Химия шаблон для презентации

Mavzu:
Tabiiy manbalardan polimerlar olish va ularning fizik-kimyoviy xususiyatlarini o’rganish

Reja:

• Tabiiy manbalar haqida tushuncha.
• Tabiiy gazdan polimer olish va uning fizik-kimyoviy xususiyatlari.
• Neft tarkibidan turli polimerlar olish.
• Toshko’mirdan polimer olish reaksiyalari.

Uglevodorod-larning
Toshko’mir
Neft
Tabiiy
Neft -to’q qo’ng’ir moysimon suyuqlik. Neft tarkibiga qattiq, suyuq, gaz holidagi uglevodorodlar kiradi. Neft tarkibidagi mahsulotlari ajratib olish uchun u turli usullar bilan qayta ishlanadi. Neft haydalganda , avvalo uning eng yengil qismi- gazsimon uglevodorodlar ajralib chiqadi. Polimerlar olish uchun neft haydalganda emas, balki u qayta ishlanganda ko’p miqdorda monomerlar olinadi. Bunda etilen, propilen ,butilen, amilenlar hosil bo’ladi. Ulardan esa sintetik - plastmassa, kauchuk, spirt, aldegid, kislota va yuvuvchi moddalar olinadi.
Tabiiy gazning 94-98% ini metan, 2-6%ini etan, propan va butan tashkil etadi. O’z navbatida polimer bilvosita sintez qilinadi. Avval monomerlar ulardan esa polimerlar olinadi. Tabiiy gazdan polimer materiallar – polietilen, polivinilxlorid, nitril , akril kislota va undan nitron tolasi olish mumkin.
Tabiiy gaz
Neft
Nomi
Tarkibi
Qo’llanishi
Pentan, geksan va boshqa uglevodorodlar aralashmasi
Propan va butan aralashmasi
Tarkibi jihatidan tabiiy gazga o’xshash
Toshko’mir fraksion haydalganda bir necha fraksiyalarga ajraladi:

• Arenlar va ulaning hosilalari(benzol, toluol)
• fenol, naftalin
• naftalin va uning gomologlari
• Antratsen,fenantren

Shu hosil bo’lgan moddalardan ham polimerlar olinadi. Masalan ksiloldan tereftal kislota , naftalindan ftal angidrid, benzoldan asetilen olish mumkin.

Toshko’mir

Lavsan tolasini olish bosqichlari:

Lavsan tolasini olish bosqichlari:

Xloropren kauchuk olish bosqichari:
Xloropren kauchuk yuqori haroratga chidamli, benzin va moyning yonishi ta’sir etmaydi. O’zidan gaz o’tkazmaydi. Kabellar, benzin va neft o’tkazish uchun quvurlar tayyorlashda ishlatiladi.

Misol uchun kauchuk olishda spirtdan yoki butandan foydalanib olsak bo’ladi. Spirtni esa etilen yoki asetilendan foydalanib olamiz.

Misol uchun kauchuk olishda spirtdan yoki butandan foydalanib olsak bo’ladi. Spirtni esa etilen yoki asetilendan foydalanib olamiz.

S.V.Lebedov etil spirtidan 1,3-butadiyenni sintez qildi.

Hosil bo’lgan butadiyenni polimerlaganimizda sintetik kauchuk-polibutadiyen olinadi.
C6H6
3C2H2
Neft yoki toshko’mirdan olingan n-ksilolni oksidlab tereftal kislotasi, naftalindan esa shu yo’l bilan ftal angidrid olinadi.
Zelinskiy va Kozanskiy benzoldan asetilen olgan.
Turli
Turli
Turli
Turli
Suv
Suv
Sun’iy
Sun’iy
O’simliklardan polimerlar olish:
Neft, gazlar va ko’mir bilan bir qatorda monomerlar sintezi uchun o’simlik xomashyosi ham ishlatiladi. Bularga yog’och pentozanlari va qishloq xo’jaligining turli xil chiqindilarini kiritish mumkin.Ularni suyultirilgan kislotalar bilan qayta ishlab furfurol olinadi.
Furfurol ba’zi sintetik polimerlar ishlab chiqarishda alifatik aldegidlar o’rnini bosadi,oksidlanib malein angidridi hosil qiladi, furfuril spitigacha qaytariladi, dekarbonillanib furanga aylanadi, keten bilanvinilfuran hosil qiladi.

1.Tabiiy gaz oksidlanganda nima hosil bo’ladi?

1.Tabiiy gaz oksidlanganda nima hosil bo’ladi?

2.Lavsan tolasi olish uchun aosiy mahsulot nima?

3.Nitron tolasi olishda boshlang’ich mahsulot nima?

4.Butadiyen va izoprendan qanday kauchuklar olinadi?

5.Tabiiy manbalardan polimerlar qanday usulda olinadi?

6.Neft haydalganda avval qanday uglevodorodlar ajralib chiqadi?

2

1

1

3

4

5

6

Krassvord

E’tiboringiz uchun raxmat!