Gulyamov saidahror saidahmedovich raqamli iqtisodiyotda blokcheyn texnologiyalari

70.Internetda bitkoinlar orqali oddiy pul singari to’lovlarni amalga oshirish 
mumkinmi?
 

---

359 
O’zbekistonda bitkoinlarga rasmiy ravishda hech nina sotib ololmaysiz. Agarda 
kimdir bitkoinga nimanidir sizga sotmoqchi bo’lsa, o’z electron hamyoniga bitkoin 
o’tkazib berishni so’rashi mumkin. Chunki O’zbekiston qonunlari bo’yicha 
to’lovlar faqatgina so’mlarda amalga oshiriladi. Shuning uchun ham mavjud 
qonunlar doirasida ish olib boradigan ko’pchilik fuqarolar bitkoinlarni sotib olish 
va ishlatishni qonunga zid deb tushunadilar. Albatta bitkoinlar va boshqa 
kriptovalyutalar yashirin iqtisodiyotda ishlatiladi, chunki bunday usuldagi to’lov 
tez, anonym va havfsiz ravishda amalga oshadi.
71.Nima uchun insonlar bitkoinlarni sotib oladilar? 
Birinchidan, bir qancha mamlakatlarda (
shu jumladan, Yaponiya, AQSH va 
Evropada
) bitkoinlarga nimalarnidir sotib olish mumkin. Bu juda qulay va tez 
amalga oshiriladi. To’lovlar juda tezkorlik bilan va minimal komissiyada yetib 
boradi hamda to’lovlarni amalga oshirish uchun sizga banklar yoki brokerlar 
singari o’rtakashlar kerak bo’lmaydi. Bu esa to’lovni osonlashtiradi va unga 
anonimlilik bag’ishlaydi (
kriptovalyuta hamyonlarida uning egalari ism-
familiyalari ko’rsatilmaydi
). Ikkinchidan pullarni kriptovalyutalar ko’rinishida 
saqlashni ko’pchilik mablag’lar diversifikatsiyasi deb tushunadi. Banrlarda valyuta 
bo’yicha depositlarda stavkalar xozirda 10% dan kamroq miqdorda, qimmatli 
qog’ozlar bozorlarida esa stavkalar tushmoqda, kriptovalyutalar esa ko’pchilik 
xollarda o’sib bormoqda. Ko’pchilik esa tabiiy ravishda kurslar o’sishidan 
foydalanishni istaydi.
72.Odamlar bitkoinlarni qaerlardan sotib oladilar? 
Ko’pchilik insonlsr kriptovalyutalarni sotib olish uchun internet pul almashtirish 
shahobchalaridan, messenjerlardagi maxsus botlardan, internet hamyonlardan va 
kriptovalyuta birjalaridan foydalanadilar. Kriptovalyutalarni ishlatish qulayligi va 
kursi juda tez o’zgarayotganligi tufayli, ularni sotib olishga bo’lgan talab juda tez 
sur’atlar bilan ko’payayapti. Ko’pchilik kriptovalyuta birjalarining komissiyasi 4-
5% ga yetadi, ba’zilari esa kriptovalyuta narxini ancha oshirib sotishga urinadilar. 
Lekin kriptovalyuta xarid qilishning eng oson va oddiy usuli – biror bir katta 
kriptovalyuta birjasiga bank pul o’tkazmasi qilgan xolda ularni eng yaxshi kursda 

---

360 
sotib olishdir. Lekin ko’pchilik banklar kriptobirjalar bilan oldi-sottini unchlik 
yoqtirmaydilar va bunga ishonmaydilar ham, ularning tavakkalchilikni 
boshqaruvchi departamentlari bunday tranzaktsiyalarni blokirovka qilib qo’yishga 
harakat qiladilar. Ba’zida esa o’ta konservativ banklar hizmatchilari siz 
haqingizdagi ma’lumotni mahsus hizmatlarga jo’natib, sizni ancha tashvishga solib 
qo’yishlari ham mumkin.