Ў збекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

4. Tekshirilayotgan materialni seriyali suyultirish usuli bilan ekish. Bu usulda sof kultura ajratib olishdan tashqari tekshirilayotgan materialda mikroorganizimlarning miqdoriy ko’rsatkichlari ham aniqlanadi (23-rasm ). Dastlab steril probirkalar olinadi va har biriga 9,0 ml steril fiziologik eritma yoki steril suv olinadi va asosiy materialdan 1.0 ml olinib 1:10, 1:100, 1:1000, 1:10000 ( tekshirilayotgan materialga qarab yanada ko’proq suyultirish ham mumkin) nisbatda suyultiriladi. Tayyorlangan probirkalardan belgilangan pipetka yordamida 0,1 ml material olinib oziqli agar yuzasiga tomiziladi va shpatel bilan surkab gazon usulida ekiladi va termostatga (37 Sº) qo’yiladi.Tekshirilayotgan materaldan umumiy mikroblar soni (UMS) quyidagi formula orqali aniqlash mumkin UMS= AxVxS.
A- probirkadagi suyultirish darajasi;
V- 0,1 ekilgan ekma
S- oziqli agar yuzasida o’sgan mikroblar soni
Mikroorganizmlarni biologik xususiyatlariga asoslangan ajratish usular.
Shukevich usuli. Amaliyotda Proteya bakteriyasining sof kulturasini (Proteus vulgparis) ajratib olishda, uning oziqli muhitda «yoyilib» o’sish xususiyatidan foydalaniladi.Buning uchun tekshirilayotgan materialdan qovuzloq bilan yangi tayyorlangan qiyshiq agarni kondensasion suviga ekiladi va termostatga (37 Sº) qo’yiladi.Proteya bakteriyalari oziqli muhitda o’rmalab o’sish xususiyatiga ega va kiyingi kunda qiyshiq agarni yuqori qismiga o’rmalab o’sib chiqadi, uning yuqori qismidagi kulturasidan olinib, toza kultura ajratib olish mumkin.
Qizdirish usuli bilan toza kultura ajratib olish. Spora hosil qiluvchi bakteriyalarni ajratib olishda qo’laniladi. Bu usulda spora hosil qilmaydigan, ammo qo’shilib qolgan mikroorganizmlarni vegitativ formasini yo’q qilish uchun, tekshiriladigan material 80°S da qizdiriladi yoki qisqa vaqt davomida qaynatiladi. Bu holatda mikroorganizmning sporasi saqlanib qoladi va qizdirilgan materialni oziqa muhitiga ekilganda, agar u shu turga mansub bo’lsa, bakteriyaning sof kulturasini tashkil qilgan holda o’sib chiqadi.