Хфх лек Хосилбеков

Tuproqqa ishlov beradigan mashinalarda ishlashda xavfsizlik choralari. Qishloq

xo’jaligi mashinalaridan foydalanishda xavfsizlikni ta’minlash eng avvalo ishni tashkil etish masalasi va mexanizatorlarni malakasiga bog’liq. Barcha tuproqqa ishlov beruvchi mashinalarda
ishni boshlashdan oldin ishlov beruvchi ishchi organlarni rostlashdan boshlash lozim, so’ng ishchi
organlarining o’z-o’zidan pastga tushishi yoki tushib ketishining oldini oladigan chora- tadbirlarni
ko’rish kerak.
Tuproqqa ishlov beradigan mashinalarning ishchi organlarini mashina ishlayotgan vaqtda tozalashga mutlaqo ruxsat berilmaydi. Plug tishlarini almashtirishdan oldin oldingi va orqa korpuslarning dala taxtalari tagiga mustahkam tagliklar qo’yish zarur. Diskli boronalar bilan ishlashda rostlash va tozalash ishlarini bajarishda disklarning o’tkir qirralari qo’lni kesib ketishi
xavfini oldini olish kerak. Quruq havoda, shamol bo’layotganda traktorchi himoya ko’zoynagini 90
taqib ishlashi kerak. Kechasi ishlaganda agregat etarli darajada yoritilg’an bo’lishi lozim. Agregat
harakatlanayotgan vaqtda tishli boronalarni tozalash uchun ularni maxsus ilmoq yordamida ko’tarish zarur. Tuproqqa ishlov beradigan frezali va rotatsion kultivatorlarning ishchi organlari
ishlayotgan kishilarga loy, kesaklar tushishidan muhofaza qiladigan g’iloflar bilan berkitilgan bo’lishi kerak.
6.24-rasm. Tuproqqa ishlov beruvchi mexanizmlarda xavflar doirasi
Ekin ekish va o’tqazish mashinalarini ishlatishda xavfsizlik choralari. Seyalkalar bilan ishlashda ekin ekish agregatlarini hozirlash uchun seyalkalarning tuzilishini biladigan va texnika
xavfsizligidan yo’riqnoma olgan kishilargagina ruxsat etiladi. 6.25-rasm. Seyalkalardagi xavflar doirasi
Seyalkalarning barcha uzatish mexanizmlari g’iloflar bilan berkitilgan bo’lishi lozim. Mashinaning ishchi organlarini yopib turadigan tishlari harakat vaqtida maxsus tozalagichlar bilan
tozalab turiladi. Agregat harakatlanayotgan vaqtda operatorlar taxta taglik ustida turishlari kerak.
Seyalkada tutqich va panjaralar bo’lishi lozim. Osma seyalkalarda ishlashda operator o’rindiqda
91
tasmalarni taqib o’tirishi zarur. Urug’ sepish qutilaridagi urug’larni faqat taxta kurakcha bilan tekislash lozim. Agregat harakatlanayotgan vaqtda mashinani rostlash, ekish apparatlariga urug’
solish, shuningdek, markerlarni ko’tarish va tushirishga ruxsat etilmaydi. Mashinada nosozliklar borligi aniqlanganda agregatni to’xtatish va sozlash lozim. Nosozliklarni bartaraf etishda nasos yuritmasini o’chirib qo’yish zarur.