Халқаро молия ва ҳисоб

 
XULOSA VA TAKLIFLAR 
Yuqorida keltirib o‘tilgan chegaralarni va portfelni himoyalash uchun ishlab 
chiqilgan metodlarga tayanib, optimallashtirish modelini tuzish jarayonida sug‘urta 
zahiralarini joylashtirishni davlat tomonidan chegaralanishi, sug‘urta portfelining 
tarkiblarining o‘ziga xosligi holatlari ham hisobga olinadi. 
Sug‘urta kompaniyalarining investitsiya portfelini optimallashtirishning oddiy 
usullaridan biri bu investitsiya portfelni qayta muvozanatlashtirishdir. Buning uchun 
portfelda shubhali aktivlani sotish va shu qiymatga teng bo‘lgan likvid aktivlani sotib 

---

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №1, февраль, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
11 
olish kerak. Shunday qilib aktivlar bilan operatsiyalar o‘zini o‘zi moliyalashtiradi va 
qo‘shimcha naqd pul talab qilinmaydi.[15] 
Xuddi shunday muammolarni mamlakat sug‘urta kompaniyalari faoliyatida ham 
uchratish mumkin. Bu muammolar esa o‘z navbatida yechimini kutib qolmoqda. Shu 
sababdan, ushbu muammolarni kelib chiqish manbalarini chuqur tahlil etgan holda, 
mamlakat sug‘urta kompaniyalari investitsiya faoliyatini samaradorligini oshirishda 
yuzaga kelayotgan kamchiliklarni aniqlash, ularni bartaraf etish chora-tadbirlarini ishlab 
chiqish asosida o‘z taklif va mulohazalarni berish zaruriyati paydo bo‘ldi. 
-
Sug‘urta 
kompaniyalari 
investitsiya 
faoliyatiga 
davlat 
aralashuvini 
kamaytirish, chunki davlat tomonidan sug‘urta kompaniyalari investitsiya faoliyatiga 
aralashuv sug‘urta kompaniyalari bo‘sh mablag‘larini kengroq joylashtirish 
imkoniyatini cheklab, investitsiya faoliyatidan olinadigan daromad samaradorligini 
pasaytirishga olib keladi. 
-
Hozirgi kunda bunday tahlilni hech qaysi sug‘urta kompaniyalari doimiy 
ravishda amalga oshirmaydi. Bu turdagi tahlillarni doimiy ravishda amalga oshirish va 
tahlil natijalariga ko‘ra investitsion portfel strukturasini o‘zgartirish ijobiy natija 
keltiradi deb hisoblaymiz. Shuningdek, sug‘urta agentlari va sug‘urta tashkilotlarini 
yuqori darajada tayyorlash bilan anderrayterlarga bo‘lgan talablarning o‘sib borishi 
kuzatilmoqda va oliy talim mussalarida yoki Moliya vazirli huzuridagi Sugʻurta 
bozorini rivojlantirish agentligi qoshida sug‘urta anderrayterlar, aktuariylar va shu kabi 
muhum bo‘lgan mutaxassislar tayyorlaydigan markaz tashkil etish maqsadga 
muvofiqdir. 
-
O‘zbekistonda turli xil tavakkalchiliklardan sug‘urtalash, yetarli darajada 
rivojlanmagan. Bu esa o‘z navbatida sug‘urta faoliyatini qonun bo‘yicha ta’minlashdagi 
va soliq tizimidagi kamchiliklar borligiga, sug‘urtalashni amalga oshirishda tajribaning 
yetishmasligiga bog‘liqdir. Ushbu hol o‘z navbatida investitsiya faoliyatini samarali olib 
borishda ta’sirini ko‘rsatmoqda. Mamlakatimiz sug‘urta kompaniyalarining investitsiya 
faoliyatini yanada rivojlantirish, faoliyatni samarali olib borishdagi mavjud
kamchiliklar hamda g‘ov bo‘layotgan muammolarni bartaraf etish chora-tadbirlarini 
ko‘rish, mavjud moliyaviy instrumentlardan unumli foydalanish, xorijiy davlatlar ilg‘or 
tajribalarini faoliyatda qo‘llash orqali samaradorlikni oshirish, keng imkoniyatlar 
yaratish, imtiyozlardan samarali foydalanish, investitsiyaga yo‘naltiriladigan mablag‘lar 
manbalarini izlab topish, yangi zamonaviy sug‘urta turlarini yaratish hamda yuqori 
saviyadagi sug‘urta xizmatlarini ko‘rsatish orqali sug‘urtalanuvchilar ishonchiga kirish 
asosiy vazifalardan hisoblanadi.