Халцаро бобур фонди

БОБУРНОНЛ
зз
дарб ш ундай тор жойдан о қ ад и к и , ривоят 
қ и л и ш л а р и ч а , у ердан т а к а сакраб ўтган 
экан. Мағлуб бўлиб, қўлга тушди. Юнус- 
хон я х ш и л и к қ и л и б в и л о я т и г а р ухсат 
берди. Б у ерда уруш бўлгани учун „Така- 
с е к р е т к у у р у ш и “ ул в и л о я т т а р и х и д а
қо л ган ди р .
Я на С ам ар қ а н д т у м ан л ар и н и талон- 
т о р о ж этиб к е л а ё т г а н ў з б а к л а р б и л ан
Туркистонда музлаган Арис сувини кечиб 
ж а н г қилиб, галаба қозонди; асирларни 
озод қи л и б , м ол н и н г ҳ ам м аси н и эгала- 
р и г а қ а й т а р и б бериб, ҳеч н и м а т а м а ъ
қ и л м ад и .
Я на бир м арта Султон А ҳм ад мирзо 
б и л а н Ш о ҳ р у х и я ва Ў р ат еп а о р аси д а, 
Хавос деган кентда уруш иб енгилди.
В и л о я т л а р и . О таси Ф а р ғ о н а вило- 
я т и н и бер ган эди. Б и р н еча м ар о т аб а 
Тош кент ва Сайрам ҳам м ирзонинг тасар- 
руфида бўлди. Бу ш аҳ ар л ар н и унга акаси 
Султон А ҳ м ад м ирзо берган эди. Шоҳ- 
р у х и я н и фириб б илан олиб, ан ч а в ақ т 
фойдаланиб турди. Охирги чоғларда Тош- 
к ен т ва Ш о ҳ р у х и я н и қ ў л д а н ч и қ а р г а н
эди. Ф ар ғо н а, Х ў ж а н д ва Ў р ат еп аг и н а 
қолд и. Ў р атепан ин г асл ном ини китоб- 
л а р д а Ў с р у ш н а д и р , Ў с р у ш д е б ҳ а м
ёзадилар. Х ўж анд н и баъзилар Фарғонага 
к ирм айд и, дейди.
Султон А ҳм ад мирзо Т ош кен тға мў- 
ғ у л л а р у с т и г а л а ш к а р т о р т и б , Тош - 
кентдан и к к и ш ар ъ и й йўл наридаги Чир 
( Ч и р ч и қ ) с у в и н и н г ё қ а с и д а ш и к а с т
топди; Ўратепа Ҳофизбек дўлдой қўлида 
эди, У м ар ш айх мирзога берди. Ўшандан 
к ей и н Ў ратепа У м а р ш а й х м ирзо тасар- 
руфида бўлди.
Авлоди: мирзодан уч ўғил, беш қиз 
қолди. Б ари ўғлонларидан каттаси м ен— 
Заҳи риддин М уҳаммад Бобурман. Менинг 
о н а м — Қ у т л у ғ Н и г о р х о н и м . Я н а бир 
ўғли Ж а ҳ о н г и р мирзо мендан и к к и ёш 
к и ч и к эди. У нинг онаси Ф отима Султон 
м ў ғу л н и н г тум ан б ек л ар и д а н бири нин г 
қ и зи эди. Яна бир ўғли Носир мирзо бў- 
либ, унинг онаси ан ди ж онлик Умид исмли 
ғунчачи эди; у мендан тўрт ёш к и ч и к эди.
Қ и з л а р и д а н к а т т а с и Х о н з о д а б е г и м
мен билан бир онадан туғилганди, у мен- 
дан беш ёш катта эди. Мен С ам арқандни 
и к к и н ч и м а р т а о л г а н и м д а Ш ай б о н и й - 
х о н д е к к и ш и б и л а н С а р и п у л д а ч и қ и б
у р у ш д и м , им кон борича ғай р ат ва ши- 
жоатда хато қ и л м ад и к (ҳали уз вақтида 
бу ҳақда ёзилур), бироқ енгилиб, беш ой 
қ а л ъ а д о р л и к қилдим . Қ ал ъ ани сақл аш , 
уни м у стаҳ к ам л аш ва сардорликда кам- 
ч и л и к к а йўл қў йм ади к.
Т ев ар ак -ат р о ф д аги п од ш о ҳ у б ек л ар
ҳеч қ а н д а й м а д а д - к ў м а к б е р м а д и л а р , 
руҳим тушиб, ш аҳ ар н и ташлаб чиқдим .
Ў ш а т а ҳ л и к а л и т ў п о л о н д а Х онзо- 
дабегим М уҳаммад Ш айбонийхон қўлига 
т у ш г ан д и . Б и р ўғил к ў р ган эди. И сми 
Х у р р а м ш о ҳ , я х ш и ў ғл о н эди. Ш айбо- 
нийхон унга Б алх вилоятини берган эди. 
Отаси ўлгандан кейин бир-икки йил ўтгач, 
вафот этди. Ш оҳ Исмоил ўзбак (шайбо- 
ни йл ар )ни Марвда маглуб этганда Хон- 
зодабегим Марвда эди. Менинг ҳурматим 
т у ф а й л и , у ердан у з ат д и л ар , Қ ундузда 
менга келиб қў ш ил д и. Ж у д о л и к мудда- 
тига ўн йил бўлган эди. Мен ва Муҳам- 
м а д и й к ў к а л д о ш и к к о в и м и з к е л д и к ,
б еги м ва б е г и м н и н г ё н и д а г и л а р тани- 
мадилар. И смимни айтганим да ҳам анча 
муддатдан сўнг танидилар.
Я н а бир қ и з и М еҳр б о ну б еги м эди. 
Носир мирзо билан бир онадан туғилган, 
мендан и к к и ёш катта эди.
Я на бир қ изи Ш аҳрбонубегим эди. У 
ҳам Носир м ир зо билан бир т у ғ и ш га н
бўлиб, мендан с а к к и з ёш к и ч и к эди.
Я на бир қ и зи Ёдгор Султонбегим эди, 
унинг онаси Ога Султон исмли ғунчачи 
эди.
Я на бир қ и зи Р у қ и я Султонбегимнинг 
о н а с и М а х д у м С у л т о н б е г и м э д и , у ни 
Қоракўзбегим дердилар. Бу иккови мирзо- 
нинг вафотидан сўнг туғилдилар. Ёдгор 
С ултонбегимни м ени нг улуғ онам Эсон 
Давлатбегим асраган эди. Ш айбонийхон 
А ндиж он ва Ахсини олганда Ёдгор Сул- 
тонбегим Ҳ ам за Султоннинг Абдуллатиф 
Султон исмли ў ғ л и га т у ш ган эди. Мен 
Ҳ ам за Султон б о ш ли қ султонларни Хат- 
лон вилоятида босиб, Ҳисорни олганимда 
м енга қ ў ш и л д и . Ў ш а талотўп п а й т и д а 
Р у қ и я Султонбегим Ж о н и б е к Султонга 
туш ганди, бир-икки ўғилли бўлди, бироқ 
б о л а л а р и т у р м а д и . Я қ и н д а х аб ар кел- 
д и к и , тангри р аҳм атига борибди.
Х о т и н л а р и ва к а н и з л а р и : Қ у т л у ғ
Нигорхоним, Юнусхоннинг иккинчи қизи, 
Султон Маҳмудхон ва Султон Аҳмадхон- 
нинг эгачиси эди.