Гули маҳмудова маданий антропология

Стационар дала тадқиқотлари – бир жойда туриб – (стационар) ёки маълум бир маршрут бўйлаб ҳаракатланиш орқали ўрганиладиган этнографик тадқиқотлар.
Симбиоз – ўзаро алоқадорлик шакли бўлиб икки алоҳида ҳолат, ёки жараён, ёки омил, ёки партнёр императивлар бир-бири билан мавжудлик ҳолатида бири-биридан фойдаланади, бири-бири билан синкретлашади, яъни чамбарчас боғлиқликни ҳосил қилади, бирининг элементи иккинчисиникига айланиб боради.
Ситуатив – алоҳида, чекланган шароит ёки вазиятга тегишли жараён, ҳодиса, ҳолат.
Социогенетик — онтологик моҳияти ижтимоийликка асосланган омил, объект, тушунча ва ҳ.к.


Т
Табу – бирон-бир нарса, ҳаракат, сўзга нисбатан белгиланадиган диний таъқиқ.
Теология – диний таълимотлар тизими.
Телеология – (Худо ҳақидаги таълимот) яъни ибтидонинг охирги интиҳосини олдиндан кўра олиш асосида яратиш жараёнининг мақсадга мувофиқ илоҳий дастурлаштирилиши ҳақидаги тушунчадир.
Теоцентризм – дунёни тушуниш марказига Худони қўювчи фалсафий ёндашув.
Техноген – техника билан боғлиқ, унинг таъсири билан белгиланган.
Технократик – техникани биринчи ўринга қўювчи.


У
Удум – бу амалий фаолият билан боғлиқ бўлган хатти-ҳаракатларнинг стереотипик шаклидир.


Ф
Феномен – инсонга ҳиссий билиш тажрибасида берилган ҳодиса.
Фенотип – организмнинг барча белги ва хусусиятларнинг йиғиндиси. Бунга фақат организмнинг кўринадиган ташқи белгилари (тери ранги, соч, қулоқ ёки бурун шакли, гулларнинг ранги) эмас, балки биокимёвий (оқсилнинг тузилиши, фермент фаоллиги, қондаги гармонлар консентрацияси ва бошқалар), гистологик (ҳужайранинг шакли, тўқималар ва органлар тузилиши), анатомик (тана тузилиши, органлар жойлашуви) белгилари ҳам киради.
Фольклор – халқ оммасининг дунёқарашини ифодалаган ўз халқининг воқелигини эстетик идеалларда инъикос этадиган объектив талқиндаги бадиий-образлар (баъзи ҳолларда англанган, баъзи ҳолларда англанмаган) халқ оғзаки ижоди.
Феноменология – XX фалсафасидаги йўналиш бўлиб, онгнинг билиш жараёнидаги тажрибада мавжуд бўлган стереотип билимларни инкор этган ҳолда объектни феномен сифатида олиб, дедуктивликдан воз кечиб, эмпирик билим асосида ўз ҳолида ўрганишни тарғиб қилади. Феноменология Гуссерл фалсафасида бошланиб «Нарсаларнинг ўзига қайтиш» ғоясини илгари суради. У «Кантга қайтиш» ва «Гегелга қайтиш» шиорини инкор қилиб, нарса ва объектларни ўрганишни шаклланиб бўлган назария ва қарашлардан халос этиб, уларни бирламчи ҳолида олиб қаради.