Guliston davlat universiteti jismoniy tarbiya va jismoniy madaniyat kafedrasi jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy fiziologik asoslari

Nazorat savollari
1. Salomatlik to’g’risida tushunchaga bering?
2. Xayot uchun muxum bo’lgan salomatlikni avaylab asrash kerakligi uchun nima ishlar qilish kerak?
3. Jismoniy tarbiyaning salomatlikdagi o’rni nimadan iborat?


2-savolning bayoni: Salomatlik darajasini belgilash Odamning salomatligi unda kasallikning yaqqol ko’zga tashlanib turgan ko’rinishlari mavjud emasligi bilapgina emas, balki uning chiniqkanlik darajasi bilan xam,turli kasallik faktorlari ta’siriga bar-qarorligi kasallik chastotasi bilan ham, odamning asosiy funktsiyasi xamda uping funktsional rezervlari ko’rsatkichi (chiniqkanligi) bilan xam belgilanadi.
Salomatlik uchun jismoniy ishga qobiliyat va chi-niqqanlikning optimal darajasi zarur bo’ladi. Juda yuqori darajadagi jismonky ish qobiliyatiga katta sport orqali erishiladi. Bu esa odamda barcha funktsio-nal sistemalarining zo’rikishini taqozo etadi hamda uiing immuiiteti pasayishiga va kasalliklarga bardo-shi susayib ketishiga ham olib kelishi mumkin. Orga-nizmning funktsional rezervlaridan ortiq darajadagi zo’rikishlarni engib o’tish vaktida haddan tashtsari toli-qish xollari ro’y berib, odamning holdan toyib koli-shi singari xolatlar ham kuzatilishi mumkin. Amaliy jihatdan sog’lom bo’lgan (ya’ni kasallikning klinik belgilari yaqqol ko’rnnib turmagan) kishilarda ular-ning salomatlik darajasini anik belgilash maqsadga muvofiqdir. Bu esa sog’lomlashtirish tadbirlari komp-leksini, shu jumladan, jismoniy tarbiya faktorlari-ni yana xam maqsadga muvofiqroq ravishda planlashti-rish imkonini beradi.
Quyida taqdim etilayotgai salomatlikning miqdoriy jihatdan baxolash sxemasi (birinchi jadvalga qarang) uch darajadan iboratdir. Salomatlikning birinchi da-rajasida odam maxsus tavsiyalarga zarurat sezmaydi, u o’z salomatligini avval qanday bo’lsa, shunday holda saqlab yurishining o’zi kifoyadir. Ikkinchi daraja esa mutaxassisdan maslaxat — konsultatsiya olishni taqo-zo etadi. Salomatlikniig uchinchi darajasida ancha chu-qur meditsina tadqiqotlari o’tkazish hamda tegishli tavsiyalar olish zarur bo’ladi.
Kuper testk o’rniga chiniqkanlikning boshqa ko’rsat-kichlaridan ham — uzoq masofalarga yugurish testlari-dan yoki shartli ravishda MPK, RShSpo Deb ataladigan