Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Yuridik mezon

 ikki belgini xarakterlaydi: intellektual va irodaviy. 

Aqli rasolikning intellektual belgisi

  jinoyat sodir etish vaqtida 

shaxsning sodir etayotgan qilmishi faktik xususiyatini va ijtimoiy xavfini 

anglash qobiliyati sifatida ko‘riladi. 

Aqli rasolikning irodaviy belgisi

 shaxsning jinoiy qilmish sodir etish 

vaqtidagi o‘z harakatlarini boshqara olish qobiliyatini, ya’ni o‘zining ichki 

xohishini va ishonchi orqali o‘z irodasini boshqarish qobiliyatini anglatadi. 

Shaxsning  o‘zi tomonidan sodir etgan jinoiy qilmishini tushunish 

qobiliyati va buni sodir etish jarayonida ongli qaror qabul qilishi jinoyat 

subyektini qasddan yoki ehtiyotsizlikdan ijtimoiy xavfli qilmish sodir 

etganlikda ayblash uchun yetarli  asos bo‘lib xizmat qiladi. Bu o‘z 

navbatida, ayb uchun javobgarlik prinsipida (JK 9-moddasi) bevosita o‘z 

aksini topgan. 

Intellektual va irodaviy belgilar, albatta, birgalikda olib qaralishi 

kerak. 

242 

 

---