H jamolxonov

§. Lingvistik-funksional aspekt

Fonetikaning bn aspekti fonetik birliklarning til mexanizmidagi rolini. demak, tilning ijtimoiy mohiyatini belgilashdagi ahamiyatini o'rganadi. Tilshunoslikda fonetikaning bu aspekti fonologiya deb ataladi (qarang: 19- §).

Tekshirish savollari

1. 
   Tovushning fizik-akustik tabiatiga nimalar kiradi?
   
2. 
   Tovushning balandligi nima?
   
3. 
   Tovushning balandligi nima bilan o'lchanadi?
   
4. 
   Tovushning baland-past tarzda to'lqinlanishi nimani hosil qiladi?
   
5. 
   Melodika nima? Lining nutqda qanday ahamiyati bor?
   
6. 
   Murakkab tovushni qandav tushunasiz? -
   
7. 
   Tovush kuchi nima? U qandav o'lchov birligi bilan o'lchanadi?
   
8. 
   Tovush kuchining til va nutqda qandav ahamiyati bor?
   
9. 
   Tovush tembrini qanday tushunasiz?
   
10. 
    Formant nima? U qanday aniqlanadi?
    
11. 
    Nutq apparatlaridan qaysilari rezonatorlik (akustik filtrlik) funksiyasini bajaradi?
    
12. 
    Tovush tembri vositasida nimalar farqlanadi?
    
13. 
    Tovush cho'ziqligi nima? Uning qanday turlari bor?
    
14. 
    Fonologik va fonetik cho'ziqliklar nimasi bilan farqlanadi?
    
15. 
    Tovushning sifat va miqdor belgilariga nimalar kiradi?
    
16. 
    Fonetik birliklarning biologik asosini qanday tushunasiz? Fonetikaning qaysi aspektida «biologik asos» haqida ma’lumot beriladi?
    
17. 
    «Biologik asos»ni oTganishning qanday ahamiyati bor?
    
18. 
    Nutq a'zolarining anatomiyasi, fiziologiyasi va ijro kechimlarini qanday tushunasiz?
    
19. 
    Artikulatsiya qanday bosqichlardan tarkib topadi? Ekskursiya, o'rta holat (ish holati), rekursiya nima?
    
20. 
    Fonetikaning perseptiv aspekti nimani o'rganadi?
    
21. 
    Fonetikaning lingvistik-funksional aspekti deganda nimani tushunasiz?
    

Nima uchun bu aspekt fonologiya deb nomlanadi?