Хфх лек Хосилбеков

Mehnatni muhofaza qilish — bu tegishli qonun va boshqa me’yoriy hujjatlar asosida amal qiluvchi, insonning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat-salomatligi va ish qobiliyati
saqlanishini ta’minlashga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, sanitariya-gigiyena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari tizimidan iborat.
Mehnatni muhofaza qilishni o’rganishdan maqsad – ishlab chiqarish jarayoni
xavfsizligini chuqur o’rganish, bilish, tashviqot qilish va odamlarni xavf-xatardan himoya qilish masalalari asosida tarbiyalashdir. Buning ilmiy zamini:

• 
  ishlab chiqarishda shikastlanish, kasbiy kasalliklar, yong’in va halokatlar sabablarini har tomonlama tahlil qilish;
  
• 
  mehnat jarayonida qo’llaniladigan asbob-anjomlarning xavfsizlik va zararlilik darajasini o’rganish;
  
• 
  qishloq xo’jaligida qabul qilingan yoki joriy etishga tavsiya etiladigan og’ir hamda
  

sermehnat ishlarni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish jarayonlarni asoslash va baholash kabi ishlar asosida yaratiladi.

2. 
   Hayot faoliyati xafsizligi bo’yicha asosiy tushuncha, atama va aniqlashlar
   

Xavf-xatar – kimyoviy, biologik, fizikaviy yoki aralash holatdagi omillarni kishiga bevosita yoki bilvosita ta’siri natijasida sog’lig’iga etkazadigan ko’ngilsiz hodisalar. Xavflar taksonomiyasi - bu murakkab hodisalarni, tushunchalarni, kishi faoliyatiga 6
qaratilgan narsalarni tasniflash va tizimlash to’g’risidagi fandir. U faoliyat xavfsizligi borasida bilimlarni uyushtirishda, xavflarning tartibini yanada chuqurroq o’rganishda katta ahamiyatga ega.
Xavflar ro’yxati - bu ishlab chiarishda mavjud xavflarni (o’zgaruvchan harorat, havo
tezligi, bosim, yorug’lik, havoni ionizatsiyalash, radioaktiv nurlar, portlash, gerbitsid, shovqin, tebranish, yong’in, zaharli moddalar, lazer nuri, elektr yoyi va sh.o’.) aniq bir tartib bo’yicha qo’yilgan nomlar va atamalar. Har bir tekshiriladigan ob’ektda o’tkaziladigan aniq tekshirishlar uchun shu ob’ektda uchraydigan xavflar ro’yxati tuziladi va baholanadi.