Guliston davlat universiteti filologiya fakulteti

II guruh Bosh gapdagi ish- harakatning belgisini bildiradi gan gaplar	V) Maqsad ergash gap Bosh gapdagi ish- harakatning qanday maqsad bilan yuzaga kelishini bildiradi.
So’zim qanday ta’sir etarkin deb, diqqat bilan unga tikildim. (A.q.) Tog’day og’irlik bilak berdim, Yovlar mushtlasin deb. (H.O.)
G) Miqdor- daraja ergash gap Bosh gapdagi ish- harakatni o’lchash, darajasini aniqlash uchun xizmat qiladi.	Insonga havo nechog’lik zarur bo’lsa, halqqa tinchlik, ozodlik va baxt- saodat ham shunchalik zarur. Chuqur qancha ko’p bo’lsa, aravakash ham shuncha notinch bo’ladi.
D) Shart ergash gap Bosh gapdagi voqeaning qanday yuzaga kelish shartini bildiradi.	Qalb salomat bo’lsa, aql ham, firk ham salomat bo’ladi. Agar majburiyatni bajarsak, bayroq biz tomonda. (A.Q.) Yaxshi bilan o’rtoq bo’lsang, yaxshi yo’lga boshlaydi. Yaxshi bilan o’rtoq bo’lsang, yaxshi yo’lga boshlaydi.
III guruh Bosh gapdagi mazmunni izohlaydigan gaplar	A) To’siqsiz ergash gap. Bosh gapdagi voqeaga to’siq bo’lmagan shartni bildiradi.	Ba’zi odamlarning qo’li ishda bo’lsa ham, hayoli o’z erida. (A.q.) U keksaygan bo’lsa-da, ko’zlarining o’ti so’nmagan edi. (O.)
	B) Natija ergash gap. Bosh gapdagi voqeaning natijasini, xulosasini bildiradi.	O’t tafti shu qadar kuchli ediki, yuzini to’sib zo’rg’a- zo’rg’a ichkarilab bordi. (M.Ism.) qiz pomidorni shunday mayda to’g’radiki, yigitning havasi keldi. (M.Ism.)
	V)O’xshatish ergash gap Bosh gapdagi voqeani boshqa voqeaga o’xshatadi.	Adirlarga qip-qizil gilam yopganday, lolalar chaman bo’lib ochilib yotibdi. (Oydin) Bektemir xuddi otasining sog’inchi bilan ko’ngli to’lgandek, xo’rsinib qo’ydi. (O.)