Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

madaniy  yon-
dashuv 
vakillari  bu  qarashlarga  tutash  fikrlarni  bildiradilar,  zero, 
ular  siyosiy  tizimni  siyosiy  madaniyatning  moddiy  gavdalanishi  si-
fatida  qabul  qilishadi.  Bir qator  nazariyotchilar “
yangi  institutsion-
alizm
” konsepsiyasini ilgari surishadi. Bu konsepsiyada jamiyatning, 
hokimiyatning davlat va boshqa institutlarning siyosiy tartibni tahskil 
etish  va  barqarorlashtirishda  siyosiy  o‘yinning  rasmiy  va  norasmiy 
qoidalari  va  me’yorlarining  o‘zaro  bir-birini  to‘ldiruvchi,  o‘zaro 
ta’sirlanuvchi  roli  ta’kidlanadi.  Bunda  hokimiyatning  davlat  va 
boshqa  institutlari  qatoriga  maqsad  va  me’yorlari  siyosiy  hayotning 
barcha  tashkilotlariga  sezilarli  ta’sir  ko‘rsatadigan  korporatsiyalar, 
bosim guruhlari kiradi. 
Ingliz olimi A.Giddens taklif qilgan “strukturalashtirish” g‘oyasi 
shundan  iboratki,  makrosiyosatning  tartiblangan  ko‘rinishi  ikki  ja-
rayonning birga olib borilishi orqali amalga oshiriladi: strukturatsiya-
lash (ya’ni subyektlar tomonidan aniq belgilangan hududiy va zamon 
chegaralarida  siyosiy  o‘zaro  ta’sirning  yuzaga  kelgan  me’yorlari  va 

---

 
 
64 
qoidalarining  namoyon  bo‘lishi)  va  institutsiyalashish  (ya’ni 
muntazam  paydo  bo‘layotgan  individual  va  guruh  shaklidagi  ama-
liyotchilarning  u  yoki  bu  darajada  hokimiyatni  jo‘natishning  amal-
dagi  qoidalariga  moslashib  mustahkamlashishi).  Shunday  qilib, 
ijtimoiy  hududda  subyektlar  va  tizimli  talablar  (me’yorlar)  jamiyat-
dagi  siyosiy  tartibni  namoyon  qilib  va  yangilab,  hokimiyat  tuzil-
masini birgalikda quradi. 
So‘nggi  yillarda  makrosiyosatning  tizimli  xossalarini  barqaror 
sharoitda  emas,  o‘tish  davridagi  jamiyat  sharoitida  ta’riflashga 
urinishlar 
bo‘lgan.  Bu  “