Х. И. Ирсалиев ортопедик стоматология

Юзни ташқи томондан кўздан кечириш 
Барча мижозларнинг юзини кўздан кечириш лозим. Буни бемор учун 
сездирмасдан суҳбат чоғида амалга оширилади. Юз ярмининг симметриклиги, 
унинг пастки қисми баландлиги иякнинг чиқиши, лаб жипслашуви чизиғи, ияк 
ва бурун-лаб чизиқларининг акс этиши, оғиз бурчакларининг жойлашиши (73- 
расм), жилмайиш ва суҳбат, альвеоляр қисм ёки тишларнинг кўринишига 
эътибор берилади. 
Ортопедик стоматология клиникасида юзни уч қисмга: юқори, ўрта ва 
пастки қисмларга бўлиш кенг тарқалган (73-расм). 
73-расм. Юз пастки қисмининг 
анатомик тузилиши: 
а – бурун-лаб чизиқлари; 
Юзни уч қисмга бўлиш:
а – юқори; б – ўрта; в – пастки. 

---

70 
б – фильтр; в – юқори лаб; 
е,ж - қизил хошия; з – ияк чизиғи 
Юзнинг учала қисми орасидаги баландликнинг қандайдир боғлиқлигини 
фақат қатъий классик профилдаги юз учун белгилаш мумкин. Умуман юзнинг 
учала қисми баландлигини тақсимлаш шартли, негаки тақсимлаш нуқталар 
жойлашувига мувофиқ амалга оширилади, чунки юз шахсан ва инсон ҳаёти 
давомида ўзгариши мумкин. Масалан, пешонанинг сочли қисми чегараси 
турли субъектларда бир хил жойлашмаган ва ёш ўтган сари ўзгариб кетиши 
мумкин. 
Бу – юзнинг пастки қисмига ҳам тегишли, баландлик доимий эмас ва у 
тишларнинг жипслашув кўриниши ва уларнинг сақланганлигига боғлиқ. 
Юзнинг ўрта қисми унчалик ўзгарувчан эмас. Шунга қарамай, юзнинг 
кўрсатилган қисмлари ўлчовлари орасида эстетик оптимумни таъминлайдиган 
пропорционалликни кўриш мумкин эмас. 
Ортопедик мақсадлар учун юз пастки қисмининг иккита ўлчовини 
фарқлаш муҳимдир. Биринчиси тишлар жипслаштирилганда ўлчанади ва у 
морфологик ёки окклюзион деб номланади. Иккинчиси чайнаш мушаклари 
фаолиятининг тинч туриши, пастки жағнинг тушиши ва тишлар орасида 
оралиқ пайдо бўлиши ҳолатларида аниқланади. Бу – фаолиятнинг тинч туриш 
баландлиги.