Hotam Umurov adabiyot qoidalari

Hikoya (arabcha so‘z bo’lib, ma’nosi: 1. biror narsaning og‘zaki bayoni, tafsiloti; 2. nasriy yo’l bilan yozilgan kichikroq badiiy asar) — Izzat Sultonning asosli ta’kidlashicha, latifa mazmuniga kirgan voqeadan kattaroq, ammo povestga mazmun beruvchi voqeadan kichikroq sarguzashtni, ko‘pincha kishi hayotida bo’lgan bir epizodni tasvirlaydi. Darvoqe, u „... minglab bo’laklarga bo’lingan romandir… kishilik taqdirining poyonsiz poemasidan bir epizod... shunday voqea va hodisani tanlab oladi va o‘zining tor ramkasida ifoda etadi“ (V. Belinskiy). Hikoyaning eng ixcham ko‘rinishi novella (ital. ,,novella” – yangilik) deb yuritiladi. „Xarakterning muayyan vaziyatdagi holatini voqeaning keskin burilish nuqtasida, dinamik sujet, kuchli dramatizm, kutilmagan yechim asosida ko‘rsatish – hikoya (novella) uchun eng xarakterli xususiyatdir“ (T. Boboyev). Abdulla Qahhorning “Anor“, “Bemor”, „O‘g‘ri“ kabi asarlari hikoya janri talablariga to‘liq javob berishi bois, ular mumtoz hikoyalar sanaladi. Ularda kitobxon uchun yangilik bo’la oladigan turmush voqealari realistik va qiziqarli tasvirlangan.

Novella janri inson hayotining tipik bir lahzasini tasvirlagani uchun, shu lahzani shunchalik yorqin ifodalashi kerakki, unda hamma so‘zlar badiiy „yuk“ tashishi, „so‘z isrofgarchiligiga sabab bo’ladigan ortiqcha detallar ham bo’lmasligi“ lozim. “Novella – yuz bergan aql bovar qilmas hodisaning ifodasi“ (Gyote). U ildizi bilan xalq latifalariga borib tutashadi. Novella o‘rta asrlar Uyg’onish davr adabiyoti hosilasi bo’lib, keyinchalik janr sifatida o‘zida sujetning kutilmagan boshlama va yechimlarini, keskin dramatik taranglikka xos sifatlarni jamlay bordi.