Gulchehra shadmanova, soyibjon mirzayev «zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari»

1-misol.
Velosiped kartasi geografik sohaning modeli hisoblanadi va u 
velosipedchilarni qo‘llashga mo‘ljallangan. Mavjud peyzajning barcha jihatlari 
modelda ishtirok etmaydi. Velosiped kartasi velosipedchilar uchun muhim bo‘lgan 
jihatlarnigina aks ettigan, ya’ni ma’lum bir territoriyadagi velosipedchilar 
qatnaydigan marshrutlarni aks ettirgan. Kartada velosipedchilar marshrutlari ko‘k 
rangda aks ettirilgan bo‘lishi mumkin, haqiqatda esa, ular ular boshqa rangda 
bo‘lishi mumkin. Modelning maqsadi faqat: velosipedchilar velosiped marshrutini 
kartada ko‘rishlari kerak. O‘sha erning kartasida boshqa transport turi uchun (misol 
uchun, avtomobil uchun) boshqa ko‘rinishda bo‘lishi mumkin edi.
Modellar abstract tasvirlash yoki tasniflash uchun xizmat qiladi. Abstrakt 
tasvir modeli oldindan mavjud bo‘lgan axborot tizimini tasvirlaydi. Bu model 
axborot tizimini tahlil qilishga imkon beradi. Undan farqli ravishda, model tasnifi 
qanday axborot tizimini yaratish taxmin qilinayotganligini tasvirlash uchun xizmat 
qiladi. Bunday model yangi axborot tizimini tuzishda foydalanishga mo‘ljallangan. 
Biz axborot tizimlari jihatlarini biznes jarayon bilan bo‘liq holda o‘rganamiz va 

---

42 
Petri tarmog‘idan, kengaytirilgan ma’lumotlar, vaqt va iyerarxiyadan, 
modellashtirishni formallashtirish kabi, foydalanamiz.
Talab davri
. Talab davri hayot sikli modelining birinchi asosiy davri 
hisoblanadi. Bu davr axborot tizimiga qo‘yiladigan turli talablar yig‘indisini va 
talablar tasniflari ketma-ketligini o‘z ichiga oladi. Ko‘p hollarda ishlab turgan 
axborot tizimlari ham barcha talablarni qondirmaydi. U holda mavjud axborot 
tizimi uning muhiti uchun nima qilib berishini chuqur tahlil qilish kerak. Bunday 
tahlil natijasida, biz mavjud axborot tizimi qanday funksional masalalarni yangi 
axborot tizimida saqlashi kerakligi aniqlaymiz. Shuningdek biz, tahlil orqali 
mavjud axborot tizimidagi kamchiliklarni va nima uchun yangi axborot tizimi 
ishlab chiqilayotganligi sababi to‘g‘risidagi, muhim axborotni olamiz. Bu tahlildan 
keyin yangi axborot tizimiga talablarni ifodalab beramiz.