Guliston davlat universiteti o’zbek tili va adabiyoti kafedrasi

Fanning bo’limi va mavzusi, ma’ruza mazmuni
Soatlar
Jami	Ma’ruza	Amaliy mashg’ulot	Seminar mashg’uloti	Mustaqil ish
1	O’zbek tilini ona tili sifatida o’qitish tarixidan	2	2
2	O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni va ona tili ta’limi masalalari. Mustaqillik davrida ona tili ta’lim usuli va mazmunidagi yangiliklar	2		2		2
3	Hozirgi davrda ona tili ta’limining umumiy masalalari (ilmiy-metodik adabiyotlar tahlili). Milliy istiqlol va ona tili o’qitishning vazifalari.	2			2	2
4	Ona tili darslarida o’qituvchining faoliyati	2	2			2
5	Ona tili darslarini rejalashtirish va tashkil etish	2		2		2
6	Ona tili ta’limi vositalari va ulardan foydalanish.	2			2	2
7	Ta’lim usullari va vositalari. Ona tilidan mashg’ulot turlari.	2	2			2
8	Ona tili ta’limida ilg’or pedagogik texnologiyalar va darslarda ko’rgazmalilik.	2		2		2
9	Ona tili mashg’ulotlarini rejalashtirish va ona tili ta’limida ilmiy-metodik ishlar muhokamasi.	2			2	2
10	Ona tili o’qituvchisining darsga tayyorlanishi Dars reja ko’chirmasi (plan –konspekt, Yillik mavzuli reja tuzish) va uni tayyorlashga qo’yiladigan asosiy talablar.	2	2			2
11.	Takrorlash va mustahkamlash darslari tizimi.	2		2		2
12	Fonetika“, “Orfoepiya”, “Orfografiya” bo’limlarini o’qitish metodikasi	2	2			2
13	Fonetika(unli, undosh, bo’g’in) mavzularni o’qitish usullari.	2			2
14	“Leksikologiya” bo’limini o’qitish metodikasi	2	2			2
15	Ona tili darslarida tahlil.	2		2		2
16	Morfologiya” bo’limini o’qitish metodikasi	2	2			2
17	Leksikologiya(bir va ko’p ma’noli so’zlar, lug’at bilan ishlash)ga oid mavzularni o’qitish usullari.	2			2	2
18	Sintaksisni o’qitish metodikasi	2	2			2
19	Orofoepiya va orfografiya bo’limlarini mavzularini o’qitish.	2		2		2
20	Morfologiya(morfologik tahlil) ga oid mavzularni o’qitish masalalari.	2			2
21	Ona tili ta’limi jarayonida o’quvchilarni ish qog’ozlaridan foydalanishga o’rgatish metodikasi	2	2			2
22	“Fonetika” va “Leksikologiya” bo’limi mavzularini o’qitish	2		2
23	Sintaksis (sintaktik tahlil)ga oid mavzularni o’qitish masalalari.	2			2
24	Ona tilidan o’quvchilar bilimini baholash	2	2			2
25	“Morfologiya” va “Sintaksis” bo’limi mavzularini o’qitish	2		2		2
26	Ona tilidan sinfdan tashqari ishlarni yo’lga qo’yish	2			2	2
27	Ona tilidan o’quvchilarning yozma ishlarini baholash me’yorlari	2	2			2
28	O’quvchilarning yozma nutqini o’stirish yo’llari. Ish qog’ozlarini shakllantirishga o’rgatish usullari.	2		2		2
29	Ona tili bo’yicha sinfdan tashqari ishlar	2	2			2
	Jami	106	24	18	16	48

Fandan o’tiladigan mavzular va ular bo’yicha mashg’ulot turlariga ajratilgan soatlarning taqsimoti (адабиёт)

TG’r	Fanning bo’limi va mavzusi, ma’ruza mazmuni		Soatlar
		Jami	Ma’ruza	Amaliy mashg’ulot	Seminar mashg’uloti	Mustaqil ish
1	Adabiyot o’qitash metodikasi-fan sifatida.	2	2			2
2	Adabiyot darslarida o’quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olish	2		2		2
3	Adabiyot o’qitish metodikasi – fan sifatida	2			2
4	Adabiy ta’limning asoslari	2	2			2
5	Adabiy-nazariy tushunchalarni o’rgatish	2		2		2
6	Adabiyot o’qitishning pedagogik tizimdagi fanligini ta’minlagan omillar.	2			2	2
7	Turkistonda adabiyot o’qitash tarixi	2	2			2
8	Ijodkor tarjimai holini o’rganish	2		2		2
9	Adabiyot o’qitish metodikasi tarixi va Adabiy ta’lim asoslari.	2			2	2
10	Adabiyot o’qitish metodlari	2	2			2
11.	Ifodali o’qitish metodikasi	2		2		2
12	Adabiy ta’lim metodlari.	2			2
13	Badiiy matn ustida ishlash Adabiy asarni janriy xususiyatlarga ko’ra o’rganish (epik , lirik, dramatik asarlarni o’rganish)	2	2			2
14	Adabiyot darslarida ko’rsatmali qurollardan foydalanish	2		2		2
15	Ijodkor tarjimai holini o’rganish	2			2	2
16	Maktab germenevtikasi va Ijodkor tarjimai holini o’rganish	2	2			2
17	Adabiyotdan sinfdan tashqari ishlarni o’tkazish	2		2		2
18	Adabiyot bo’yicha fakultativ mashg’ulotlar	2			2	2
19	Adabiyotdan sinf va maktabdan tashqari ishlar	2	2
20	Adabiyot darslarini kuzatish va tahlil qilish	2		2		2
21	Insholarni o’tkazish va tekshirib baholashning nazariy asoslari	2			2	2
22	Fakultativ mashg’ulotlarni uyushtirish	2	2			2
23	Bir soatlik dars ko’chima rejasini tuzishni o’rganish. Yillik mavzuli reja tuzishni o’rganish	2		2		2
24	Adabiyot to’garagi ishini yo’lga qo’yishni o’rganish	2			2	2
25	Yozma ishlar o’tkazish, tekshirish va baholash metodikasi	2	2
26	Badiiy asarlarni o’quv tahlil qilish va Epik, lirik, dramatik asarlarni tahlil qilish metodikasi	2		2		2
27	Adabiyot darslari tahlili	2	2			2
	Jami	102	22	18	16	46

2. 
   O’quv materiallari mazmuni
   
   0. 
      Ma’ruza mashg’ulotlari mazmuni
      

2.1.1. Kirish. Adabiyot o’qitish metodikasi - fan sifatida. Turkistonda adabiyot o’qitash tarixi

Talim boskichlarida adabiyotni o’quv fani sifatida o’rganish xususiyatlari. Adabiyot o’qitish metodikasi fanining shakllanishi, Turkistoda adabiy ta’lim ravnaq topganligi, rivojlanish tarixi, eng kadimgi davrlarda adabiyot o’qitish metodikasi. 2s.

[A2.8-15; A3.6-12; A7.3-7; Q4.6-16; A12 6-24; A13.6-10].

2.1.2. Adabiyot o’qitish metodlari 2s.

Adabiy ta’lim amaliyotida o’qitishning samaradorligini ta’minlovchi “Guruhlarda ishlash”, “Aqliy hujum”, “Burchaklar usuli”, “Rolli o’yin” kabi interfaol usullar. Adabiyot darslarida “Bumerang”, “Klaster”, “Elpig’ich”, “Muloqot” kabi interfaol usullar

[A2.112-182; A3.83-133; Q3.81–121; Q4.19-35; A12 20-42; A13.18-35].

2.1.3. Badiiy matn ustida ishlash Adabiy asarni janriy xususiyatlarga ko’ra o’rganish (epik , lirik, dramatik asarlarni o’rganish)

[A1.27-35; A5.4-14; A7.7-11; Q1.5-15; Q3.150-157; Q4.27-48; A13.35-62]

Tahlilda janriy xususiyatlari ni xisobga olish. Epik asarlarning uziga xos xususiyatlari. Epik asarlardagi tahlil

turlari. Kaxramonlar tizimini urganish usullari. Asar syujeti va kompozitsiyasini o’rganish.

2.1.4. Ijodkor tarjimai holini o’rganish 2s.

Yozuvchi xayoti va ijodini talim boskichlarida urganishning axamiyati. Adib xayotini

o’rganishning shakl va usullari

[A1.35-39; A5.15-25; A7.12-19; Q1.16-20; Q3.158-162; Q4.49-55; A13.63-73].

2.1.5. Adabiyotdan sinf va maktabdan tashqari ishlar hamda Fakultativ mashg’ulotlarni uyushtirish

Sinfdan tashkari o’kishning maksad va vazifalari. Sinfdan tashqari o’kishni tashkil kilishda o’quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olish.

[A1.49-53; A5.121-128; A7.30-33; Q3.182-186; Q4.65-68; A13.84]

2.1.6. Yozma ishlar o’tkazish, tekshirish va baholash metodikasi. 2s.

Insho turlarini sanang va izox bering. Insholarning bir-biridan farkli tomonlari. Inshoning janriga kura turlari. Inshodagi xatolarning turlari.

[A1.55-59; A5.154-175; Q1.118-132; Q3.182-189; Q4.65-68; A13.84-88].

2.1.7. Adabiyot darslari tahlili.

Kuzatilgan darsni to’g’ri qayd etishni o’rganish. Dars tahlilining a) ilmiy; b) metodik; v) didaktik; g) umumpedagogik singari turlarini o’rganish

[A3.12-59; A2.16-45; Q3.16-48];
2.2. Amaliy mashg’ulotlar mazmuni

2.2.1. Adabiy-nazariy tushunchalarni o’rgatish va Ifodali o’qitish metodikasi

Adabiy-nazariy tushunchalar adabiy ta’limning ilg’or falsafiy asosi. Adabiyot nazariyasidan uetarlicha bilimga ega bo’lmagan o’quvchi badiiy adabiyotning nozikligini, badiiy so’zning joziba qudratini tuya olmasligi haqida. Ifodali o’kish tarixiga baho bering. Notiqlik san’ati tarixidan malumotlar keltiring.

She’riy asarlarni ifodali o’qing. Nasriy asarlarni ifodali o’qing Dramatik asarlarni ifodali o’qish buyicha tavsiyalar bering, biror matnni ifodali o’qing

2.2.2. Adabiyot darslarida ko’rsatmali qurollardan foydalanish 2s

Tabiiy ko’rsatmalilik, tasviriy, grafik, badiiy so’z ko’rsatmaliligi. Adabiyot darslarini yo’lga qo’yishda texnik vositalarning o’rni. Ta’limni kompyuterlashtirish, masofaviy ta’limni yo’lga qo’yish.

2.2.3. Adabiyotdan sinfdan tashqari ishlarni o’tkazish 2s

Sinfdan tashkari o’kish bilan mustaqil o’kishning farkini ajrating. Sinfdan tashkari o’kish va mustaqil o’kishning maksad va vazifalarini belgilang. Biror sinf o’quvchilariga sinfdan tashkari o’kish uchun badiiy asarlar tavsiya kiling. Sinfdan tashqari o’kishni tashkil kilishda o’quvchilarning yosh xususiyatlarini xisobga oling

2.2.4. Bir soatlik dars ko’chima rejasini tuzishni o’rganish. Yillik mavzuli reja tuzishni o’rganish

Dars tahlilining a) ilmiy; b) metodik; v) didaktik; g) umumpedagogik singari turlari. Darsni to’g’ri kuzatish va tahlil qilish adabiyot o’qituvchisida ilg’or tajribalarni qaror topdirish yo’li

2.2.5. Badiiy asarlarni o’quv tahlil qilish va Epik, lirik, dramatik asarlarni tahlil qilish metodikasi

Badiiy tahlil: a) ilmiy filologik; b) o’quv-didaktik v) ommaviy tahlil. O’quv tahlilida adabiy turga xos xususiyatlar.

7-sinfda nasriy asarni o’rgatish yuzasidan bir soatlik dars ko’chirmasini tayyorlashni o’rganish. 5-sinfda adabiy ertaklarni o’rgatish yuzasidan ko’chirma-reja tuzish
2.3. Seminar mashg’ulotlari mazmuni

2.3.1. Adabiyot o’qitish metodikasi tarixi va Adabiy ta’lim asoslari.

Adabiyot o’qitish metodikasi tarixida jadidchilik davri. 1930-1990 yillarda adabiyot o’qitish metodikasi fanining uziga xos xususiyatlari. Mustaqillik davrida adabiyot o’qitish metodikasi fanining rivojlanish xususiyatlari.Adabiyot o’qitash metodikasining millat ma’naviyatini shakllantirishdagi o’rni. Fanning o’z tadqiqot manbai mavjudligi va bu manbaning ijtimoiy ahamiyatini o’rganish

2.3.2. Adabiy ta’lim metodlari. Adabiy ta’limda o’quvchi yoshini hisobga olish.

Adabiyot darslarida yakka ishlash, guruhda ishlash, klaster (tarmoqlar), sinkveyn (besh qator) usullari orqali mavzularni o’rganish. Kichik ma’ruza, kichik guruhlarda ishlash, suhbat, taqdimot va refleksiya metodlarining bir-biridan farqli jihatlarini o’rganish

2.3.3. Ijodkor tarjimai holini o’rganish

Adib xayotini o’rganishning shakl va usullari

2.3.4. Adabiyot bo’yicha fakultativ mashg’ulotlar.

Fakultativ mashg’ulotlarning ixtiyoriy, ammo qatnashishning majburiy ekanligi. Adabiyotdan fakultativ mashg’ulotlarning asosiy vazifasi.

2.3.5. Insholarni o’tkazish va tekshirib baholashning nazariy asoslari.

Insho turlarini sanang va izox bering. Insholarning bir-biridan farkli tomonlarini ajrating. Inshoning janriga kura turlarini izoxlang. Inshodagi xatolarning turlariga izox bering.

2.3.6. Adabiyot to’garagi ishini yo’lga qo’yishni o’rganish

Badiiy so’zga muhabbat qo’ygan yoshlardagi qiziqishni rag’batlantirish ishlari. Adabiy- ijodiy, drama, ifodali o’qish, adabiy o’lkashunoslik to’garaklarining bir-biridan farqli jihatlari

Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni
Talaba mustaqil ishni tayyorlashda “Adabiyot o’qitish metodikasi” fanining o’ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda quyidagi ishlarni amalga oshirishi maqsadga muvofiq bo’ladi:

• 
  amaliy mashg’ulotlarga tayyorgarlik;
  
• 
  seminar mashg’ulotlariga tayyorgarlik;
  
• 
  mavjud darslik va o’quv qo’llanmalari bo’yicha fanning asosiy bob va mavzularini o’rganib chiqish;
  
• 
  qo’shimcha adabiyotlarga tayanib, metodikaning ayrim bo’lim va mavzularini mustaqil o’zlashtirish;
  
• 
  metodika yoki xususiy pedagogika bo’yicha yangi chop etilgan asar bilan tanishib, uni o’z pedagogik amaliyotiga tatbiq etishni loyihalashtirish;
  
• 
  texnologiyalashgan pedagogika va o’qitishning interfaol yo’llari to’g’risida so’nggi ilmiy adabiyotlar bilan tanishib, ularni o’zlashtirish.
  

Talabalar mustaqil ta’limining mazmuni va hajmi

(Ma’ruza, amaliy mashg’ulot va laboratoriya ishlari)

Ona tili o’qitish metodikasi

Ishchi o’quv dasturining mustaqil ta’limga oid bo’lim va mavzulari	Mustaqil ta’limga oid topshiriq va tavsiyalar	Bajarilish muddatlari	Hajmi (soatda)
Mustaqillik davri umuma’lim maktablari, akademil litsey va kasb-hunar kollejlari ona tilini o‘qitish usullarining va ta’lim mazmunining yangilanishi bilan bog‘liq olib borilayotgan va nahr qilinayotgan ishlar.	Умумтаълим мактаблари, академик лицей ва касб-ҳунар коллежлари, шунингдек, олий мактаб филологик таълимини йўлга қўйишда ушбу фан ҳал қилувчи аҳамият касб этиши ва ўрни	1-5- haftalar	4
Она тилини ўқитиш методикаси бўйича сўнгги даврларда нашр қилинган илмий-методик ишларга муносабат.	Методикага оид илмий-методик журналлардан илмий мақолаларни ўрганиш	6-hafta	4
Даврий нашрларда она тили ўқитиш усулларига бағишланган мақолалар шарҳи.	Тил ва адабиёт таълими журналидаги мақолалар шарҳи	7-hafta	4
“Она тили” дарсликларининг иккинчи авлоди (2004 йилдан сўнгги нашрлари) мазмун-мундарижаси, ютуқ-камчиликлари тўғрисида мулоҳазалар	Она тили дарсликлари, уларнинг назарий ва методик асослари, бу дарсликларнинг самарали йўли, ўзбек маданияти ва маънавиятининг юксалишига таъсири.	8, 9 –haftalar	4
Она тилидан синфлар бўйича чораклик, йиллик тақвимий режалар тузиш.	Дарс режа кўчирмаси (план –конспект) ва уни тайёрлашга қўйиладиган асосий талабларни ўрганиш	10-11 haftalar	4
Ўрта мактабнинг “Она тили” фани билан олий мактабнинг “Ҳозирги ўзбек адабий тили” курсининг мазмун – мундарижасини қиёслаш.	Проф. А.Ғуломов раҳбарлигида тузилган она тили дарсликлари, уларнинг назарий ва методик асослари, бу дарсликларнинг 60 йиллик самарали йўли. “Ҳозирги ўзбек адабий тили” дарслиги, уларнинг методик ва илмий асослари	12, 13 – haftalar	4
Она тили таълимида илғор педагогик технология масаласига бағишланган ишлар талқини.	Pedagogik jarayonning vazifasi. O’qituvchi va talaba o’rtasidagi munosabat. Pedagogik innovatsiya va o’qituvchining innovatsion faoliyati samaradorligini oshirishga tegishli bo’lgan yondashuvlarni aniqlang. Noan’anaviy usullarning mohiyatini o’rganish	14, 15 – haftalar	4
Она тили ўқитишда кўргазмалилик ва техник воситалардан фойдаланиш бўйича лойиҳалар.	Она тили машғулотларида компьютер ва бошқа турдаги техник воситалардан фойдаланиш. Мактабда компьютер хотирасида жойлаштирилган луғатлар, маълумотнома–ахборотлар, улардан фойдаланишни ўрганиш	16, 17 -haftalar	4
Таянч мактабнинг ўқув-ўқитув жараёнида иштирок этиш (5-9-синфларда тажриба дарслари ўтиш).	Дарс таҳлилларини ўрганиш. Тажриба-синов ишларини ўрганиш	17- 18-haftalar	4
Она тилидан ноанъанавий дарсларнинг ишланмаларини тузиш.	Ona tili fanidan elеktron o`quv qo`llanmalar, audio – vidеotasvir, grammatik jadval va rangli slaydlar tayyorlash, ulardan ta'lim jarayonida foydalanish yo`l- yo`riqlarini o`rganish.Talabaning auditoriya dagi darslari Namunalari va ularning tahlili	18, 19-haftalar	4
Она тилидан тўгарак ишларини режалаштириш.	Мактаб она тили тўгарагининг иши ва режасини ўрганиш	19-hafta	4
Она тилидан дарс типлари ва уларга оид дарс ишланмалари	Она тили ўқитувчиси йиллик мавзули режага таяниб, ҳар бир соатлик дарси учун режа-кўчирма тузишни машқ қилиб ўрганиш	20-hafta	4
			48

Talabalar mustaqil ta’limining mazmuni va hajmi

(Ma’ruza, amaliy mashg’ulot va laboratoriya ishlari)

Адабиёт ўқитиш методикаси

Ishchi o’quv dasturining mustaqil ta’limga oid bo’lim va mavzulari	Mustaqil ta’limga oid topshiriq va tavsiyalar	Bajarilish muddatlari	Hajmi (soatda)
Истиқлол даврида ўрта мактаб, лицей ва коллежларда адабий таълим усулини ва мазмунини янгилаш бўйича олиб борилаётган ишлар.	Умумтаълим мактаблари, академик лицей ва касб-ҳунар коллежлари таълимини йўлга қўйишда ушбу фан ҳал қилувчи аҳамият касб этиши ва ўрни	1-5- haftalar	4
“Адабиёт” дарсликларининг иккинчи авлоди (2004 йилдан сўнгги нашрлари) мазмун-мундарижаси, ютуқ-камчиликлари тўғрисида мулоҳазалар.	Мустақиллик арафасида Ўзбекситон мактабларида ўқитиладиган предметлар орасида биринчи бўлиб адабиёт янгиланганлиги. Дарсликларнинг сўнгги авлоди тўғрисидаги мақолаларни ўрганиш	6-hafta	4
“Alpomish” dostonini o’rgatishda “fikrlar hujumi” usulini qo’llash.	“Alpomish” dostonini interfaol usulda tashkil qilish va dars ishlanmasini tayyorlash	7-hafta	4
7-sinfda nasriy asarni o’rgatish yuzasidan 1 soatlik dars ko’chirmasini tayyorlash.	Adabiyot darsliklarida nasriy asarlarni o’rganishda yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish	8, 9 –haftalar	4
8-sinfda mumtoz lirika namunasini o’rgatish yuzasidan “klaster” metodini qo’llash.	Adabiyot darslarida yakka ishlash, guruhda ishlash, klaster (tarmoqlar) va boshqa usullar orqali lirik asarlarni o’rganish.	10-hafta	4
5-sinfda adabiy ertaklarni o’rgatish yuzasidan ko’chirma-reja tuzish.	Bolalarga bag’ishlangan etraklarning kitobxonlar yosh xususiyatlariga ko’ra tasniflanishi, badiiy uslubiy izlanishlar, taraqqiyot tamoyillari	11- hafta	4
7-sinfda adabiy dostonni o’rgatish yuzasidan mashg’ulotga tayyorlanish.	Kichik ma’ruza, kichik guruhlarda ishlash, suhbat, taqdimot va refleksiya metodlari orqali adabiy dostonni o’rgatish, bir-biridan farqli jihatlarini ajratish	12, 13 – haftalar	4
8-sinfda mumtoz lirika namunasini o’rgatish yuzasidan “klaster” metodini qo’llash.	Noan’anaviy usullarning mohiyatini o’rganish	14, 15 -haftalar	4
5-sinfda adabiy ertaklarni o’rgatish yuzasidan ko’chirma-reja tuzish.	O’zbek xalq dostonlari va dostonlarning o’ziga xos xususiyatlari, bola tarbiyasidagi rolini o’rganish va ko’chirma-reja tuzish	16, 17-haftalar	4
Texnologiyalashgan pedagogika borasida qarashlarini ifoda etish.	Pedagogik jarayonning vazifasi. O’qituvchi va talaba o’rtasidagi munosabat Pedagogik innovatsiya va o’qituvchining innovatsion faoliyati samaradorligini oshirishga tegishli bo’lgan yondashuvlarni aniqlang.	17- 18-haftalar	4
9-sinfda chet el adabiyoti namunalarini o’rgatish yuzasidan mashg’ulot.	Chet el adabiyoti namoyandalari an’analarining o’zbek yozuvchilari ijodiga ta’siri J.Svift, G.X.Andersen, Aka-uka Grimmlar asarlarida o’quvchilarni mardlikka, to’g’riso’zlikka, adolatli bo’lishga undashning badiiy talqini.	18- 19-haftalar	4
Epik asarlarni o’qitishda o’quvchilar faolligini oshirish.	Epik asarlarni o’rgatishda o’quvchilar faolligini oshirish omillarini aniqlash	20-hafta	2
			46

KuzGI SEMESTR

4.1. Reyting nazorati jadvali

Reyting	86-100	71-85	55-70	< 55
Fanni o’zlashtirish ko’rsatgichlari	116-144	87-115	58-86	<57

KuzGI SEMESTR

Nazorat turi	Reyting baholashlar			Jami	Saralash bali
	1	2	3
JN ( 40 %) shu jumladan	18	18	19	56	30
JN (amaliy mashg’ulot,seminar)	8	8	7	23	13
TMI	6	5	6	17	9
ON (30 %)		15	15	43	24
Yozma yoki test		9	9	18	10
TMI		6	6	12	6
YaN (30 %)				43	24
Jami:				144	79

2. 
   JNni baholash mezonlari
   

“Ona tili va adabiyot o’qitish metodikasi” fani bo’yicha joriy baholash talabaning ma’ruza, amaliy va seminar mashg’ulotlaridagi o’zlashtirishini aniqlash uchun qo’llaniladi. JN har bir seminar mashg’ulotlarida so’rov o’tkazish, savol va javob, badiiy asar tahlili topshiriqlarini bajarish va himoya qilish kabi shakllarda amalga oshiriladi. Talabaga JN da butun ballar qo’yiladi.
Talabaning seminar mashg’ulotlarni o’zlashtirish darajasi quyidagi

mezon asosida aniqlanadi

Baholash ko’rsat-kichi	Baholash mezonlari	reyting bali
A’lo, 86-100%	Уеtarli nazariy bilimga ega. Topshiriqlarni mustaqil echgan. Berilgan savollarga to’liq javob beradi. Muammoning mohiyatiga to’liq tushunadi. Auditoriyada faol. O’quv tartib intizomiga to’liq rioya qiladi. Topshiriqlarni namunali rasmiylashtirgan.	4
Yaxshi, 71-85%	Уеtarli nazariy bilimga ega. Topshiriqlarni echgan. Berilgan savollarga etarli javob beradi. Masalaning mohiyatini tushunadi. O’quv tartib intizomiga to’liq rioya qiladi.	3
Qoniqarli, 55-70%	Topshiriqlarni echishga harakat qiladi. Berilgan savollarga javob berishga harakat qiladi. Badiiy tahlilning mohiyatini chala tushungan. O’quv tartib intizomiga rioya qiladi.	2
Qoniqarsiz 0-54%	Talaba amaliy mashg’ulot darsi mavzusiga nazariy tayyorlanib kelmasa, mavzu bo’yicha masala, misol va savollariga javob bera olmasa, darsga sust qatnashsa bilim darajasi qoniqarsiz baholanadi	1

4.3. ONni baholash

Oraliq nazorat “Ona tili va adabiyot o’qitish metodikasi” fanining bir necha mavzularini qamrab olgan bo’limi bo’yicha, tegishli nazariy va seminar mashg’ulotlar o’tib bo’lingandan so’ng yozma ravishda amalga oshiriladi. Bundan maqsad talabalarning tegishli savollarni bilishi yoki muammolarni echish ko’nikmalari va malakalari aniqlanadi. O’kuv yilining 2-semestrida 2-ta ON o’tkazish rejalashtirilgan bo’lib 30 baldan iborat. ON nazorat ishlari yozma ish vyoki test usulida o’tkazilishi nazarda tutilgan, yozma ish va test savollari ishchi o’quv dastur asosida tayyorlanadi. ON ga ajratilgan balldan 55% dan past ball to’plagan talaba o’zlashtirmagan hisoblanadi. ON ni o’zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. ON bo’yicha olinadigan testlar kafedra mudiri rahbarligida tashkil etiladi va kafedrada o’quv yilining oxirigacha saqlanadi.

4.4. YaNni baholash

Yakuniy nazorat “Ona tili va adabiyot o’qitish metodikasi” fanining barcha mavzularini qamrab olgan bo’lib, nazariy va seminar mashg’ulotlar o’tib bo’lingandan so’ng yozma ravishda amalga oshiriladi. Bundan maqsad talabalarning fan bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichlari, ya’ni bilim darajasi yoki muammolarni echish ko’nikmalari va malakalari aniqlanadi. YaN nazorat ishlari test usulida ham o’tkazilishi nazarda tutilgan, test sovollari ishchi o’quv dasturi asosida tayyorlanadi. ON va JNlarga ajratilgan balldan 55% dan past ball to’plagan talaba o’zlashtirmagan hisoblanadi va YaNga kiritilmaydi. YaNni o’zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. YaN bo’yicha olinadigan yozma ish variantlari kafedra mudiri rahbarligida tuziladi va dekanatlarga topshiriladi.

Test usulida YaN ni baholash mezonlari:

YaN test va yozma ish shaklida o’tkaziladi va talabaning javoblari 30 ballik tizimda baholanadi. Bunda testga ajratilgan 10 ball 10 savollar soniga bo’linib, bir savolga qo’yiladigan ball topiladi (1 ball) uni to’g’ri javoblar soniga ko’paytirib, va yozma ishdagi 2 ta nazariy savollarga 10 balldan, jami nazariy savolga 20 balldan baholanib talabaning YaN da to’plagan ballari aniqlanadi.

Ona tili ho’itish metodikasidan asosiy adabiyotlar

1. 
   G’ulomov A., Qodirov M. Ona tili o’qitish metodikasi. –Toshkent: “Universitet”, 2001. 220 bet.
   
2. 
   Qodirov M. O’zbek tili o’qitish metodikasi (ma’ruzalar matni). –Toshkent: “Universitet”, 2000.
   
3. 
   G’ulomov A., Qodirov M. va boshqalar. Ona tili o’qitish metodikasi. –Toshkent: Fan va texnologiyalar, 2012. 380 bet.
   
4. 
   Ne’matov H., G’ulomov A., Mahmudov N., Qodirov M., Abduraimova M. Umumiy o’rta ta’lim maktablarining V – IX sinflari uchun “Ona tili” dasturi. “Ona tilidan yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standarti, o’quv dasturi va mavzuiy rejalashtirish”, –Toshkent: 2004. 98 bet.
   
5. 
   To’xliyev B., Shamsieva M., Ziyodova T. O’zbek tili o’qitish metodikasi. –Toshkent: “Yangi asr avlodi”, 2006. 173 bet.
   

Qo’shimcha adabiyotlar

6. 
   Ne’matov H., G’ulomov A. Maktabda til sathlarini o’zaro bog’lab o’rganish. –Toshkent: 1992.
   
7. 
   G’ulomov A. Ona tili darslarida aktivlik printsipini amalga oshirishning nazariy asoslari. –Toshkent: 1989.
   
8. 
   Ne’matov H., G’ulomov A., Ziyodova T. O’quvchilarning so’z boyligini oshirish. –Toshkent: 1997.
   
9. 
   G’ulomov A., Qobilova B. Nutq o’stirish mashg’ulotlari. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1995.
   
10. 
    Muhiddinov G’. O’quv jarayonida nutq faoliyati. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1995.
    
11. 
    G’ulomov A., Shukurov A. Ona tili darslarida o’quvchilarning mustaqil ishlarini tashkil etish. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1989.
    
12. 
    Nurmonov A., Rasulov R. O’zbek tili jadvallarda. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1992.
    
13. 
    Abdurahmonov G’. Punktuatsiyani o’qitish metodikasi. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1968.
    
14. 
    Nazarov K. O’zbek tili va adabiyotidan baho me’yori. T., “O’qituvchi”, 1990.
    
15. 
    Madayev O. Insho qanday yoziladi? –Toshkent: “O’qituvchi”, 1991.
    
16. 
    Yoqubbekova M. Til va adabiyot ta’limida insho. –Toshkent: 2003.
    
17. 
    Roziqov O. O’zbek tilidan dars tiplari. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1976.
    
18. 
    Roziqov O., Og’aev S., Muhiddinov M., Azizov B. Ta’lim texnologiyasi. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1999.
    
19. 
    Abduraimova M. Ona tili ta’limida ilg’or pedagogik texnologiya. –Toshkent: 2001, 2005.
    
20. 
    Rahimova O. Ona tili darslarini tashkil etishning pedagogik texnologiyasi. –Toshkent: 2004.
    
21. 
    Do’stmurodova O. Ona tili ta’limi yangi pedagogik texnologiyasining mohiyati. –Toshkent: 2005.
    
22. 
    “O’zbek tili” doimiy anjumani yig’ilishlarining materiallari. Samarqand–1991, Qarshi–1993, Jizzax–1995, Toshkent–1997, Buxoro–1999, Farg’ona–2001, Namangan–2003, Urganch–2005, Termiz–2007, Andijon-2009.
    
23. 
    Mahmudov N. va boshqalar. O’zbek tilida ish yuritish. –Toshkent: 1990.
    
24. 
    Tolipov O’.Q., Usmonboeva M. Pedagogik texnologiyalarning tatbiqiy asoslari. –Toshkent: “Fan”, 2006.
    
25. 
    G’ulomov A. Ona tili o’qitish printsiplari va metodlari. –Toshkent: 1992.
    
26. 
    G’ulomov A., Ne’matov H. Ona tili ta’limi mazmuni. –Toshkent: “O’qituvchi”, 1995.
    
27. 
    Baranov M.T. va boshqalar. Metodika prepodavaniya russkogo yazo’ka. –Moskva: “Prosveshenie”, 1990.
    
28. 
    Abduraimova M. Ona tili ta’limi-yangi asrda. –Toshkent: 2007.
    
29. 
    Ona tili o’qitish metodikasi. O’UM, O’zMU 2011. O’zbek filologiyasi fakulteti kutubxonasi.
    

Elektron manbalar

30. 
    http://www.ut.uz/eng/today/europe_recognizes her_ discovery.mgr
    
31. 
    http://www.uzbekistan.be/press-releases/14-2008.html#_6 SOCIETY
    
32. 
    http://www.sfs.unituebingen.de/~lothar/lexbuch/Seminar01/skripte/onomasio.html
    
33. 
    http://www.schneid9.de/sprache/linguistik/ling11.pdf
    
34. 
    http://www.uni-leipzig.de/~fsger/materialien/Texte/Lexikologie.pdf
    

5.INFORMATsION-USLUBIY TA’MINOT(Adabiyot o’qitish metodikasi qismi)

5.1. ASOSIY ADABIYoTLAR

№	Muallif, adabiyot nomi, turi, nashriyot, yili, xajmi	Kutubxonada mavjud nusxasi
1. 2. 3. 4. 5.	Doli Dolimov S., Ubaydullayev H., Ahmedov Q. Adabiyot o’qitish metodikasi, -T.: «O’qituvchi», 1967. Zunnunov A., Hotamov N., Ibrohimov A., Esonov J. Adabiyot o’qitish metodikasi. - T.: «O’qituvchi», 1992. Yo’ldoshev Q., Madayev O., Abdurazzoqov A. Adabiyot o’qitish metodikasi. -T.: «Universitet», 1994. Yo’ldoshev Q. Adabiyot o’qitishning ilmiy-nazariy asoslari. -T.: «O’qituvchi», 1996. –152 b. Yo’ldoshev Q. Adabiy saboqlar. 7-sinf adabiyot darsligi uchun metodik qo’llanma. “Bilim” nashriyoti. 2003. -144 b.	4 4 - - 2

4.2. QO’ShIMChA ADABIYoTLAR

№	Muallif, adabiyot nomi, turi, nashriyot, yili, xajmi	Kutub-xonada mavjud nusxasi
1.	I.A.Karimov. Vatan ravnaqi uchun har birimiz ma’sulmiz. -T.: «O’zbekiston» 2001y. 9-jild.	3
2.	Karimov I. A. Yuksak ma’naviyat – engilmas kuch. –T.: “Ma’naviyat”, 2008. – 176 b.	4
3.	O’zbek O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi qonuni G’Barkamol avlod –O’zbekiston taraqqiyotining poydevori.G’ –T.: “O’zbekiston”, 1997. – 214 b.	-
4.	Babanskiy Yu.K. Hozirgi zamon umumiy ta’lim maktabida o’qitish metodlari. –T.: “O’qituvchi”, 1990. – 228 b.	1
5.	Bespalko V.P. Pedagogika i progressivnoe texnologii obucheniya. – M.: IRPO, 1996. – 336 s.	-
6.	Yo’ldoshev J, Yo’ldosheva F., Yo’ldosheva G. Interfaol ta’lim – sifat kafolati. (Bolaga do’stona munosabatdagi ta’lim). -T.: 2008. -151 b.	-
7.	Safo Matjon . Maktabda adabiyotdai mustaqil ishlar. -T.; 1996.	-
8.	Tuxliyev B. Adabiyot o’qitish metodikasi. -T.; 2006.	-
9.	G’ulomova N. Adabiyot darslarida il gor texnologiyalardan foydalanish. - T.; 2003.	-
10.	Husanboyeva Q. Adabiyot-ma’naviyat va mustaqil fikr shakllantirish omili. –T.: Alisher Navoiy nomidagi O’zbekiston milliy kutubxonasi nashriyoti, 2007. –366 b.	1
11.	Mirqosimova M. O’rta maktabda dramatik asarlarni o’rganish. –T.: TDPU. 1993. –32 b.	2
12.	Qosimov B. va boshqalar. O’zbek adabiyoti. 10-sinf uchun majmua. -T.: O’qituvchi, 1993. 400-bet.	1
13.	Avloniy A. Turkiy guliston yoxud axloq. –T.: O’qituvchi, 1992. 160-b	1
14.	Oripov Q., Obidova M. Ifodali o’qish.-T.: O’qituvchi, 1994. 135-b	1
15.	Suvonov O. va boshqalar. Pedagogik texnologiyalarni qo’llash – davr taqozosi. || Xalq ta’limi. 2002. 5- son, 31- bet.	2
16.	Niyazmetova T. IV-VII sinflar o’zbek adabiyoti darslarida o’quvchilarning mustaqil ishlari metodikasi. Ped.fan.nom.diss.avtoref. –-T.; 1979. -19 b.	1
17.	Pedagogika tarixi. K. Xoshimov, S. Nishonova, M. Inomova va boshq. --T.; O’qituvchi, 1996. -488 b.	3
18.	M.Sariboyeva. “Umumta’lim maktablarida Alisher Navoiy epik asarlarini zamonaviy usullarda o’rgatish” diss. avtoreverati. –T.:2011.	-
19.	M.Sariboyeva. Alisher Navoiyning “Farhod va Shirin” dostonini pedagogik texnologiyalar asosida o’rganish. Guliston 2008.	1
20.	A.Bolibekov. “Maktab adabiy ta’limi orqali o’quvchilar axloqini takomillashtirishda hadislardan foydalanish yo’llari” diss. avtoreverati.	5

Kutubxona mudirasi imzosi va muhri
4.3. TAVSIYa QILINADIGAN QO’ShIMChA ADABIYoTLAR VA AXBOROT MANBALARI

№	Muallif, nomi, turi, yili, hajmi, saqlanish joyi, elektron adresi
1	Alisher Navoiy «Mahbubul qulub», «Munshoat», «Vaqfiya» o’n besh tomlik. T.: 1966. 22-bet.
2	M. Xayrullayev «Forobiy ruhiy protsesslar va ta’lim-tarbiya to’g’risida». T.: 1967 y. 87-bet.
3	Zunnunov A.. «O’zbek adabiyoti metodikasi tarixidan ocherklar» T.: «O’qituvchi» 1937, 1980.
4	Umumiy o’rta ta’limning davlat ta’lim standart iva o’quv dasturi. Ta’lim taraqqiyoti axborotnomasi. Toshkent, «Sharq», 1999, 1-maxsus son.
5	B.To’xliyev Adabiyot. Akademik litseylarning I-bosqichi uchun darslik. Toshkent. 2002.
6	B.To’xliyev «Til va adabiyot ta’limining dolzarb muommolari. (Filologik ta’lim: muammo va echimlar) Respublika ilmiy-nazariy anjumani materiallari. Toshkent. 2001. 5-9-betlar.
7	M.Sariboyeva. Adabiyot o’qitish metodikasi. Uslubiy qo’llanma. Guliston. 2012. 100 b
8	www.pedagogika.ru.
9	WWW.pedagogika.mail.ru
10	litena.ruG’literaturodenieG’itemG’

1-ilova
Ishchi o’quv dasturga o’zgartirish va qo’shimchalar kiritish to’g’risida

___________________ o’quv yili uchun ishchi o’quv dasturiga qo’yidagi o’zgartirish va qo’shimchalar kiritilmoqda:

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

O’zgartirish va qo’shimchalarni kirituvchilar:

__________________________________________ _______

(professor-o’qituvchining I.F.O.) (imzosi)

Ishchi o’quv dasturga kiritilgan o’zgartirish va qo’shimchalar “Filologiya” fakulteti Ilmiy-uslubiy Kengashida muhokama etildi va ma’qullandi ( _____ yil “___” _______dagi “____” - sonli bayonnoma).

Fakultet Ilmiy-uslubiy

Kengashi raisi: F. Niyazov

1 Изоҳ: Ўқув режасидаги “Она тили ва адабиёт ўқитиш методикаси” фани “Она тили ўқитиш методикаси” ҳамда “Адабиёт ўқитиш методикаси” қисмларидан ташкил топган бўлиб, дастурнинг қисми ф.ф.д.., профессор в.б.. Т. Эназаров, 2- қисми ф.ф.н. М. Исмоилова томонидан тузилган.