Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

3. Odil sudlovni barcha shaxslarning qonun va sud oldida 
tengligi asosida amalga oshirish. 
O’zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyaning 18-moddasi birinchi qismida“ O’zbekiston 
Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq va erkinliklarga ega bo’lib, 
jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va 
ijtimoiy mavqeidan qat’i nazar, qonun oldida teng ekanligi belgilangan 
bo’lsa, 46-moddada “Xotin-qizlar va erkaklar teng huquqli ekanligi 
mustahkamlab qo`yilgan. 
Konstitutsiyaning 18-, 46-moddalari, “Sudlar to’g’risida”gi 
Qonunning 6-moddasi, FPKning 6-moddasi, IPKning 7-moddasi, JPKning 
16-moddasi, Ma’muriy sud ishlarini yuritish to’g’risidagi kodeksning
9-moddasi odil sudlovni barcha shaxslarning qonun va sud oldida tengligi 
asosida amalga oshirish prinsipining huquqiy asosi sifatida xizmat qiladi. 
Mazkur prinsip Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasining 
7-moddasiga ham asoslanadi. Xalqaro huquqning ushbu normasiga binoan, 
barcha odamlar qonun oldida tengdir va hech bir tafovutsiz qonun bilan 
teng himoya qilinish huquqiga egadir. 
O’zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar jinsi, irqi, millati, tili, 
dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeidan qat’i 
nazar, qonun va sud oldida teng bo’lganligi ko’rib chiqilayotgan 
prinsipning mazmunini tashkil etadi. Korxonalar, muassasalar, 
tashkilotlar ham qonun va sud oldida tengdirlar. 
Qonun va sud oldidagi tenglik prinsipi sud ishlarini yuritishning 
barcha turlarida hamda ijtimoiy va davlat hayotining barcha 
sohalarida kuchga ega
. Mazkur prinsipning mazmunini quyidagicha 
belgilash mumkin: sudga murojaat qilgan va protsesda ishtirok etayotgan 
shaxsga ayrim imtiyozlar taqdim etish yoki uni kamsitish uchun uning 
mulkiy va mansab mavqei, jinsi, irqi va millati, ta’limi, tili, dinga nisbatan 
munosabati, turar joyi, e’tiqodi, jamoat birlashmalarda a’zo bo’lishi yoki 
birorta boshqa holatlar asos bo’lmaydi va protsesning yuritilishiga va 
yakuniga hech qanday ta’sir etmaydi. Ushbu talablar odil sudlovni amalga 
oshirishning barcha shakllariga tatbiq etiladi, chunki sud ishlarini 

---

618 
yuritishning birorta sohasida qonun qoidalari fuqaroning huquqiy 
maqomini yuqorida ko’rsatilgan belgilar bilan bog’lamaydi.