Халцаро бобур фонди

А га р сад сод мони ва-р я к е рўа,
Бибояд рафт аз и н ко х и дилафрўа.
(М азмуни:
Агар юз йил ва гар бир кун умр бор,
Б удилкаш қасрдан кетарсан ночор.)
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

БОБУРНОМА
99
Ў ли м ни бўйним га олдим. Ў ша боғда 
бир сув оқиб к е л а р д и , та ҳ о р а т олд им . 
И к к и р а к ъ а т намоз ўқиди м . Б ош им ни му- 
нож отга қўйиб, т и л ак тилаётган эдим ки, 
кўзим уйқуга кетибди. Туш к ў р ая п м ан : 
Х о ж а Я ъ қ у б (Х ож а Я ҳ ён и н г ўғли, ҳаэ- 
рати Х ож а У байдуллоҳнинг набиралари) 
рўпарам га оқ-қора тусдаги отда, шундай 
от минган кўп о т л и қ л ар билан келдилар. 
„Ғам ем ан гиз. Х о ж а А ҳрор мени сизга 
ю бордилар“ , дедилар. „Б из уларга Оллоҳ- 
д а н м а д а д су р аб , п о д ш о ҳ л и к т а х т и г а
ў л т у р ғ и з г а н м и з . Ҳар ерда м у ш к у л иш 
тушса, бизни назар ига келтуруб 
ёд эт- 
син, биз ўш а ерда ҳоаир бўлурм иа“ , деб 
тай и н л ад и л ар . Ҳозир ушбу соатда фатҳ 
ва ғалаба си знин г томондадир. Бош кўта- 
ринг. У йгон инг“ .
Ў ш ал ҳ о латд а х уш ҳ о л бўлиб уйғон- 
дим, Юсуф доруға на ҳ ам роҳлари бир-би- 
рига: „Б аҳона қилиб ҳ а я л л а я п т и , тутиб 
боғламоқ к е р а к “ деб маслаҳат қилиш ар- 
ди.
Бу сўани мен эшитиб қолдим. „Сиз- 
л ар бу тахл ит сўзлайсиз. А ммо кўрайин- 
чи, қай син гиз менинг қо ш и м га кел а олар- 
сиз!“ дедим. Ш ундай деб тур ган и м и зд а 
боғ деворининг т аш қар и си д а кўп отлиқ- 
л а р н и н г к е л а ё т г а н о в о з и э ш и т и л д и .
Юсуф доруға: „ Б и з агар с и з н и Танбал 
қ о ш и га олиб борсак эди, б изнинг иши- 
м и з и л г а р и с и л ж и г а н б ў л а р д и . Ҳ о зи р
сизни тутгани я н а куп к и п ш ю борипти“ , 
деди. У гапни ш у нга я қ и н л а ш т и р д и к и , 
гўё бу овоз Танбал юборган к и ш и л а р н и н г
отл ар и товуш и эди. Бу сўзни эш итгач , 
мен 
к ў п р о қ и з т и р о б г а т у ш и б , қ и л а р
и ш и м н и билмай қолдим.
Ў ш а д а қ и қ а д а бу о т л и қ л ар боғнинг 
эш иги ни излаб ўти р и ш га фурсат топмай, 
деворнинг эски рган ерини бузиб, ичкари 
к и р д и л а р .
Қарасам , менинг ж он тортган навка- 
рим — Қ у тл у қ М уҳаммад барлос ва Бо 
бойи П аргарий, ўн-ўн беш, йигирм а к и ш и
бўлиб етиб кел д ил ар . Булар я қ и н етиб, 
отдан ў зл ар и н и таш лаб , й и р о қ д ан таъ- 
зим қилиб, и к к и букилиб, менинг оёғим- 
га й и қ и л д и л ар . Ў ша дамда ш ундай ҳолат- 
га ту ш ган эдим ки , гўё менга Худо қайта- 
дан ж он ато қи л ган . „Юсуф доруға ва бу 
турган сотқин зотларни тутиб боғланг“ , 
дедим мен. У эр к а к н у с х а л а р қ о ч а бош- 
л аган эди, ҳар ер-ҳар ерда биттадан ту- 
тиб боглаб к е л т и р д и л ар .
„Сизлар қаердан к е л а я п с и з л а р . Қан- 
дай қ и л и б хабар т о п д и н ги з ? “ деб сўра- 
дим мен.
Қ у тл у қ М уҳам м ад барлос деди: „Ах- 
сидан қочиб ч и қ қ а н д а н к ей и н сиздан ай- 
р и л га ч , А нд иж о н га к ел д им , х онлар ҳам 
А н д и ж о н г а к е л и п т и л а р . Мен туш кўр 
д им , т у ш и м д а Х о ж а Убайдуллоҳ деди 
л а р к и : „Бобур подшоҳ К арнон деган кен 
тдадир. Бориб уни олиб к ел и н г, подшоҳ- 
л и к тах т и унга т а а л л у қ л и д и р “ . Мен бу 
т у ш н и кўриб, х у ш ҳол булиб, улуғ хон, 
к и ч и к хонга бу ҳ ақ д а ай тди м . Хонлар 
га: „М ен и н г беш -олти оға-и ним , ў ги л
л ар и м бор. Я на бир неча йигит қ ў ш и н г. 
Б о р и б К а р н о н т а р а ф и д а н
х а б а р ола- 
й и н “ , дедим.
Х онлар д ед и л ар ки : „ Б и з ҳам ш ундай 
деб у й л а й м и з , у у ш а ерга борган бўлса 
к е р а к " .
Ўн к и ш и н и тайи н қилиб: „Ў ш а то 
монга бориб, хўп текш ириб, хабар олинг. 
Оллоҳ ёр бўлсин, то парсизлар“ , дедилар. 
Ш у сўз устида 
Бобойи П арғарий деди: 
„Мен ҳам бориб қ и д и р а м а н “ . У ҳам и к к и
йигит иниси билан бирга қў ш ил иб отлан- 
дик. Бугун уч к у н д и р ки , йўлдам из, Ал- 
ҳ а м д у л и л л о ҳ , сизни т о п д и к “ , дедилар. 
А й тд и л ар к и : „Юринг, отланинг, бу боғ- 
ланганларни ҳам олиб кетай ли к. Бунда 
тур м о қ я х ш и эмас. Танбал си энин г бу 
ерга к елганингиздан хабяр топибди. Ҳар 
қан дай қилиб бўлса ҳам, бориб хонларга 
қ ў ш и л а й л и к “ . Ў ша яамон отланиб, Ан- 
д иж он тараф га қараб йўлга туш ди к.
И к к и к у нд ан буён ҳеч таом емаган 
эдим. П еш и н намози пайти бир қ ў й н и
топиб келиб, бир ерда қуниб, сўйиб, ка- 
боб қ и л д и л а р . Ў ша кабобдан тў й гу н ч а 
едим. Ундан сўнгра отланиб, беш к у н л и к 
йўлни и к к и кеча-кундузда т е з л и к билан 
босиб ў тд и к. А н д и ж о н га к ир и б улуғ хон 
тоғам га ва к и ч и к хон додамга к ў р и н и ш
бердим ва ўтган к у н л а р н и батамом баён 
қ и л д и м . Х о н л а р б и л а н тў р т ой бирга 
бўлдик.
Ҳ ар ерда борган-кўрган нав кар л ар и м
й и ғи л д и л ар . Уч юздан кў п р о қ к и ш и бор 
эди. Х отиримдан кечдики: „Қ ачонгача бу 
Ф арғона в и ло я ти д а саргардон бўлиб юра- 
миз. Б ир о р ё қ қ а бош олиб кетай , зора 
о м ад им ю р и ш с а “ , деб м у ҳ ар р ам ойида 
Ф ар го н а в и л о я т и д ан Хуросон тал абида 
отланиб ч и қд и м .
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

100
БОБУРНОМА