hv hv.
Stoks qonunidan chetlanuvchi antistoks lyuminestsentsiya deb ataluvchi lyuminestsentsiya ham mavjud. Bu fotolyuminestsentsiyani ayrim spektral chiziq bilan, ya’ni monoxromatik yorug’lik bilan qo’zg’atilgan vaqtda ayniqsa yaxshi ko’rinadi. Antistoks nurlanish avvaldan qo’zg’algan holatda turgan zarrachalarni qo’zg’atishda vujudga keladi
2-qo’zg’atilgan holatdan 1-asosiy holatga o’tishda - hv - energiya nurlanadi.
hv hv yoki .
Biologik ob’ektlarni tekshirish maqsadda ularning lyuminestsentsiyasini kuzatishga asoslangan lyuminestsent tahlildan ilmiy laboratoriyalarda, oziq-ovqat maxsulotlari buzilishining boshlang’ich bosqichini aniqlashda, kasalliklarning diagnostikasida foydalaniladi. Lyuminestsent tahlil 10-10 g miqdordagi lyuminestsentlovchi moddalarni topishga imkon beradi. Lyuminestsent mikroskoplar yordamida kichik o’lchamdagi biologik ob’ektlarning lyuminestsent tahlilini o’tkazish mumkin, bunday mikroskoplarda yuksak bosimli simob lampalari va ikkita yorug’lik filtlaridan foydalaniladi. Filtrlardan biri yorug’lik manbai spektridan ob’ektning lyuminestsentsiyalanishini keltirib chiqaruvchi sohani ajratadi, ob’ektiv va okulyar orasidagi joylashgan boshqasi esa lyuminestsentsiya yorug’ligini ajratadi.
Kam intevsivli biolyuminestsentsiya o’ta zaif shu’lalanish deb nomlanadi. Biologik tizimlarda xemilyuminestsentsiya erkin radikalli lipidlarning rekombinatsiyasi natijasida vujudga kelishi qayd etilgan:
RO2+RO2 qo’zg’algan mahsulot mahsulot xemilyuminestsentsiya kvanti.
3. Fotosintez
Fotosintez - yuksak o’simliklar, suv o’tlari va ba’zi bir bakteriyalar tomonidan, yorug’lik energiyasi ishtirokida, organik moddalarning hosil qilinishi jarayonidir.
Fotosintezning birlamchi bosqichi , energiya transformatsiyasining uch pog’onasini o’z ichiga oladi:
1) yorug’likning fotosintetik pigmentlar tomonidan yutilishi va elektronli-qo’zg’alish energiyasining fotosintez reaktsiya markaziga migratsiyalanishi,
2) reaktsiya markazida zaryadlarning dastlabki taqsimlanishi va energiya transformatsiyasi,
3) elektronning elektron-transport zanjiri bo’ylab tashilishi, SO2 fiksatsiyalanishi qorong’ulik bosqichlari va maxsulotlar sintezida ishlatiladigan barqaror maxsulotlar (NADF, ATF) ning paydo bo’lishi. Birlamchi fotosintetik jarayonlarning barchasi oksidlanish-qaytarilish reaktsiyasi tabiatiga ega bo’lib, bunda ye- donordan (N2O) aktseptorga (SO2 va boshqa) uzatiladi va qaytarilgan birikmalar (uglevodlar) hamda kislorod hosil bo’ladi. Fotosintezning umumiy yig’indi tenglama ko’rinishi quyidagicha ifodalanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |