Халқаро туризм

 
 
 
 
 

---

127 
5.5. Туристик маҳсулотлар ишлаб чиқариш омиллари 
Туристик маҳсулотлар ишлаб чиқариш ресурсларни талаб қилади. Ишлаб 
чиқариш ресурсларининг асосий категориялари ёки ишлаб чиқариш омиллари 
мавжуд: булар табиий ва тарихий – маданий, инсонлар, капитал омиллардир. 
Табиий ва тарихий – маданий ресурслар.
Туристик таклифларнинг 
«пойдевори» ни табиий мўл-кўллик ташкил қилади. Туристлар эҳтиёжини 
қондиришда уларнинг аҳамиятига катта эътибор берилади. Рекрацион 
ландшафтлар, ёқимли иқлим, сув объектлари, айниқса илиқ денгиз, минерал 
сувлар ва шифобахш балчиқ буларнинг барчаси ташриф буюрувчиларни жалб 
этади ва туристик ҳаракатда муҳим таъсир этувчи омил саналади. Замон ва 
маконда туристик ҳаракатнинг таркибини шакллантириб, унга маълум йўналиш 
беради. Туристик эксплуатация жараёнида кўпчилик табиий ресурслар 
қашшоқлашади. Уларнинг бир қисми қайта тикланмайди, бошқаси мустақил 
равишда ёки инсон иштирокида тикланади. 
Табиий «капитал» турли нуқтаи назардан ўрганилади: географик, 
биологик, геологик ва бошқалар. Иқтисодчилар ишлаб чиқариш жараёнида қўл 
келадиган жуда кўп бундай табиий ресурслар билан иш кўрадилар. Булар бита 
– «ер» деган умумий тушунчага бирлашган. Ер ишлаб чиқариш омили сифатида 
нафақат сайёрамиз устки қаттиқ қатламини, балки туризм соҳаси бино ва 
иншоотлар қурилиши учун майдон ўрмон ва иқлим, сув ресурслари ва 
бойликлар манбаларини ҳам ташкил этади. Ернинг бу хусусиятлари туристик 
индустрия корхоналарини жойлаштиришда ҳисобга олинади. Дам олишни 
ташкил этиш табиий туристик ресурсларни аниқлаш ва ўрганишдан бошланади 
ҳамда уларни баҳолаш билан якунланади. Сўнгра улардан фойдаланиш 
тартиблари аниқланади ва қўриқлаш режими белгиланади. 
Табиий туристик ресурсларни баҳолашнинг турли кўринишдаги бир неча 
усуллари мавжуд: