|
Габриель ЭКШТЕЙН, Техас юридик университети профессори (АҚШ):
— XXI аср инсоният тараққиётида муҳим давр сифатида тарихдан жой олиши, шубҳасиз. Бироқ ушбу юз йилликда атрофмуҳит ва экология билан боЕлиқ қатор муаммолар сайёрамиз аҳолисининг энг катта ташвиши бўлиб қолади. Охирини ўйламай табиатта хўжасизларча ёндашув, табиий ресурслардан беаёв фойдаланиш бугун иқлим ўзгариши, ҳайвонот ва наботот дунёсининг кескин қисқариши, музликларнинг эриши, сув тақчиллиги, экин майдонларинг яроқсизланиши каби оғир вазиятни юзага келтирди. Албатта, бу муаммоларни тўлиғича бартараф этишнинг иложи йўқ. Лекин ўз вақтида зарур чора-тадбирларни ишлаб чиқиб, мавжуд, ахвол бундан-да аянчли кўриниш ҳосил қилишининг олдини олишда муҳим аҳамиятга эгадир.
...Орол денгизининг қуриб бориши Марказий Осиё минтақасидаги энг ўткир экологик муаммо ҳисобланади. Бир авлод кўз
маган воқеадир. Мазкур фожиа нафақат битта мамлакат ёки
Интернет манбалари, халқаро конференцияларнинг натижалари ҳамда "Халқ сузи" газетасининг 2010 йил 222, 223, 224-сонлари ва 2011 йил 94, 95, 96-сонларида эълон қилинган материаллар асосида тайерланди.
караб бўлмайди. латлар Ташкилоти
ам –
Счега
Шга
минтақага, балки бутун дунё иқлимига салбий таъсир тади. Шу боис унга шунчаки қўл қовуштириб қараб бў.
Маълумки, ўтган йили Бирлашган Миллатлар Та Бош котиби Пан Ги Мун Оролбўйидаги аҳвол билан - танишди. Бу ҳолат Марказий Осиёдаги глобал экологик Мога жаҳон ҳамжамияти эътиборини янада кучайтирди л вазият шундоқ ҳам оғир бўлиб турган бир пайтда транс равий дарёларда йирик гидроэнергетик иншоотлар қуриш интилишни ҳеч нарса билан оқлаб бўлмайди. Гап Тожики ҳукуматининг Роғун гидроэлектр станцияси қурилиши ло ҳаси ҳақида бормоқда. У халқаро ташкилотлар ва экспертла томонидан атрофлича ўрганилиши, шу асосда тегишли хулоса чиқарилиши лозим.
Жак БАРРА, "Париж II Пантеон Ассас" университети профессори, (Франция):
— Ўзбекистоннинг мустақиллик йилларида иқтисодиёт тармоқлари, cОРЛиқни сақлаш, таълим тизимида эришган ютуқлари, жаҳон молиявий-иқтисодий инқирозининг жиддий таъсирларига қарамай, дунёдаги кам сонли давлатлар қаторида иқтисодиётнинг барқарор юқори ўсиш суръатларини таъминлагани халқаро ҳамжамият томонидан алоҳида эътироф этилмоқда. Мамлакатингизнинг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, экотизимни яхшилаш, сув ресурсларидан оқилона фойдаланиш борасидаги саъй-ҳаракатлари ҳам таҳсинга лойиқ. Президент Ислом Каримовнинг Марказий Осиё минтақасидаги экологик муаммолар юзасидан билдириб келаётган таклиф ва ташаббуслари пухта асосга эга экани билан эътиборни тортади. Жумладан, мамлакатингиз раҳбари Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг Мингйиллик ривожланиш мақсадларига бағишланган олий даражадаги ялпи мажлисидаги нутқида трансчегаравий дарёларда сув иншоотларини қуришга мулжал ланган ҳар бир лойиҳа халқаро холис экспертиза натижалари га асосланган ҳамда қўшни давлатлар билан келишилган ҳолда ишлаб чиқилиши ва амалга оширилиши зарурлигини таъкид лаган эди. Трансчегаравий дарёларда атроф-муҳитга, киш ҳаётига зарар кўрсатувчи улкан гидроиншоотлар ўрнига А чик ГЭСларни қуриш мақсадга мувофиқлиги, бундай и Отларнинг ҳар томонлама самарали, арзон ва экологик
дан хавфсиз эканлиги тўғрисидаги фикрлари дунё олимлари, халқаро ҳамжамият томонидан қизғин қўллаб-қувватланди.
Ўзбекистон бежиз жаҳон жамоатчилиги эътиборини Орол муаммосига қаратмаяпти. Гап шундаки, ушбу денгизни сув билан таъминлайдиган асосий иккита манба — Амударё ва Сирдарё оқимининг камайиши шундоқ ҳам заиф экологик вазиятни бутунлай издан чиқариб юборади. Яъни мазкур дарёлар юқори қисмида улкан гидроиншоотларни қуриш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш, устига-устак, уни сейсмик хавф мавжуд зонада барпо этиш минтақа аҳолиси ҳаётига, экологиясига, иқтисодиётига жиддий раҳна солади. Бу глобал миқёсда ҳам ўзининг салбий таъсирини ўтказмай қолмайди. Шу боис ушбу масалада шошмашошарликка йўл қўймаслик, ҳар бир қадамни ўйлаб босиш, барча давлатлар манфаатларини инобатга олиш зарур, деб ўйлайман.
Do'stlaringiz bilan baham: |
