shaklini o‘zgartirish va hosil qilingan shakllarni mustahkamlash;
— kiyim detallarini ip, yelim bilan yoki payvandlash usuli bilan ulash; kiyim
detallariga zarur fizik-mexanikaviy xossalarni hosil qilish;
— kiyim detallari ziylariga ishlov berish,
qavib berish, yupqalashtirish,
gazlama qirqimlarini titilmaydigan qilish;
— kiyimni tikma gullar, bezak baxyalar, qoplama bezaklar bilan bezash.
Kiyim detallariga ishlov berish va ularni biriktirib tikish uchun ip,
yelim va
payvandlash usulidan foydalaniladi.
Ip yordamida kiyim detallarini ulashda ishlar ijro etish usuliga qarab, qo‘lda yoki
mashinada bajariladigan bo‘lishi mumkin: Boshdan oyoq qo‘lda bajariladigan
barcha operasiyalar qo‘lda bajariladigan ishlar hisoblanadi.Bular igna, qaychi, bo‘r
yordamida bajariladigan, shuningdek,
kiyimni ip, bo‘r, changdan tozalash kabi
ishlardir. Qo‘lda bajariladi-gan operasiyalarga mashinada bajarishdan ko‘ra ko‘p
vaqt ketadi.
Qo‘l ishlari: tik turib bajariladigan ishlar va o‘tirib bajariladigan ishlarga
bo‘linadi
Tik turib bajariladigan ishlarda kiyim yoki detal stol ustiga qo‘yiladi, o‘tirib
bajariladigan ishlar esa kiyim yoki detal ham stol ustiga, ham ishchining tizzasiga
qo‘yib qilinishi mumkin.
Ish vaziyatining to‘g‘ri bo‘lishi ishchining kayfiyatiga va bajariladigan
texnologik operasiyaning sifatiga katta ta’sir ko‘rsatadi.Tikuvchining ko‘zi bilan
buyum orasidagi masofa 25— 30 sm. ga teng bo‘lishi kerak. Tik turib ishlaydigan
ishchi gavdani to‘g‘ri va qattiq tutib turishi, bo‘yin va ko‘krak qismida umurtqa
to‘g‘ri turishi kerak.
Bort, yoki burchaklari ag‘darma choklarining
bezak baxyaqatorlar
chiziqlarini yordamchi andazalgr bilan belgilaganda, belgi chiziqlar yug‘onligi
0,1 sm. dan oshmasligi lozim. Detallarni bir-biriga vaqtincha qaviqqator bilan
ko‘klashda ipning rangi asosiy detal rangidan ancha farq qilishi kerak.
Qaviq yirikligi va qaviqqator zichligi gazlama qalin-yupqaligiga va shu qaviqqa
qo‘yilgan talablarga bog‘liq bo‘ladi. Ipning uchi qaviqqator boshida tugilib,
oxirida bir joyning o‘ziga ikki-uchta qaviq solib puxtalanadi. Doimiy qaviq va
qaviqqatorlar uchun ishlatiladigan ipning rangi
asosiy gazlama rangiga mos
bo‘yaishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: 
