Harakatning muskulli va muskulsiz formalari Reja

Lyuminestsentsiya turlari
Lyuminestsentsiya deb biologik ob’ektlarning ma’lum bir haroratdagi issikliq nurlanishidan ortiqcha bo’lgan, hamda davomiyligi ham nurlanuvchan yorug’lik to’lqinlarining davri 10^-15s qiymatidan ancha ortiq bo’lgan nurlanishga aytiladi. Lyuminestsentsiya yorug’likning qaytishi va sochilishi kabi ikkilamchi nurlanish hodisalaridan farq qiladi. Lyuminestsentsiya hodisasi qo’zg’atuvchi xususiyatlariga ko’ra, zaryadlangan zarrachalar ta’sirida yuzaga keluvchi, ionollyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni ionlar ta’sirida, katodolyuminestsentsiya kabi elektronlar ta’sirida, tribolyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni ayrim kristallarni parchalanishi natijasida, elektrolyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni elektr maydoni ta’sirida, radiolyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni yadroviy nurlanish keltirib chikaradigan, fotolyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni fotonlar ta’sirida, rentgenolyuminestsentsiya ko’rinishida, ya’ni rentgen va γ-nurlanishlari ta’sirida yuzaga keluvchi guruhlarga ajratib o’rganiladi.
Xemilyuminestsentsiya hodisasi ekzotermik kimyoviy reaktsiyalar natijasida hosil bo’ladi. U bevosita reaktsiya mahsuloti tomonidan, yoki reaktsiya mahsulotidan energiyani olib o’tish natijasida qo’zg’aluvchi boshqa komponentlar tomonidan yuzaga keladi. Xemilyuminestsentsiya yorqinligi, ya’ni vaqt birligi ichida chiqarilayotgan kvant sonlari, reaktsiya tezligining va xemilyuminestsentsiya effektivligining oshishi bilan o’sib boradi. Xemilyuminestsentsiya effektivligi - reaktsiyaning bitta aktiga to’g’ri keluvchi kvantlarning o’rtacha sonidir. Xemilyuminestsentsiya hodisasi asosida fizika, kimyo va biologiyada sohalarida keng qo’llaniladigan uslublar ishlab chiqilgan. Xemilyuminestsentsiyaning oddiy ko’rinishi biologik ob’ektlarning modda almashuvi reaktsiyalarida kuzatiluvchi shu’lalanish hisoblanib, bu bioxemilyuminestsentsiya deyiladi va juda ko’p dengiz hayvonlari va o’simliklari, ba’zi qo’ng’izlar, chuvalchanglar, biologik chirindilarning nurlanishi bunga misol bo’ladi.
Fotolyuminestsentsiya jarayonining boshlang’ich vaqti atom va molekulalarni yorug’lik kvanti hv energiyali fotonlar bilan qo’zg’atish davri bilan belgilanadi.
Stoks qonuniga ko’ra lyuminestsentsiya spektri, shu lyuminestsentsiyani keltirib chiqaruvchi spektrga nisbatan uzun to’lqinlar tomonga siljigan bo’ladi. Nurlanuvchi fotonning energiyasi hv^ yutilgan fotonning energiyasi hv dan katta emas: