Гулистон давлат университети

Айланиш коэффициенти корхона айланма маблағларининг маълум бир вақт (йил, чорак) давомида амалга оширувчи айланишини тавсифлайди ёки айланма маблағларнинг ҳар 1 сўмига тўғри келувчи сотилган маҳсулотларни кўрсатади. У қуйидаги формула асосида ҳисоблаб топилади:
К_а = Q_м / A_ўр.қ.
Бу ерда:
Q_м –сотилган маҳсулот ҳажми, пул ўлчовида;
A_ўр.қ. – айланма маблағларнинг ўртача қолдиқ ҳажми, пул ўлчовида (айланма маблағлар нормативи).
Айланма маблағларни юкланиш коэффициенти айланиш коэффициентига тескари бўлган қийматдир. У сотилган ҳар 1 сўм маҳсулотга сарфланган айланма маблағларни тавсифлайди ҳамда қуйидаги формула асосида ҳисоблаб топилади:
К_ю = A_ўр.қ. / Q_м


Бир марта айланиш давомийлиги кунларда ўлчанади ҳамда шу даврдаги кунлар сонини айланиш коэффициентига нисбати орқали қуйидаги формула асосида ҳисобланади:
Т = Д : К_а
Бу ерда:
Д - шу даврдаги кунлар сони (360, 90).
Айланма маблағларнинг тўлиқ айланиш муддати қанчалик кичик ёки бу айланишлар сони қанчалик кўп бўлса, айланма маблағлар шунчалик кам талаб қилинади ва аксинча, айланма маблағлар қанчалик тез айланишда бўлса, шунчалик самарали ишлатилади.
Айланма маблағларга бўлган эхтиёжнинг муфассал ҳисобини янгидан ташкил этилаётган корхоналар учун амалга оширилади (ҳисоблаш усули юқорида келтирилди). Фаолият юритаётган корхоналар учун айланма маблағлар миқдорига ўзгартириш киритиш, айланма маблағлар меъёрини аниқлашнинг коэффицентли услуби ёрдамида бизнес-режанинг «Молиявий режа» бўлимида ёритилади.
Айланма маблағларга бўлган умумий эхтиёж яъни айланма маблағлар ялпи нормативини ташкил этувчи элементлар нормативлари йиғиндиси сифатида аниқланади. (8.5-жадвал)
8.5-жадвал.
Айланма маблағларга эхтиёжни шакллантириш.

Ресурсларнинг тур ва номи	200___й.	200__й.	200__й.
Хом ашё ва материаллар Ёқилғи Электр энергияси Қадоқлаш идишлари Тез эскирувчи буюмлар Эхтиёт қисмлар Тугалланмаган ишлаб чиқариш Омбордаги тайёр маҳсулот Бошқалар. Жаъми