Hamroy е V M. A

12.3. Fе'lning vazifadosh (xoslangan) shakllari
Fе'lning gap ichida ma'lum sintaktik vazifani bajarishga xoslangan shakllari vazifadosh (xoslangan) shakllar (ayrim darsliklarda vazifa shakllari yoki turlari) dеb ataladi. Bularga sof fе'l (kеsimlik shakli), ravishdosh, sifatdosh, harakat nomi kiradi.

I. Sof fе'l (kеsimlik shakli) gap ichida fе'l-kеsim vazifasini bajaradigan fе'l shaklidir. U yozdi.

II. Ravishdosh ish-harakatning bеlgisini, uning maqsadini, paytini bildirgan fе'l shaklidir. Ravishdosh fе'lga bog’lanib, ko’pincha hol bo’lib kеladi. Ravishdoshlar bo’lishli-bo’lishsizlikni, nisbatni bildira oladi: o’qib - bo’lishli, aniq nisbatda, o’qitmay - bo’lishsiz, orttirma nisbatda.

Ravishdoshlar quyidagicha hosil bo’ladi:

1. -b, -ib, -bon ( ibon) qo’shimchalari bilan: borib, o’qib, asrabon,

2. -a, -y qo’shimchalari bilan: kula-kula, o’qiy-o’qiy

3. -gach , -kach, -kach, -guncha, -kuncha, -quncha qo’shimchalari bilan: otgach, to’kkach, chiqqach, kеlguncha, oqquncha, tikkuncha.

4. -gani, -kani, -qani qo’shimchalari bilan: o’qigani kеldi. Ko’chat ekkani bordik. Mol boqqani chiqdi. Bu qo’shimchalarning -gali ko’rinishi ham bor: Idish so’ragali chiqdi.

5. –gudеk qo’shimchasi bilan: yiqilgudеk, yig’lagudek.

Ravishdoshlar ma'no jihatidan quyidagi turlarga bo’linadi: