Hayot faoliyati

Cho‘kkanlarga qanday yordam beriladi? Cho‘kish uch turga

bo‘linadi. Birinchi toifa cho‘kish (ho‘l) va (quruq) hamda

ikkinchi toifa cho‘kishdan iborat. Cho‘kishlardan tashqari turli

jarohatlar olish, yurak xastaligi, miya faoliyati buzulishi tufayli

sodir bo‘ladigan o‘lim holatlari ham mavjud.

Birlamchi cho‘kish qanday bo‘ladi? Birlamchi cho‘kish

suvda ro‘y beradigan baxtsiz hldisalarning ko‘p uchraydigan turlaridan

biri. Bunda suv nafas yo‘liga va o‘pkaga kiradi, so‘ngra

qonga quyiladi. Jabrlanuvchi chuchuk suvda cho‘kkanda,

qonning suv bilan aralashuvi tez sodir bo‘ladi, natijada qonning

umumiy miqdori ko‘payadi, eritrotsitlar yemiriladi, organizmdagi

tuzlar mutanosibligi buziladi. Oqibatda qondagi kislorod

miqdori keskin kamayadi. Cho‘kuvchini qutqarilgandan so‘ng

ungi birinchi yordam ko‘rsatilgach, ko‘pincha o‘pka shishib

ketishi kuzatiladi. Bunda og‘izdan qonli ko‘pik keladi. Dengiz

suviga cho‘kish chuchuk suvga cho‘kishdan farq qiladi. Dengiz

suvidagi tuz konsentratsiyasi inson qonidagi plazmalarga

nisbatan ko‘proq, shuning uchun cho‘kkan odamning qonidagi

tuzlar ko‘payib boradi va qonning quyuqlashishi rivojlanadi.

Inson dengiz suviga haqiqiy cho‘kkanda o‘pka tezlikda shishib,

og‘izdan oq ko‘pik chiqish boshlanadi.

88