Халцаро бобур фонди

8 — Бобурнома
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

58
БОБУРНОМА
ту ш г ан : И т м а к довони д ей д и лар . Тош- 
т а р о ш л и к учун т о ш л ар н и н г ҳ ам м аси н и
бу тогдан олиб к ет ад и л ар . Б аҳ о р л ар саҳ- 
р о с и , ш а ҳ р и , д а л а ва т о м и я м - я ш и л
бўлгани учун Ш аҳ р исаб з ҳам дейдилар. 
Т ем урбекн ин г тугилиб ўсган ж о й и Кеш
б ў л г а н и у ч у н у н и ш а ҳ а р ва п о й т а х т
қ и л и ш г а к ў п с а ъ й - ҳ а р а к а т л а р қ и л д и . 
К е ш д а ю к с а к и м о р а т л а р бино қ и л д и . 
Ўзига девонда бир улуғ пеш тоқ (айвон) 
ва я н а ўнг ёнида ҳамда сўл ёнида вило- 
я т л а р б ек л ари билан девон беклари маҳ- 
к а м а л а р и учун и к к и к и ч и к р о қ пеш тоқ 
қ у р г а н д и р . Я н а ар з г а к е л г а н х а л о й и қ
учун бу девонхонанинг бурчак-бурчакла- 
р ида к и ч и к - к и ч и к х о н а ч а л а р бунёд эт- 
га н . Б у н д а й ю к с а к и м о р а т н и о л а м д а
к ам , деб ай та д и л ар . Д е й д и л а р к и , бу Кис- 
ро то қид ан ҳам ю к сак р о қ д и р . Яна Кеш- 
да м а д р а с а ва м а қ б а р а т и к л а г а н д и р .
Ж а ҳ о н г и р м и р зо ва т аги н б аъ з и авло- 
д и н и н г м ақ б ар ал ар и ўш а ердадир. Кеш- 
ни н г бош ш а ҳ а р бўлиш га Самарқандча- 
л и к и м к о н и я т и к а т т а б ў л м а га н и учун 
Тем урбек ох ир и п о й тах т учун Самарқ- 
ан дн ин г ўзи н и танлади.
Я на Қ ар ш и в и л о я т и д и р к и , Н асаф ва 
Н ах ш аб ҳам дейдилар. „ Қ а р ш и “ мўғул- 
ча сў зд и р , қ а б р и с т о н н и м ўғул т и л и д а
„ қ а р ш и “ д е й д и л а р . А ф т и д а н , бу ном 
Ч и н ги зх о н ю риш ид ан сўнг қ ў й и л г а н . Бу 
ерда сув к а м , баҳори я х ш и бўлади, эки- 
ни ва қовуни я х ш и бўлади. Самарқанд- 
дан ж ан уб томонда, бир оз ғарбга томон 
ўн с а к к и з йиғоч йўлд ир. Б ағр и қар о си - 
мон қ у ш бў л ад ики, уни қ и л қ у й р у қ дей- 
д и л а р . Қ а р ш и в и л о я т и д а сон-саноқсиз 
б ў л ган и учун уни бу ер л ар д а м у р ға к и
Қ ар ш и (Қ ар ш и қ уш ча си ) дейдилар.
Я н а Хузор ви лоятидир.
Я н а К а р м и н а в и л о я т и д и р . С ам ар- 
қ ан д билан Бухоро орасида.
Я на Қ о р а к ў л в и л о я т и д и р . Барчаси- 
дан к ў р а сув қ у й и с и д а д и р . Б у хо р о дан
ет т и й и ғо ч ғ а р б и - ш и м о л д а д и р . Я х ш и
т у м ан л ар и бор. Ш у ж у м л ад ан , Сўғд ту- 
м ани ва Сўғдга т у таш ту м анл ар . Бош и 
Ё р я й л о қ , оёғи Б у х о ро , бир йиғоч й ўл
й ў қ к и , обод қ и ш л о қ л а р и бўлм асин. Бе- 
ҳад м а ш ҳ у р т у м а н л а р к и , Темурбек: „Ме- 
н и н г бир боғим борки, у зу н л и ги ўттиз 
й и ғо ч д и р “ деганда ш у т у м ан л ар н и кўзда 
т у т га н .
Я н а Ш овдор т у м а н и д и р . Ш а ҳ а р ва 
м а ҳ а л л а л а р г а т у т а ш . Х и й л а я х ш и ту- 
м ан д и р . Б и р т а р а ф и С а м а р қ а н д б илан 
Ш а ҳ р и с а б з о р аси д аги тоғ бўлиб, кент- 
л а р и а к с а р бу тоғ э т а к л а р и г а т у ш г ан . 
Я на бир тар аф и К ў ҳ а к дарёсидир, хуш- 
ҳаво ва серсафо, суви мўл, н е ъ м ат и ар- 
з о н , х и й л а я х ш и т у м а н д и р . М иср ва 
Ш о м ни к ў р г а н ж а ҳ о н г а ш т а л а р бундан 
да ч и р о й л и ж о й бор, деб ай тм ай д и л ар . 
Я н а б о ш қ а т у м а н л а р и бўлса-д а, қ а й д
э т и л ган л ар ч а эмас. Ш у н и н г учун уш бу 
бил ан ги н а к и ф о я л а н и л д и .
Т е м у р б е к С а м а р қ а н д ҳ у к у м а т и н и
Ж а ҳ о н г и р м ирзога берган эди. Ж аҳ о н - 
гир м и р зо н и н г ўл им ид ан сўнг к а т т а ўгли 
М у ҳ а м м а д С ултон Ж а ҳ о н г и р г а берди. 
Ш оҳрух м ирзо М овароуннаҳр вилоятла- 
р и н и н г ҳ ам м аси н и к ат т а ўғли Улуғбек 
м и р з о г а бериб эди. У л у ғ б е к м и р з о д а н
ў ғ л и А б д у л л а т и ф м ирзо олди. Б у беш 
к у н л и к ўтар дунё учун ў ш ан д ай дониш- 
м ан д ва қ а р и о т а с и н и ш а ҳ и д қ и л д и .
Улуғбек м и р зо н и н г ў л и м и ҳ а қ и д а г и таъ- 
рих усулида қ и з и қ ж о й и бор.
Н азм :