Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

Himoyalanish huquqi va uni amalga oshirishning kafolatlari
bir-biri bilan chambarchas bog’liqdir.
Qonun chiqaruvchi jinoyat 

---

629 
ishlarini yuritishga mas’ul bo’lgan davlat organlari va mansabdor 
shaxslarning zimmasiga ayblovdan qonunda nazarda tutilgan barcha
usul va vositalar orqali himoyalanish imkoniyatini ayblanuvchiga yaratib 
berish majburiyatini yuklaydi.
Himoyalanish huquqi surishtiruvchi, tergovchi, prokuror, sud 
zimmasidagi gumon qilinuvchiga, ayblanuvchiga va sudlanuvchiga unga 
berilgan huquqlarni tushuntirib berish hamda u o’ziga qo’yilgan 
ayblovdan himoyalanish uchun qonunda nazarda tutilgan barcha vosita va 
usullardan foydalanishda haqiqiy imkoniyatga ega bo’lishiga qaratilgan 
chora-tadbirlar ko’rish majburiyati bilan ta’minlanadi. 
Ayblanuvchining (gumon qilinuvchi va sudlanuvchining) 
himoyalanish huquqi deganda, unga qo’yilgan ayblovdan shaxsan yoki 
himoyachining yordamida himoyalanish imkoniyatini beruvchi protsessual 
huquqlarning butun majmui, butun komleksi tushunilishi lozim. 
Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi va sudlanuvchining himoyalanish 
huquqi ularning himoyachi olish huquqini nazarda tutadi. 
Himoyachi ishtirok etishi shart bo’lgan holatlarda agar gumon 
qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchining iltimosiga ko’ra yoxud 
ularning roziligi bilan boshqa shaxslar tomonidan himoyachi taklif 
qilinmagan bo’lsa, O’zbekiston Respublikasi Advokatlar palatasining 
hududiy boshqarmasi tomonidan belgilanadigan advokatlik tuzilmasi 
rahbari surishtiruvchining, tergovchining, prokurorning himoyachi 
tayinlash to’g’risidagi qarori yoki sudning ajrimiga binoan, qaror yohud 
ajrim O’zbekiston Respublikasi Advokatlar palatasining hududiy 
boshqarmasiga kelib tushgan paytdan e’tiboran to’rt soatdan kechiktirmay 
jinoyat ishi bo’yicha himoyachining ishtirokini ta’minlashi shart 
(JPKning 51-moddasi uchinchi qismi). 
Amaldagi jinoyat-protsessual qonunchiligi bo’yicha himoyachining 
ishda ishtirok etishiga jinoyat protsessining har qanday bosqichida,
shaxs ushlanganida esa uning harakatlanish erkinligiga bo’lgan huquqi 
amalda cheklangan paytdan boshlab ruxsat etiladi (JPKning 49-moddasi
to’rtinchi qismi). Ishda himoyachilar sifatida advokatlar ishtirok etishlari 
mumkin. Gumon qilinuvchining, ayblanuvchining, sudlanuvchining 
yaqin qarindoshlari yoki qonuniy vakillaridan birining advokat bilan
bir qatorda himoyachi sifatida ishtirok etishiga gumon qilinuvchining, 
ayblanuvchining, sudlanuvchining iltimosnomasi bo’yicha 

---

630 
surishtiruvchining, tergovchining qarori yoki sud ajrimiga binoan, yo’l 
qo’yilishi mumkin. 
O’zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2003-yil 
19-dekabrdagi “Gumon qilinuvchi va ayblanuvchini himoya huquqi bilan 
ta’minlashga oid qonunlarni qo’llash bo’yicha sud amaliyoti to’g’risida”gi 
17-sonli qarorida mustahkamlab qo’yilganidek: qiynoqqa solish, 
zo’rlik ishlatish, qo’rqitish, aldash hamda insonga nisbatan boshqacha
shafqatsiz yoki uning sha’ni va qadr-qimmatini kamsituvchi 
munosabatda bo’lish, shuningdek,qonunga xilof boshqa choralar qo’llash,
shu jumladan,