H jamolxonov

Tovush cho‘ziqligi - tebranishning oz yoki ko‘p vaqt davom etishi.

Tovushning sifat belgilari — tovushning balandligi, kuchi (intensivligi). tembri.

Tovushning miqdor belgisi - tovushning cho'ziqligi.

Nafas apparati — havo manbavi. Bu apparat o‘pka. bron.xlar, traxeya, diafragma, ko‘krak qafasi kabi a’zolardan iborat.

Bo‘g‘iz bo‘shlig‘i — traxeyaning yuqori (kengaygan) qismi. Unda un paychalari va bir qancha tog'aylar mavjud. Bo'g'iz bo‘shlig‘i ovoz manbavi hisoblanadi (un paychalari tebranishidan ovoz hosil bo'ladi).

Halqum — bo‘g‘izdan yuqoriroqdagi bo'shliq. U rezonatorlik vazifasini bajaradi. *

Og‘iz bo‘shlig‘i — til, kichik til, tishlar, lablarjunjlar, qattiq va yumshoq tanglaylar, til osti muskullaridan iborat apparat. U shovqin va qo'shimeha tonlar manbavi sanaladi.

Bunin bo‘shlig‘i - qo'shimeha ton manbayi.

Nutq a’zolarining flziologiyasi — nutq a’zolarining hayotiy kechimlari, muhit bilan munosabatlari.

Brok markazi - bosh miva qobig'idagi markaziy nerv sistemasiga kiruvchi nerv hujayralarining bir turi. U nutqning yuzaga chiqishida qatnashadigan mushaklami harakatga keltiradigan nerv markazi hisoblanadi.

Eshituv markazi - bosh miya qobig'i tizimiga kiruvchi nerv hujayralarining yana bir turi. U eshitish a'zolaridan keladigan ta’sirni idrok etadigan nerv markazi sanaladi.

Artikulatsiya — nutq a'zolarining nutq tovushlarini hosil qilishdagi harakati va holati.

Artikulatsiya bazasi - til egalarida shu tilga xos artikulatsiyani amalga oshirish uchun shakllangan psixologik va fiziologik ko'nikmalar.

Ekskursiya — artikulatsiyaning birinchi bosqichi.

0‘rta holat (ish holati) — artikulatsiyaning ikkinchi bosqichi.

Rekursiya — artikulatsiyaning uchinchi bosqichi (talaffuzning qaytishi).

Perseptiv aspekt — fonetikaning eshitish va his etish bilan bog'liq jarayonlarni o’rganuvchi aspekti.

Lingvistik-funksional aspekt — fonetikaning yuqori bosqichi. U fonetik birliklamingtil mexanizmidagi rolini, demak, ijtimoiy mohiyatini o‘iganadi.

FONOLOGIYA

Adabiyotlar: 1 [ 19—66], 4 [54—55], 10 [32-47]. 20 [8-20], 26 [147­152], 27 [32-35].

19.