birinchidan
, shaxs chet davlatda harbiy xizmatga, xavfsizlik xizmati
idoralariga, politsiyaga, adliya idoralariga yoki davlat hokimiyati va
boshqaruvining boshqa idoralariga ishga kirganligi natijasida vujudga
keladi. Ya’ni, O‘zbekiston Respublikasi fuqarosiga nisbatan uning chet el
davlati armiyasiga harbiy xizmatga, xavfsizlik xizmatiga, shuningdek,
politsiyasiga, adliya organlariga yoki davlat hokimiyati va boshqaruvining
boshqa organlariga ishga kirganligini tasdiqlovchi hujjatlar yoxud boshqa
ishonchli ma’lumotlar mavjud bo‘lganda. Bu holda, Konsullik
muassasalari hujjatlarni TIVga (bundan buyon matnda TIV) yuboradilar,
TIV olingan ma’lumotlarni va Ichki ishlar vazirligi (bundan buyon matnda
IIV) hamda Davlat xavfsizlik xizmatining (bundan buyon matnda DXX)
xulosalarini o‘zining hujjatlari va xulosasi bilan birga O‘zbekiston
Respublikasi Prezidenti huzuridagi fuqarolik masalalari bo‘yicha
Komissiyaga taqdim etadi;
ikkinchidan
, agar chet elda doimiy yashovchi shaxs uch yil ichida
uzrli sabablarsiz konsullik hisobiga turmagan bo‘lsa, vujudga keladi.
TIV va IIV hamda konsullik muassasalarining hujjatlari asosida hujjatlar
va xulosani ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
huzuridagi fuqarolik masalalari bo‘yicha Komissiyaga yuboradi. Bunda
uch yillik muddat tartibi faqatgina 16 yoshga to‘lgan shaxslarga nisbatan
qo‘llaniladi, ularning ota-onalari yoki ulardan birining iltimosnoma
berganligi hollari bundan mustasno. Iltimosnomaga 14 yoshdan
18 yoshgacha bo‘lgan bolalarning notarial tasdiqlangan roziligi ilova
qilinadi. Konsullik muassasasi rahbari holatga qarab obyektiv
ma’lumotlarga asoslangan holda O‘zbekiston Respublikasi fuqarosining
33
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
1992
йил
20
ноябрдаги
ПФ
-500-
сон
Фармони
билан
тасдиқланган
“
Ўзбекистон
Республикасининг
фуқаролиги
билан
боғлиқ
масалаларни
кўриб
чиқиш
тартиби
тўғрисида
Низом
” (VIII-
бўлим
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
1999
йил
26
февралдаги
ПФ
-2240-
сонли
Фармони
асосида
5-
банд
билан
тўлдирилган
) //
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Ахборотномаси
, 1999
й
., 3-
сон
, 65-
модда
.
159
o‘z vaqtida konsullik hisobiga turmaganlik sabablarining uzrli ekanligiga
mustaqil baho beradi;
uchinchidan
, agar O‘zbekiston Respublikasi fuqaroligi yolg‘onligi
shak-shubhasiz ma’lumotlar yoki soxta hujjatlar taqdim etish natijasida
olingan bo‘lsa, vujudga keladi. Ichki ishlar organlari yoki konsullik
muassasalari O‘zbekiston Respublikasi fuqaroligi oldindan bila turib
yolg‘on ma’lumotlar yoki soxta hujjatlar taqdim etish natijasida olinganligi
haqida ma’lumotlar yoki arizalar kelib tushgan taqdirda, shaxsning
haqiqatdan ham O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi ekanligini aniqlash
uchun zarur tekshiruvlarni olib boradilar. O‘zbekiston Respublikasi
fuqaroligi oldindan bila turib yolg‘on ma’lumotlar yoki soxta hujjatlar
taqdim etish natijasida olinganligi holati tasdiqlangan taqdirda,
IIV yoki TIV hujjatlarni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi
fuqarolik masalalari bo‘yicha Komissiyaga taqdim etadilar
34
;
to‘rtinchidan
, agar shaxs chet davlat foydasini ko‘zlab faoliyat
yuritish yoki tinchlik va xavfsizlikka qarshi jinoyatlar sodir etish orqali
jamiyat va davlat manfaatlariga jiddiy zarar etkazgan bo‘lsa, vujudga
keladi.Shaxsning chet davlat foydasini ko‘zlab, faoliyat yuritish
yoki O‘zbekiston Respublikasi JKning Maxsus qismi ikkinchi
bo‘limida nazarda tutilgan tinchlik va xavfsizlikka qarshi jinoyatlarni sodir
etish natijasida jamiyat va davlat manfaatlariga jiddiy ziyon etkazganligini
tasdiqlaydigan, sudning qonuniy kuchga kirgan hukmi bilan aniqlangan
hujjatlar shaxsning fuqaroligini yo‘qotish yuzasidan tashabbuskor
organning asoslantirilgan taqdimnomasi bilan birga IIVga yuboriladi.
O‘z navbatida IIV fuqarolikni yo‘qotish tashabbusi yuzasidan hujjatlar
nusxalarini TIV va DXXga taqdim etadi. Ushbu tashkilotlar kelib tushgan
hujjatlar asosida o‘zlarining xulosalarini O‘zbekiston Respublikasi
Prezidenti huzuridagi fuqarolik masalalari bo‘yicha Komissiyaga taqdim
etadilar. IIV fuqarolikni yo‘qotish haqidagi xulosani tegishli hujjatlarni
ilova qilgan holda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi
fuqarolik masalalari bo‘yicha Komissiyaga taqdim etadi;
beshinchidan
, agar shaxs chet davlatning fuqaroligini olgan bo‘lsa,
O‘zbekiston Respublikasining fuqaroligini yo‘qotishga olib keladi
35
.Chet
davlatning fuqaroligini qabul qilgan shaxs ushbu fakt haqida o‘ttiz kun
34
Ўша
жойда
.
35
“
Ўзбекистон
Республикасининг
фуқаролиги
тўғрисида
”
ги
Қонуни
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгашининг
Ахборотномаси
, 1992
й
.,
№
9, 338-
модда
.
160
ichida O‘zbekiston Respublikasining ichki ishlar idoralariga yoki chet
eldagi konsullik muassasalariga xabar berishi shart. Bu holda, manfaatdor
vazirlik va idoralar chet elda doimiy yashovchi fuqarolarga nisbatan
hujjatlarni TIVga yuboradilar. TIV hujjatlarni va IIV hamda DXXning
xulosasini qabul qilib, ularni o‘zining hujjatlari va xulosasi bilan birga
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi fuqarolik masalalari
bo‘yicha Komissiyaga taqdim etadi. Manfaatdor vazirlik va idoralar
O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy yashovchi fuqarolarga
nisbatan hujjatlarni IIVga yuboradilar. IIV hujjatlarni va TIV hamda
DXXning xulosasini qabul qilib, ularni o‘zining hujjatlari va xulosasi bilan
birga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi fuqarolik masalalari
bo‘yicha Komissiyaga taqdim etadi.
Yuqoridagilarga qo‘shimcha ravishda manfaatdor vazirlik va idoralar
tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi fuqarolik
masalalari bo‘yicha Komissiyaga ko‘rib chiqishga taqdim etiladigan
xulosalar asoslantirilgan bo‘lishi talab etiladi. Xulosalarda quyidagi
ma’lumotlar alohida ko‘rsatilishi kerak:shaxsning davlat oldidagi
bajarilmagan (ijro etilmagan) majburiyati yoki fuqarolar yoxud davlat
va jamoat tashkilotlarining jiddiy manfaatlari bilan bog‘liq bo‘lgan mulkiy
majburiyati mavjudligi;shaxsning ayblanuvchi sifatida jinoiy
javobgarlikka tortilganligi;shaxsning qidiruvda ekanligi;shaxsga nisbatan
qonuniy kuchga kirgan va ijro qilinishi lozim bo‘lgan sud hukmining
mavjudligi;shaxsning O‘zbekiston Respublikasidan tashqarida ozodlikdan
mahrum qilish joylarida ekanligi;shaxsning O‘zbekiston Respublikasi
fuqaroligini yo‘qotishi O‘zbekiston Respublikasi davlat xavfsizligining
manfaatlariga nomuvofiq ekanligi
36
.
O‘zbekiston Respublikasi fuqaroligini yo‘qotishni rasmiylashtirish
masalalariga oid hujjatlarni tayyorlashda fuqarolikni yo‘qotgan deb
topilayotgan shaxsni bu borada amalga oshirilayotgan ishlar haqida
xabardor qilish choralari ko‘riladi.Xabardor qilish o‘rnatilgan tartibda
shaxsning yashash joyi bo‘yicha amalga oshiriladi. Shaxsning turar joyi
haqidagi ma’lumotlar mavjud bo‘lmagan taqdirda, uning oxirgi yashash
36
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
1992
йил
20
ноябрдаги
ПФ
-500-
сон
Фармони
билан
тасдиқланган
“
Ўзбекистон
Республикасининг
фуқаролиги
билан
боғлиқ
масалаларни
кўриб
чиқиш
тартиби
тўғрисида
Низом
” (VIII-
бўлим
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
1999
йил
26
февралдаги
ПФ
-2240-
сонли
Фармони
асосида
5-
банд
билан
тўлдирилган
) //
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Ахборотномаси
, 1999
й
., 3-
сон
, 65-
модда
.
161
joyi bo‘yicha fuqarolarning o‘zinio‘zi boshqarish organlarini yoki yaqin
qarindoshlarini xabardor qilish orqali amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqaroligi O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining Farmoni chiqqan kundan boshlab yo‘qotiladi.
O‘zbekiston Respublikasi fuqaroligining yo‘qotilganligi fakti
“O‘zbekiston Respublikasining fuqaroligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston
Respublikasi Qonunining 31 va 32-moddalariga muvofiq, O‘zbekiston
Respublikasi hududida shaxsning doimiy yashash joyi bo‘yicha ichki
ishlar organlari tomonidan, chet elda doimiy yashovchi shaxslar uchun esa,
konsullik muassasalari tomonidan ro‘yxatga olinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |