Hasharotlarning ichki tuzilishi Hasharotlarning ovqat hazm qilish sistemasi

Hasharotlarning nafas olish sistemasi

Suvda yashovchi hasharotlar nafas olish sistemasining tuzilishida har xil moslashishlar mavjud ularni, 2guruhga ajratish mumkin suvda yashab,

1. atmosfera havosidan nafas oluvchi (suv qandalalari, qo‘ng‘izlari, pashshalar lichinkasi)

2. suvda erigan kislorod bilan nafas oluvchi (kunliklar, buloqchilar, ninachilar)

Atmosfera havosi bilan nafas oladigan suv hasharotlarining tanasida nafas olish bilan bog‘liq bo‘lgan havo saqlaydigan bo'shliqlar, tuklar, havo o‘tkazish naylari yoki boshqa xil moslamalar paydo boiadi.
Ко‘pchilik hasharotlarning suvda yashovchi lichinkalari traxeyajabralar yordamida suvda erigan kislorod bilan nafas oladi. Ulaming tashqi nafas olish teshigi rivojlanmagan; traxeya sistemasi yopiq. Traxeyajabralar lichinka qorin bo'limida joylashgan ipsimon yoki bargsimon yupqa devorli o'simtalardan iborat.

Hasharotlarning qon aylanish sistemasi

Traxeya sistemasining murakkablashuvi qon aylanish sistemasining soddalashuviga olib keladi. Qon aylanish sistemasi faqat yurak va undan chiqadigan kalta aorta qon tomiridan iborat, qon (gemolimfa) tanabo‘shlig‘ida aylanadi. Hasharotlaming yuragi uzun nayga o'xshash bo‘lib, qorin bo‘limida ichakning ustida joylashgan. Yurakning keyingi uchi berk, ichki bo‘shlig‘i ko'ndalang to‘siqlar bilan bir necha bo‘lmalarga bo‘lingan. Ko‘pchilik hasharotlarda bunday bo‘lmalaming soni 8 ta bo‘ladi. Har bir bo‘lmaning yon tomonida ikkitadan klapanli teshikchalar (ostiylar) bor, yurak va undan boshlanadigan bosh aorta tomiri devori muskul tolalan bilan ta’minlangan. Aorta bosh yaqinida tana bo‘shlig‘iga ochiladi, gemolimfa aortadan ana shu bo'shliqqa kelib tushadi.

Hasharotlarning qon aylanish sistemasi

Yurakning ostida diafragmaga qanotsimon muskullaming uchi kelib tutashgan. Qanotsimon muskullar qisqarganida difragma pastga tortiladi, yurakoldi sinusi kengayib, gemolimfa bilan to‘ladi. Gemolimfa ostiylar orqali yurak bo‘shlig‘iga o‘tadi. Yurak devoridagi muskullaming ketma-ket to‘lqinsimon qisqarishi natijasida qon yurakdan aortaga chiqadi, undan bosh yaqinida tana bo‘shlig‘iga kelib quyiladi. Ichakosti diafragma muskullari qisqarganida gemolimfa tana bo‘shlig‘ida oldingi tomonidan keyingi tomoniga oqadi