|
Evakuatsiya vaqtini aniqlashga oid variantlar
№
|
Variantlar
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
AxB
|
(15х17)
|
(17х19)
|
(13х11)
|
(15х11)
|
(17х16)
|
(11х14)
|
(16х18)
|
(14х11)
|
(13х19)
|
(14х11)
|
b
|
3
|
2
|
4
|
5
|
2,5
|
3,5
|
4,5
|
2,75
|
2,85
|
3,15
|
V
|
125
|
128
|
114
|
175
|
166
|
152
|
132
|
134
|
124
|
125
|
C
|
1,25
|
1,5
|
1,75
|
1,15
|
1,35
|
1,20
|
1,22
|
1,30
|
1,25
|
1,5
|
L
|
12
|
11
|
10
|
9
|
13
|
14
|
10
|
11
|
12
|
11
|
n
|
7
|
8
|
9
|
10
|
6
|
11
|
12
|
7
|
8
|
9
|
N
|
100
|
102
|
96
|
98
|
104
|
110
|
112
|
118
|
120
|
122
|
X
|
80
|
82
|
84
|
86
|
76
|
78
|
79
|
82
|
84
|
87
|
|
65,22
|
70,25
|
72,23
|
68,19
|
66,23
|
58,18
|
65,22
|
70,25
|
72,23
|
68,19
|
Q
|
12800
|
11950
|
10600
|
12450
|
13200
|
12550
|
13000
|
10350
|
11250
|
12350
|
k
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
10
|
12
|
11
|
11
|
12
|
M
|
0,25
|
0,28
|
0,24
|
0,32
|
0,35
|
0,37
|
0,27
|
0,23
|
0,33
|
0,34
|
axb
|
5х6
|
6х7
|
10х8
|
10х9
|
6х8
|
5х9
|
6х7
|
8х9
|
9х6
|
7х8
|
L2
|
30
|
25
|
32
|
28
|
32
|
29
|
25
|
22
|
36
|
21
|
V2, V3
|
85,35
|
75,25
|
70,30
|
82,28
|
86,35
|
92,43
|
95,45
|
92,27
|
90,26
|
81,38
|
q
|
10
|
6
|
11
|
12
|
7
|
8
|
9
|
10
|
6
|
11
|
Kutilmaganda va birdan yuzaga kelgan xavfli vaziyatlarda (yong`in portlash, halokat, yer qimirlashi) korxonadan barcha ishlovchilarni tezda va xavfsiz evakuatsiya qilish talab qilinadi. Bunday sharoitda, qisqa vaqt ichida barcha ishlovchilarni bino yoki xonadan tashqariga yo`naltirish kerak bo`ladi.
Eng uzoq ish joylaridan evakuatsiya eshigigacha bo`lgan masofa ishlab chiqarishning toifasiga, binoning o`tga chidamlilik darajasiga va uning necha qavatligi ekanligiga bog`liq.
Evakuatsiya yo`llarining eni 1 m dan eshiklarning eni 0,8 m bo`yi 2 m dan kam bo`lmasligi kerak. Evakuatsiya yo`llari bo`lgan koridorlar zinapoyalar odamlar soniga qarab hisoblanadi. Zinapoyalarda tutun to`planmaydigan bo`lishi, ya’ni tutunning chiqarib yuborishi uchun tashqi tomoni ochiq yoki havoni chiqarib yuborishni ta'minlovchi texnik vositalarga ega bo`lish kerak yoki zina kataklari ichkari tomondan yong`in chiqishi mumkin bo`lgan binodan ajratilgan bo`lib tashqi tomondan yoritiladigan bo`lishi mumkin. Har xil balandlikdagi binolar uchun yong`inga qarshi narvonlar o`rnatilishi kerak.
Evakuatsiya chiqish yo`llari va ularga bo`lgan talablar. Har qanday bino loyihalanayotganda albatta yong`in vaqtida kelishlarni u yerdan o`z vaqtida chiqarib yuborish imkoniyatlarini yaratadigan evakuatsiya yo`llari tashkil qilinadi va evakuatsiya qilish tartibini belgilovchi grafigi osib qo`yilishi kerak. Evakuatsiya yo`llari har qanday korxona yoki tashkilot uchun kamida 2 ta bo`lishi kerak.
Yong`in sodir bo`lgan taqdirda binodan insonlar (ishchilar esa korxona yoki fabrika xonasidan) eng qisqa yo`l orqali belgilangan ma`lum vaqt ichida chiqib ketishlari zarur.
Biz misol tariqasida talabalar uyidagi tartibli ko`chirish rejasini ko`rib chiqamiz.
Yong`in sodir bo`lganda talabalar va xizmatchilarni evakuatsiya qilish yo`riqnomasini rejasi. (5.5- jadval)
5.5 -jadval.
Qarshi davlat universiteti № 3 talabalar uyi
(muassasaning nomi)
Harakat nomi
|
Harakatning tartibi va ketma-ketligi
|
javobgar shaxsning ismi sharifi
|
Yong`in haqidagi xabarlar
|
Yong`inni sezganda yoki boshlanganda darhol telefondan 01 orqali o`t o`chirishga qo`ng`iroq qilib yordam so`raladi.
|
|
Talabalar va xizmatchilar
yonayotgan binodan evakuatsiya qilish yoki evakuatsiya tartibini har xil variantlari.
|
Talabalar va xodimlarni yong`in boshlangan xonalardan hamda yong`in tarqalishi mumkin bo`lgan xonalardan, evakuatsiya qilishni boshlash kerak. Hamma evakuatsiya qilinayotganlar tashqariga, koridorlar va ehtiyot chiqish yo`llari orqali darhol chiqishlari kerak.
|
|
Evakuatsiya qilinganlarning xisobini tekshirish
|
Evakuatsiya qilinganlarni hisobini sanab ro`yxati orqali aniqlash.
|
|
Evakuatsiya qilinganlar uchun joylashtirish punkti
|
Hamma talaba va xodimlarni xavfsiz joyga jo`natish manzilini ko`rsatish.
|
|
Paydo bo`lgan yong`inni o`z xizmat etuvchi personal (DPD) yordamida o`t o`chiruvchilar qismi yetib kelganda o`chirish.
|
O`t o`chirish yong`inni sezganda darhol evakuatsiyada ishtirok etmayotgan xodimlar tomonidan tashkillashtiriladi. Yong`inni o`chirish qurollaridan foydalaniladi.
|
|
Yong`inni tugatishda o`t o`chirish komandasi yetib kelgandan so`ng qatnashish.
|
Chaqirilgan o`t o`chirish qismini kutib olish. Universitet tomonidan kishi tayinlanadi.U yetib kelgan o`t o`chirish komandasining boshlig`iga yonayotgan va tutayotgan xonalarga evakuatsiya qilinganligini va qaysi xonada odam borligidan axborot berish kerak.
|
|
Yo`riqnomani tuzdi ___________________________________
Evakuatsiya rejasi va bajariladigan vazifalar bilan tanishdilar:
__________________________________________________/ - - - /
__________________________________________________/ - - - /
Takrorlash uchun savollar
1. Yong`in sodir bo`lganda odamlarni evakuatsiya qilish rejimi nima va evakuatsiya yo`riqnomasi qanday tuziladi?
2. Yong`in sodir bo`lganda o`qituvchi tomonidan qanday harakatlar amalga oshiriladi?
3. Yong`in sodir bo`lganda odamlarni evakuatsiya qilish rejasi qanday tuziladi?
4. Evakuatsiya qilishning taxminiy yo`riqnomasini tushuntirib bering.
5. Yong`in haqidagi xabar dastlab kimga yetkaziladi?
6. Evakuatsiya qilishning qanday variantlari mavjud?
7. Yong`in sodir bo`lganda chiqish yo`llari, ularga qo`yiladigan talablar.
Hisobotning mazmuni
Hisobotda ishning maqsadi, mazmuni talabalarni yong`indan evakuatsiya qilish rejasi va unga yo`riqnomasi tuzilib, ish to`g`risida qisqacha xulosalar keltiriladi hamda yo`riqnoma yoritilgan bo`lishi kerak.
Bob bo`yicha nazorat savollari.
1. Yong`in deganda nima tushuniladi?
2. Yong`inning davomiyligi nimalarga bog`liq?
3. Yong`inning xavfli va zararli omillari nima?
4. Yong`inni o`chirish moddalariga nimalar kiradi?
5. Yong`inni o`chiruvchi moddalarning klassifikatsiyasini ayting?
6. Yong`inni oldini olish tadbirlarini ayting?
7. Ishlab chiqarishda ishlatiladigan moddiylar yonish xususiyati bo`yicha necha turga bo`linadi va ular qaysilar?
8. Yong`in xavfli zonalarga qanday zonalar kiradi?
9. O`t o`chirgichlarlarning vazifasi nima?
10. Yong`inni aniqlashning avtomatik vositasi nima?
11. Yong`in xavfi bo`yicha umumiy ko`rsatkich sifatida qanday omillar hisobga olinadi?
12. Yong`in xavfi bo`yicha modda va materiallar qanday turlarga bo`linadi?
13. Yonmaydigan, qiyin yonuvchan moddalar deb qanday moddalarga aytiladi?
VI BOB. BIRLAMCHI TIBBIY YORDAM KO`RSATISH ASOSLARI
6.1. Shikastlanganlarga tibbiy yordam ko`rsatish va ularni saralash.
O`zbekiston Respublikasi VM 1997 yil 23.12 558-sonli “FV da ogohlantirish va unda harakat qilish davlat tizimi (FVDT)” qarorida aholi va hududlarni tinchlik va maxsus davrlarida muhofaza qilish chora – tadbirlari ko`rsatilgan.
FVVda shunday vaziyatlarda yordam ko`rsatadigan maxsus tashkiliy guruhlar va professional qutqaruv otryadlari bor. Ular shikastlanganlarga yordam ko`rsatish uchun kerak bulgan barcha zamonaviy texnik vositalar bilan ta’minlangan. Lekin shunga qaramasdan aholi va hududlarni katta FV larda to`liq himoya qila olmaydi. Shuning uchun aholining tayyorgarligi yaxshi bo`lishi kerak. Bino va inshootlar mustahkam qurilgan bo`lishi shart.
Buzilgan vayronalar ostidan shikastlanganlarni qutqarishda qavm-u qarindoshlari yordamida 50% i, erkin jamoa qutqaruvchilari yordamida 30 % i topiladi va qutqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
