Gulyamov saidahror saidahmedovich raqamli iqtisodiyotda blokcheyn texnologiyalari

LTC (http://litecoin.org) - Litecoin 
Ushbu kriptovalyuta ommaviyligi jihatidan ikkinchi o’rinda turadigan 
kriptovalyutadir. Unda bloklar har 2,5 daqiqada generatsiya qilinadi va unda 84
million pul birligi mavjud. Tizimning murakkabligi har bir 2016 blokda o’zgarib 
turadi (3,5 kunda) va har bir blok uchun mukofotlanuv – 50 LTC har 840 000 
blokda ikki barobar kamayadi. Xeshlashtirish algoritmi «scrypt» turiga mansub. 
Ushbu algoritmning boshqalaridan asosiy farqi LTC ning markaziy protsessorda 
osonroq mayning qilinishidir. Bular haqida Litecoin ning ma`lumotnomasida va 
mayning b’yicha qo’llanmada batafsilroq keltirilgan.
NMC (http://namecoin.info) - Namecoin 
Namecoin kriptografik jihatdan himoyalangan va .bit deb nomlangan domen 
zonasida ishlash uchun yaratilgan. Ushbu «valyuta» Bitcoin kontseptsiyasiga 
asoslangan bo’lib, u bilan bir xilda hisoblanilishi mumkin. Pullarning o’zi .bit 
zonasidagi domenlarni qayd qilishga asoslangan. Bitcoin kriptografik tizimchasi 
tufayli bunday domenlar ularning egalaridan boshqalar tomonidan o’zgartirishga 
qarshi himoyalangan. Ammo DNS-serverni o’z shaxsiy kompyuterida ko’rib 
chiqish imkoniyati har bir ishtirokchi uchun mavjud.
PPC (http://ppcoin.org) - PPcoin 
POW & POS ning gibrid dizayni xuddi shu valyutada amalga oshirilgan. Bu 
tizimda tranzaktsiya 520 marta tasdiqlashni so’raydi, ammo pullar hamyonda 
darrov paydo bo’ladi. Tizim xakerlar xujumiga anchagina chidamli hisoblanadi.
NVC (http://novacoin.org) - Novacoin 

---

291 
Novakoin tizimini yaratishdan asosiy maqsad PPCoin larning afzalliklarini 
yana bir marta qaytarish bo’lgan. Ammo bunda uning juda ham katta emissiya 
xajmi kabi kamchiliklaridan qutulishga harakat qilingan. NVC o’zida xeshlashtirish 
algoritmi sifatida Scrypt funktsiyasidan foydalanadi. Emissiyaning chegaraviy 
tezligi 100 martagacha kamaytirilgan, murakkablik oshishi bilan mukofotlanishning 
kamayish tezligi esa qiyaligi biroz kamroq bo’lgan chiziq bilan amalga oshirilgan.
PPCoin loyihasiga o’xshash, murakkablik tarmoqning har bir blokida qaytadan 
hisoblanadi. Har bir hisob-kitobda murakkablikning oshishining maksimal kattaligi 
1% ni tashqil qiladi. Tarmoqlardagi bloklarni generatsiya qilishning maqsadli 
tezligi soatiga 6 blokni tashqil qiladi.