Halqaro munosabatlarning metod ologik aspektlari

A-
ning  o‘zgarishi  natijasida 
B-
ning  o‘zgarishiga  olib  keladigan  ja-
rayonni identifikasiyalash imkoniyatiga ega bo‘lishimiz kerak, degan 
ma’noni bildiradi. 
4)  Sabab  va  oqibat  hodisalari  o‘rtasidagi  kovariatsiya  bir  vaq-
tning o‘zida uchinchi ma’lum bir omil mutanosibligi sababli yuzaga 
kelmasligi kerak. So‘nggi shart bizga soxta munosabatlarni eslatadi. 
Soxta  munosabatlar
  tobelik  bo‘lib,  unda  ikki  o‘zgaruvchan,  fa-
qatgina tasodifiylik yoki qandaydir boshqa o‘zgaruvchan ta’siri ostida 
kovarlashtiriladi. 
A
 va 
B
 birgalikda o‘ zgarganda ikkalasi 
C
 orqali yu-
zaga keladi. 
C
 yo‘q bo‘lganida, ular birgalikda o‘zgarmaydi, bunda 
A
 
va 
B
 o‘rtasidagi ko‘rib chiqilayotgan munosabatlar soxta munosabatlar 
deb  nomlanadi.  Biz  ilgari  surayotgan  farazlarni  diqqat  bilan  kuzatish 
juda muhim. Chunki bu farazlarni, kauzal o‘zaro ta’sir natijasi sifatida 
nazariyaga  kiritishdan  avval,  ehtimoliy  soxta  munosabatlarni  ochib 
berishda  ilgari  surayapmiz  (masalan,  import  rom  narxi  va  vazirlar 
maoshi). Ijtimoiy kauzatsiyaning ikki xususiyatini tushunish ahamiyat-
li. 
1)  Bir  hodisa  boshqa  voqeani  bevosita  yoki  bilvosita  yuzaga 
keltirishi  mumkin.