0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot

Ma’lumki, foyda miqdori bir qancha omillar ta’sirida bo‘ladi, ular har xil darajada ta’sir etadi. Ayniqsa, sof foyda miqdori bozor sharoitida kreditlarni moliyalashtirish, stavka foizlarini aniqlashda muhim ahamiyatga ega. Moliyaviy boshqarish nuqtai nazaridan sof foyda birinchi navbatda, korxona berilgan moliyaviy resurslarni qanchalik to‘g‘ri ishlatganligiga, ya’ni ular nimalarga sarf etilganligiga bog'liq. Ikkinchidan, mablag'lar tarkibining manbalariga bog‘liq. Birinchi holat asosiy va aylanma mablag‘larning hajmi, tuzilishi va samarali ishlatilishida ko‘rinadi. Mabsulot tannarxining asosiy ele- mentlari — bu o‘zgaruvchan va doimiy xarajatlardir. Lekin ular o‘rtasidagi nisbat har xil boMadi va korxonani texnika, texnologiya sohasida tanlagan siyosati bilan aniqlanadi. Mahsulot tannarxini tuzilishini o‘zgarishi albatta foyda miqdoriga ta’sir etadi. Asosiy kapitalni investitsiyalash doimiy xarajatlarni ko'payishi (nazariy jihatdan bo'lsa ham) va o‘zgaruvchan xarajatlarni kamayishi bilan birga kechadi. Lekin ularning bog'liqligi bir xil emas. Shuning uchun doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar o‘rtasidagi optimal darajadagi bog‘liqlikni aniqlash oson emas. Xuddi shu bog‘liqlik ishlab chiqarish (yoki operatsion) leviriji kategoriyasi bilan tavsiflanadi. Lining darajasi korxonaning ishlab chiqarish tavakkalchiligini ko‘rsatadi.