Hotam Umurov adabiyot qoidalari

Marsiya (arabcha — „biror shaxsning vafoti munosabati bilan uning xotirasiga bag‘ishlab yozilgan motam she’ri“) biror mashhur kishi vafoti munosabati bilan og‘ir yo‘qotishni, g‘am-alamni, hasrat-u iztirobni kuylovchi asardir. U xalq og‘zaki ijodida „yig‘i“ deb yuritilgan va unda o’limdan, bevafo dunyodan shikoyat qilingan. Bugungi marsiyalarda esa vafot qilgan buyuk shaxsning e’zozli ishlari ulug’lanadi, xalqning yo‘qotishdan topgan alamli iztirobi kuylanadi; marhumning bajarishga ulgurmagan ishlarini davom ettirishga chorlaydi. Birgina jumla bilan aytganda, odamiylik o’lmasligini, uni boyitish har bir insonning vazifasi ekanligini pafos darajasiga ko‘taradi.

Zulfiyaning „Sog‘inganda“, „Bahor keldi, seni so‘roqlab“, Abdulla Oripovning „Onajon“ , „Alvido, ustoz“ , „Sarlochin uchdi“, Dushan Fayziyning „Umr suvday oqar“, Vohid Abdullaning „Yuzidan nur tomardi“, Farruh Hamroyevning „Nuriddin Shukur marsiyasi“, Nodir Jonuzoqning „Ustoz“, Sa’dulla Hakimning „Yolg‘on-shoir o’limi“ marsiyalari yuqoridagi fikrlarimizning isboti bo’la oladi.

Mana, „Yolg‘on-shoir“ marsiyasi:

Rayhon qolur, gul qolur,

Evoh, o‘tar Muhammad,

Oshiq ko‘ngil tul qolur,

O‘rtab ketar Muhammad.
Erka kiyikni endi

Kim suyadi erkalab,

Hayron ko‘zi g‘am to’la

Jayron ketar Muhammad?

Yurtim deya kuyganni,

Kuyib-yonib suyganni,

Xirad to‘nin kiyganni

Kim unutar, Muhammad?

Oy porlar o‘sha-o‘sha,

Yulduzlar qo‘sha-qo‘sha,

Nur yog’ilgan tinch go‘sha,

Tonglar otar, Muhammad.

Er ulug’lar elini,

Yolg‘on-shoir o’limi.

Muhammadning yo’lini

Yana tutar Muhammad.