Gulyamov saidahror saidahmedovich raqamli iqtisodiyotda blokcheyn texnologiyalari

C++
tilida yozilgan va mijoz uchun 
Windows, Mac OS X, Linux
versiyalarida saqlanadi.
LITECOIN (LTC) ning BITCOIN (BTC) dan asosiy farqlari: 

Litecoin hisoblash amallari uchun markaziy protsessorni Bitcoin ga nisbatan 
samaradorroq ishlatadi, mayningning afzalliklari esa unda biroz pastroq 
darajada bo’ladi.

Pul o’tkazmalarini tasdiqlash uchun to’rt marta kamroq vaqt sarfi kerak 
bo’lishi; 

Pul mablag’larining maksimal katta miqdoridan foydalana olish mumkinligi – 
ya’ni 84 million dollar; 

Har 3,5 kunda kriptografik hisoblarning murakkablik darajasi qayta hisoblanilib 
turiladi;

Tarmoqda jami bo’lib 84 million LTC dan foydalanish mumkin, bu esaBTC ga 
nisbatan to’rt marta ko’p deganidir;

Yangi bloklar generatsiya qilinganiuchun mukofotlanuv ham 840 000 blokdan 
so’ng ikki baravarga kamaytiriladi;

Laytkoinning loyihachilari o’zlarining asosiy maqsadlari sifatida bitkoin 
tizimidagi xatolar va kamchiliklarni tuzatishni qabul qilganlar. Kriptovalyutalar 
bilan ish olib borilganida Litecoinning kursi Bitcoinning kursiga bog’liq 

---

289 
ekanligi kuzatiladi. Bu ularning bir biriga bog’liqligidan emas (
chunki ular bir-
biriga bog’liq bo’lmagan valyutalardir
), balki Bitcoin va Litecoinga bo’lgan 
talab va taklifning o’zaro balansi natijasida paydo bo’ladi. Kriptovalyutalarning 
kurslarini umuman bashorat qilib bo’lmaydi va xolat istalgan daqiqada 
batamom o’zgarib ketishi mumkin. Ayniqsa bu xolat 21 million bitkoinlar ishga 
tushib ketgandan so’ng yaqqol kuzatiladi.
Laytkoinlarning keyingi vaqtda kuzatilgan katta muvaffaqiyati quyidagilarda 
deb ta`kidlashimiz mumkin:
1. Kipr davlatining o’z iqtisodiyotining ayrim qismlarni bitkoinlarga 
o’tkazishni rejalashtirganligi;
2. Kriptovalyutaga juda katta pullar oqimining kirib kelganligi. Ularning 
kapitalizatsiyalashuvi bir milliard AQSH dollaridan oshib ketdi; 
3. Ko’pchilik insonlarning 100 sumga ham, 3 dollarga ham bitkoin sotib 
ollolmaganliklari ularning bitkoin millionerlari bo’lish imkoniyatlarini batamom 
yo’qqa chiqarganligi; 
4. Shuning uchun ham bitkoindan keyingi ikkinchi alternativ kriptovalyuta – 
laytkoinning obrusi orta boshladi. Ushbu bozorda faoliyat ko’rsatayotgan ko’pchilik 
insonlar laytkoin ham bitkoinning muvaffaqiyatini qaytarishiga va u ham 1000 
dollargacha kattalikka o’sa olishiga ishondilar;
5. Kriptovalyutalarning asosiy birjasi o’zida laytkoinlardan ham 
foydalanishini bildirdi;
6. Yuqoridagi sabablar tufayli ko’pchilik laytkoinlarni faol ravishda sotib ola 
boshladilar. 
Xozirgi davrdagi asosiy kriptovalyutalarning qisqacha tavsifi quyidagi 
jadvalda keltirilgan: 
Valyuta 
Kod 
Yaratil
gan 
vaqti 
Muallif 
Faollik 
Sayt 
Xesh 
Izox 
Bitcoin 
BTC 
2009 
Satoshi 
Nakamoto 
Ha 
bitcoin.org 
SHA-256 Birinchi va eng ommabop 
kriptovalyuta, proof-of-
work 

---

290 
Litecoin 
LTC 
2011 
Coblee 
Ha 
litecoin.org 
Scrypt 
proof-of-work 
Namecoin NMC 
2011 
Vinced 
Ha 
dot-bit.org 
SHA-256 
proof-of-work. 
Markazlashmagan DNS 
sifatida, internet-
tsenzurani qiyinlashtirish 
maqsadida 
Kriptovalyutalarning ba`zi bir xususiyatlarini va internet manzillarini quyida 
qisqacha tavsiflab o’tamiz: