Gulli o‘simliklar bilan umumiy tanishish

MAGNOLIYADOSHLAR (MAGNOLIACEAE) OILASI

Bu sila vakillari daraxt va butalardan iborat bo'lib, ularning 12 turkumga mansub, 240 ga yaqin turi mavjud. Ular asosan Janubi-Sharkiy Osiyoning va Shimoliy Amerikaning Janubi-Garbidagi urmonlarda tarqalgan. Barglari oddiy. Guli to'g'ri, ikki jinsli, gul kurgon bo'laklari 6-12 va undan ham ko'p. Changchi va urug'chilari ko'p. Magnoliyalar doim yashil va bargini tukib turish xususiyatiga ega.

Poyasi ikkilamchi ёg'ochlik mavjud, lyokin traxeya o'rnida traxeidlar bo'ladi. Janubiy Amerikada o'sadigan magnoliyalar doim yashil, Janubiy Osiyoda o'sadiganlari bargini tukadi.

Magnoliya (M.drandiflora) buyi 30 m ga yetadign daraxt. Gullari yirik, kattaligi 10-25 sm ga yetadi. Gul kurgoni 3 qator bo'lib joylashadi. Gultoji 6-12 ta, changchilari ko'p. Magnoliyalar da urug' ko'rtak 6 tagacha bo'ladi. Urug'chisida ustuncha bo'lmaydi, mevasi katta, uzunligi 5-7 sm. (17-rasm). Bu oilaga Lola daraxti (Liriodendron tulipifera) ham kiradi. U buyi 30-40 m li daraxt. Guli lolaning guliga uxshash. Shuning uchun lola daraxti deb nom berilgan. Magnoliya va lola daraxti manzarali daraxt sifatida O'zbyokistonda ko'plab ekiladi.

LAVRNAMOLAR (LAURALES) QABILASI. Bu qabilaga II ta oila kiradi. Ulardan eng yirigi lavrdoshlardir. Qabila vakillari asosan tropik va subtropik xududlarda o'sadi.

LAVRDOSHLAR (1AURACEAE) OILASI. Bu oila 45 ta turkum, 2500-3000 ta to'rni o'z ichiga oladi. Davrlar doim yashil daraxt, buta, ba'zan xlorofillsiz, parazitlik bilan hayot kechiruvchi turlardan iborat.

Lavrlar asosan tropik va subtropik xududlarda o'sadi. Barglari oddiy yoki murakkab, kema-ket yoki qarama-qarshi joylashgan.

Gullari barg qo'ltig'idagi ruvaksimon yoki shingilsimon tupgulda joylashgan, aktinamorf, bir jinsli yoki ikki jinsli mayda,

gul kurgoni oddiy, changchilari 12 ta, 3 qator bo'lib joylashgan, urug'chisi bitta mevachi bargdan iborat. Mevasi danakcha yoki rezavor meva. Bargida efir moylari bor. Ziravor (bargi) sifatida ovqatga ishlatiladi. Madaniy sharoitda oilaning Lauzus nobifis nomli turi ekiladi.