Хорижий экспертларнинг марказий осиёдаги сув

Мария Тереза Алможуэла, дипломат (Филиппин):
- Экологик муаммолар давлат танламайди ва чегара би. майди. Биз шунинг гувоҳи бўлдикки, Тожикистоннинг алюми - ний заводларидан атмосферага чиқаётган заҳарли чиқинлилар Ўзбекистоннинг жанубидаги экологик мувозанатни издан чиқармоқда. Ва бу инсонлар ҳаётига оғриқли таъсир этмокда. Экологик муаммоларни бартараф этиш ва атроф-муҳитга салбий таъсирни камайтириш ўзаро ҳамкорлик ва биргаликдаги ҳаракатни талаб қилади.
Сариосиёдаги экологик ҳолатни ўрганиб, Тожикистон алюминий заводларидан чиқаётган заҳарли газлар шамол орқали Узбекистон ҳудудига кириб келаётганини кузатдик. Заҳарли кимёвий модда - фтор чиқиндиси одамлар, айниқса, аёллар ва болалар соғлиғига жиддий путур етказади. Фермер-чорвадорларнинг сўзларига қараганда, катта шоҳли қорамолларнинг тишлари тўкилмоқда. Бу муаммоларга кечиктирмай зудлик билан ечим топмоқ керак.
Радомир МАЛИШ, "Progressive Technology" компанияси директори (Чехия):
— "Урта Осиёнинг трансчегаравий экологик муаммолари: уларни ҳал этишда халқаро ҳуқуқ механизмларини қўллаш" мавзуидаги халқаро конференция доирасида Сурхондаре вилоятининг Сариосиё туманидаги экологик вазиятни бориб кўриш имконига эга бўлдик. Тўғрисини айтсам, Тожикистон алюминий заводи чиқараётган зарарли чиқинди ва заҳарли газлар ушбу ҳудудга, атроф-муҳитга, ўсимлик ва ҳайвонот ола мига, энг ачинарлиси, аҳоли саломатлигига катта зарар етка заётганини кўриб, даҳшатга тушдим. Буларнинг барчаси, авва ло, мазкур заводдаги технологиялар жуда эскириб кетгани ту файлидир. Фикримча, алюминий корхонаси ишлаб чиқаришда фойдаланаётган асбоб-ускуналар ва технологияларни зуд билан янгилаши зарур. Бу атроф-мухитга етказилаётган зарар ни муайян миқдорда камайтириш имконини бериши му
184
ИН.

Ўзбекистоннинг бу муаммони ҳал этиш йўлида амалга ошираётган изчил чора-тадбирлари, жумладан, халқаро ҳамжамият эътиборини мазкур экологик тахдидни бартараф этиш масаласига жалб қилиш борасидаги ишлари жуда тўғридир.

Биз Ўзбекистон Миллий университети билан ҳамкорликда Оролбўйи минтақасидаги аҳолини ичимлик суви билан таъминлаш ва унинг сифатини оширишга қаратилган лойиҳа устида иш олиб бораяпмиз. - Бэлла КРАСНОЯРОВА, Россия Фанлар академиясининг Сув ва экологик муаммолар институти бош илмий ходими, география фанлари доктори:
— Бугунги кунда экологик муаммолар нафақат Ўзбекистон, балки бутун дунё учун долзарб масалага айланган. ...Тожикистон алюминий заводида ўта эски технологиядан фойдаланилаётгани оқибатида Сурхондарё вилоятининг Сариосиё тумани аҳолиси ҳар томонлама жиддий зарар кўраётганига гувоҳ бўлдик. Туманнинг нафақат ЭКОЛОГИЯси бузилган, балки унинг иқтисодиётига ҳам катта путур етган. Ўзбекистон мазкур муаммони бартараф этиш борасида улкан ва адолатли ишларни амалга ошираётир. Ушбу ҳудуддаги вазиятни барқарорлаштиришга халқаро жамиятни кенг жалб этиш жуда муҳим аҳамиятга эга.
Ўзбекистонга ташрифимиз давомида мамлакатингизнинг чекка қишлоқларида ҳам барпо этилган замонавий коллеж ва лицейларни кўриб, чин дилдан ҳавасим келди. Ўзбекистон раҳбариятининг ёш авлоднинг пухта билим олиши борасида кўрсатаётган эътибор ва ғамхўрлиги мени FOят қувонтирди.