Hosilaviy qimmatli qogʻozlar bozori. Forvard. Fyuchers

bo’linadi:

Spot bozori -

naqd shartnomalar bozori hisoblanadi. Spot bozorida bir vaqtning oʻzida qimmatli qogʻozlar keltiriladi va ular boʻyicha toʻlovlar amalga oshiriladi.

Muddatli bozor - unda muddatli shartnomalar amalga oshiriladi. Derivativlar muddatli shartnomalar deb ham yuritiladi, negaki ular oʻz mazmuniga koʻra kelishilgan shartlarda shartnoma predmetini kelajakda yetkazib berishni nazarda tutadi.

Shartnoma shartlarini bajarish muddatlari nuqtai nazaridan bozorlar 2 guruhga bo’linadi:

Muddatli bozorda savdo qilinadigan instrumentlarning shakliga koʻra ularni quyidagi koʻrinishlarini ajratib koʻrsatishimiz mumkin:

Fyuchers shartnomalari

Forvard shartnomalar

Optsion shartnomalari

Svoplar

Hosilaviy qimmatli qogʻozlarning asosini tashkil etuvchi bazis aktivlarga koʻra ularni quyidagilarga ajratishimiz mumkin:

Tovarlar boʻyicha (neft, neft mahsulotlari, elektr energiya, metallar, qishloq xoʻjaligi mahsulotlari – don, shakar va boshqalarga asoslangan hosilaviy qimmatli qogʻozlar)

Valyutalar boʻyicha (valyutaviy qimmatliklarga asoslangan hosilaviy qimmatli qogʻozlar)

Fond birjalar boʻyicha (aksiya, obligatsiya, fond indekslari, volatillik indekslariga asoslangan hosilaviy qimmatli qogʻozlar)

Foizlar boʻyicha (qarz majburiyatlari boʻyicha foiz stavkalariga asoslangan hosilaviy qimmatli qogʻozlar)

Kreditlar boʻyicha (hosilaviy qimmatli qogʻozlar boʻyicha toʻlovlar, kreditlar boʻyicha muayyan bir holatlarning sodir boʻlishiga bogʻliq)

Nostandart bazis aktivlar boʻyicha (ob-havo, saylov natijalariga asoslangan hosilaviy qimmatli qogʻozlar va boshqalar)

Hosilaviy qimmatli qogʻozlar aylanuvchi bozorlarga muvofiq ularni quyidagi guruhlarga ajratishimiz mumkin:

• Birja instrumentlari (barcha koʻrinishdagi fyucherslar, birjada muomalada boʻluvchi standartlashtirilgan opsionlar)

• Birjadan tashqari instrumentlar (forvardlar, nobirjaviy opsionlar, svoplar).