Hotam Umurov adabiyot qoidalari

B. EPOSNING O‘RTACHA JANRLARI
Qissa (arabcha so‘z bo’lib , „voqeiy hodisa yoki afsonalar bayon qilingan epik asar; sujetning murakkabligi jihatidan romandan ko‘ra soddaroq badiiy asar“) — eng qadimgi janrlardan biri bo’lib, unda, asosan, ishqiy mazmun yetakchilik qiladi. Ayniqsa, „muayyan payg‘ambar yoki avliyo, dono shaxs yoki tengsiz pahlavonlar obrazlarining ibratomuz xatti-harakatlari misolida butun xalqning tarixini ideallashtirib ko‘rsatish“ (B. Sarimsoqov) qissalarning mohiyatini tashkil qiladi. Ularning barchasini umuminsoniy yagona ruh birlashtirib turadi. Bahodir Sarimsoqovning ta’kidlashicha, bu — hayotda pokdomon bo’lish, adolat uchun jon fido qilish, el-yurt qayg‘usi bilan yashash, sadoqatli muhabbat nuridan bahramand bo’lishdir.

„Ibrohim Adham qissasi“, „Amiri Axtam qissasi“, „Bobo Ravshan qissasi“, „Qisasi Rabg‘uziy“ (Nosiruddin Burhonuddin Rabg‘uziy), „Hazrati Ali haqida o‘n to‘rt qissa“ kabi xalq kitoblari nomi bilan chop qilingan asarlar (ular ko‘pincha, to‘y-hashamlarda, choyxonalarda, maxsus yig‘inlarda, qissaxonlik kechalarida qissaxonlar tomonidan o‘qilgan) qissa janrining namunalaridir.

Jumladan, „Hazrati Ali haqidagi o‘n to‘rt qissa“ da ham Hazrati Alining Allohga qo‘ygan ishqi va shu ishq yo‘lida ko‘rsatgan qahramonliklari (masalan. Ajdarning halok etilishi, Maqsura otlig‘ kofirning yuz yigirma ming qo’shining o’ldirilishi va hokazo) keng hikoya qilinadi. Qissada epik tasvir g‘oyatda mubolag‘ali tarzda, folklorga xos ohang va sodda til bilan bayon qilinadi, romantik tasvir yetakchilik qiladi.