Hayvonlar hujayrasi va to'qimalari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

TABIIY FANLAR FAKULTETI

BIOLOGIYA O’QITISH METODIKASI YO’NALISHI TALABASI

YUSUPOVA MAFTUNA

Mavzu: Eukariot hujayralarni tuzilishi va kelib chiqishi , ayirish , ko’payish va jinsiy jarayonlar

REJA:

1. 
   Hayvon organizmining tuzilishi.
   
2. 
   Hayvonlar hayotining asosiy xususiyatlari.
   
3. 
   Hayvonlarning ko’payishi va rivojlanishi.
   

HAYVON ORGANIZMINING TUZILISHI

Hayvonlar hujayrasi va to'qimalari. Hayvonlar hujayrasi ham ko'p jihatdan boshqa tirik organizmlar hujayrasiga o'xshash tuzilgan. Ammo hayvon hujayrasi qobig 'ining yupqaligi, qisqaruvchi tolalar - miofibrillar, hujayra bo'Unishida ishtirok etadigan sentriollar (hujayrasi markazi) ning bo'lishi bilan boshqa hujairalardan farq qiladi.
Sentrosomalar - ko'pchilik hay vonlarning hujayrasi uchun xos bo 'lib, silindr shaklidagi ikkita juda mayda tanachadan iborat. Ular devori uchtadan joylashgan mikronaychalarning 9 ta boylamidan iborat. Sentri­ollar hujayraning boiinish davrida boiinish duki hosil qiladi va xromo-somalarning hujayra qutblariga tarqalishini ta'minlaydi. Hayvon hujayra­si sitoplazmasida ко 'pincha har xil ingichka tolalar va ipchalar ham uchray-di. Muskul hujayrasi sitoplazmasidagi ana shunday tolalar (mikrofibrilla-lar) qisqarish, nerv hujayrasidagi ipchalar (neyrofibrillalar) nerv impulslarini uzatish xususiyatiga ega.
Ko'p hujayrali hayvonlar hujayralarining shakli, tuzilishi va organizm-dagi funksiyasi turlicha boiadi. Tuzilishi va funksiyalari bilan o'xshash boigan hujayralar to'qimalarni hosil qiladi. Hayvonlar organizmida epiteliy (qoplovchi), biriktiruvchi, muskul va nerv to'qimalari bo'ladi (1-rasm).
Epiteliy to 'qimasi yassi kubsimon yoki silindrsimon hujayralardan iborat. Uning hujayralari o'zaro zich joylashgan boiib, oraliq moddasi juda kam boiadi.