Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Obyektiv jihatidan

 

mudofaa chegarasidan chetga chiqish 

himoyalanishning tajovuz xarakteriga va xavfiga ochiq-oydin butunlay 

muvofiq kelmasligidan iborat. Bunda tajovuzchiga juda katta zarar, jinoiy 

398 

 

---

harakatni amalga oshirishdan yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan zararga 

nisbatan ancha og‘irroq zarar yetkaziladi. Bunday hollarda, himoya qilish 

zaruriy bo‘lmaydi va muvofiq bo‘lmaydi. Bunday himoya qilish so‘zsiz 

holda tajovuzning xarakteri bilan ham, xavfi bilan ham, u sodir bo‘lgan 

haqiqiy vaziyat bilan ham keltirib chiqarilmagan mudofaa vositalari va 

usullarini qo‘llash oqibati bo‘lishi mumkin.  

Zaruriy mudofaa chegarasidan chetga chiqish faqat qat’iy belgilangan 

holatda  –  zaruriy mudofaa holatida bo‘lishi mumkin, bu esa muayyan 

qilmishda zaruriy mudofaa qonuniyligining barcha shartlari mavjud 

bo‘lishini talab etadi. Ayni paytda, zaruriy mudofaa chegarasidan chetga 

chiqish shaxs xayoliy tajovuzdan himoya qilishni amalga oshirgan hollarda 

–  xayoliy mudofaa holatlarida ham yuzaga kelishi mumkin. Jumladan, 

xayoliy mudofaada shaxsning harakatlari bilan tegishli haqiqiy tajovuz 

sharoitida yo‘l qo‘yiladigan zararning chegarasidan ochiq-oydin chetga 

chiqadigan zarar yetkazilgan bo‘lsa, ular zaruriy mudofaa chegarasidan 

chetga chiqish deb malakalanishi lozim.