Hisobga oluvchi schyotlar

Xulosa va takliflar
Bugungi kunda iqtisodiy munosabatlarning rivojlantirish sharoitida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarida pul mablag’lari va pul ekvivalentlari harakatining buxgalteriya hisobini to’g’ri tashkil qilish, shuningdek, pul oqimlarini kirimi va chiqimini hisobi va auditini takomillashtirish, ulardan maqsadli foydalanishni ta’minlash va ulardan samarali foydalanishdagi mavjud bo’lgan muammolarning echimini hal etish muhim ahamiyat kasb etadi.
Pul mablag’lari va pul ekvivalentlari hisobi va auditi bilan bog’liq bo’lgan nazariy manbalarni o’rganish, tahlil qilish va umumlashtirish, puo mablag’lari va pul ekvivalentlari hisobi va auditining hozirgi ahvolini tadqiq qilish, shuningdek amaliyot materiallarini o’rganish natijasida pul mablag’lari va pul ekvivalentlari hisobi va auditini takomillashtirishga doir quyidagi xulosalarga kelindi va takliflar ishlab chiqildi:

1. 
   Iqtisodiyotni modernizasiyalash sharoitida ma’suliyati cheklangan jamiyatlarda kassa operasiyalari xisobi va auditining uslubiy asoslari va ularning xarakatini hisobga olish, ularni ifodalovchi kursatkichlarning sifat jixatidan uzgarishini tahlil etishni talab kilmokda. SHuning uchun xam kassa operasiyalari hisobi va auditini tartibga soluvchi konuniy va me’yoriy xujjatlarni kayta kurib chikishni talab kiladi;
   
2. 
   Respublikamizda kassa operasiyalari hisobi va audini tartibga soluvchi konuniy va me’yoriy xujjatlar keyingi yillarda bozor iqtisodiyoti talablaridan kelab chikkan xolda ishlab chikildi va bu buxgalteriya xisobi, tahlil va auditning uslubiy asoslarini takomillashtirildi;
   
3. 
   Iqtisodiy manbalar va adabiyotlarni o’rganish natijasida pul mablag’lari va pul ekvivalentlarining harakatini hisobga olishning nazariy asoslari tadqiq qilindi hamda ma’suliyati cheklangan jamiyatlarda pul mablag’lari va pul ekvivalentlari operasiyalari hisobi va auditi boshqa sub’ektlar kabi bir xilda hisobga olinishi ilmiy asoslandi;
   
4. 
   Ma’suliyati cheklangan jamiyatlarda xisob – kitob scheti bo’yicha bajarilgan operasiyalarni buxgalteriya hisobida rasmiylashtirish tartibi
   

«Buxgalteriya hisobi to’g’risida»gi qonun va sub’ektning hisob yuritish siyosatida belgilan tartib qoidalar talablaridan kelib chiqqan holda yuritish lozim deb hisoblandi;

5. 
   Pul ekvivalentlari — bu pul mablag’lariga o’xshaydigan, lekin boshqacha tasniflanadigan aktivlardir. Ular xazina veksellari, tijorat qog’ozlari va depozit sertifikatlardan iborat. Kechiqishlar va jarima sanksiyalari pul ekvivalentlarining pul mablag’lariga almashtirilishiga ta’sir qilishi mumkin. SHuning uchun, ekvivalentlar kassa hisobvarag’idan olinadi. Ko’pincha pul ekvivalentlarini hisob- kitob vositasiga aylantirishga extiyoj yuq. Ekvivalentlar odatda qisqa muddatli investisiya hisobvarag’iga olib borilishi asoslandi;
   
6. 
   Pul ekvivalentlarining hisobi har bir pul ekvivalenti (pochta markasi, davlat bojxona markasi, veksel va hokazo) bo’yicha alohida- alohida yuritiladi. Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda, ayniqsa, xizmat ko’rsatuvchi sohalarda kassaga qabul qilingan naqd pullar mas’ul xodimlar (inkassatorlar) orqali bankdagi pul mablag’lari schyotiga topshirish uchun yuboriladi.