Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

 
Rasm. Zubturum
o‟simligida aniqlangan virusli kasalliklar alomatlari:
a) sog`lom barg; b)
 
barg plastinkasida xol-xol mozaika; c) barg tomirlarining qisqarishi va barg 
plastinkasining bujmayishi; d) tomirlararo barg eti hujayralarining yemirilishi va bargning spiralsimon 
buralib qolishi. 
Kuzatishlar natijasida shuni shu narsa aniq bo‘ldiki, zubturum o`simligida uchrovchi viruslar 
o`simlikning o`sishi va rivojlanishini pasaytirishi bilan bir qatorda, uning dorivorlik xususiyatini ham 
pasayishiga sabab bo‘lishi haqidagi ma‘lumotlar uchraydi. Shu bilan bir qatorda zubturum 
o‘simligining ko‘p yillik ekanligini e‘tiborga olib, bu o‘simlik o‘zida uchraydigan va boshqa 
fitopatogen viruslarning tabiiy saqlovchisi bo‘lib, uning keng tarqatuvchisi sifatida ham muhim 
hisoblanadi. Chunki fitopatogen viruslar bilan kasallangan o`simliklarni esa davolashning imkoni yo`q 
[Sheraliyev, 2008]. Shu sababli zubturumda kasallik keltirib chiqaruvchi viruslarni yanada to`liqroq va 
chuqurroq o`rganish, bu viruslarga qarshi kurash choralarini ishlab chiqishda muhim hisoblanadi.
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Mustafaev S. M. Botanika: (Anatomiya, morfologiya, sistematika) Oliy o`quv yurtlarining 
talabalari uchun darslik. - T.: O`zbekiston, 2002. - 472 b. 
2.Xolmatov H.H., Habibov Z.H., Olimxo`jayeva N.Z. ―O`zbekistoning shifobaxsh 
o`simliklari‖ Ibn Sino nomidagi nashriyot Toshkent 1991 
3. Sheraliyev A. Umumiy va qishloq xo`jaligi fitopatologiyasi: Qishloq xo`jaligi kasb-hunar 
kolejlari uchun o`quv qo`llanma. - T.: <>, 2008. - 264 b. 
4. Xolmatov H.H., Ahmedov O`.A. Farmakognoziya. ―Ibn Sino‖ Toshkent. 1995 -622 b. 5. 
Solovyev A.G., Novikov V.K., Merits A., Savenko E.I., Zelenina D.A., Tyulkina L.G., Morozov S.Yu. 
Genome charakterization and taxonomy of Plantago asiatica mosaic potexvirus//J. gen Virol. (1994). 
75, 259-267, Great Britain. 
6. Hammond J., Hull R., Plantain Virus X: a New Potexvirus from Plantago lanceolata// J. gen. 
Virol. (1981), 54 75-90, Great Britain. 
7. Granett A.L. Plantago Mottle virus, a New Member of the Tymovirus Group// Accepted for 
publication 19 April, 1973.