Guliston davlat universiteti xidiraliev k. E. Aholi geografiyasi va demografiya asoslari

9-jadval. Dinlar geografiyasining asosiy ko’rsatkichlari

Din	E’tiqod qiluvchilarning soni (mln. kishi)	Tarqalgan mintaqalari va mamlakatlari
Xristianlik	2100 dan ortiq	Fransiya, Ispaniya, Portugaliya, Italiya, Avstraliya, Belgiya, Irlandiya, Polsha, Litva, Ukraina, Chexiya, Slovakiya, Vengriya, Sloveniya, AQSh, Xorvatiya, Kanada, Kipr, Lotin Amerikasi mamlakatlari, Filippin, Markaziy va Janubiy Afrika mamlakatlari, Koreya, Yaponiya, Xitoy.
Islom	1500 dan ortiq	Albaniya, Bosniya, Turkiya, Saudiya Arabistoni, BAA, Misr, Eron, Iroq, Pokiston, Afg’oniston, Tojikiston, Ozarbayjon, O’zbekiston, Qozog’iston, Malayziya.
Buddizm	487 dan ortiq	Xitoy, Tailand, Yaponiya, Birma, Shri-Lanka, Vetnam, Kambodja, Koreya Respublikasi, Hindiston, Malayziya.

Shimoliy Amerikada xristianlikning ikki shakli katolik va protestantlik hukmron. AQShda protestantlar Kanadada katoliklar ko’proq. Markaziy Amerikada aholining aksariyati katolikka e’tiqod qiladi. Xuddi shunday Janubiy Amerikada ham katolik dini hukmronlik qiladi. Umuman olganda, Amerika qit’asiga barcha katoliklarning yarmidan ko’pi to’g’ri keladi.

Amerikada islom diniga e’tiqod qiluvchilar AQSh aholisining ma’lum qismi, hamda Karib dengizi havzasidagi ba’zi bir orollar aholisining ichida mavjud. Avstraliya va Okeaniyada katolik dini keng tarqalgan. Keyingi yillarda xalqaro munosabatda siyosat, iqtisodiyot, madaniyat va mafkurada islom dinining o’rni kengaymoqda va ahamiyati oshmoqda (9-jadval).
Rim papasi rezidensiyasini an’anaga ko’ra, shveytsariyaliklar qo’riqlaydi. Shveysariyalik qo’riqchilar kostyumlari 1505 yildan buyon o’zgarmagan. Bu liboslarni o’z davrida Mikelanjelo o’ylab topgan. Papaning ilgari rezidensiyasi Avinonda bo’lgan va 1377 yilda hozirgi Vatikanga ko’chirilgan. Vatikan davlati 1925 yilda paydo bo’lib, diktator Mussolina bu erlarni cherkovga sovg’a qilgan.
Dunyo aholisining diniy tarkibini tahlil qilishda diniy ta’limotlar va dunyoqarashlarning tarqalish geografiyasiga e’tibor qaratish muhimdir. Binobarin, dunyodagi dinlarning tarkibiy tuzilishini quyidagi 3-chizma ko’rinishida tasavvur etish mumkin.