Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

А. Г» е к м м б е т о в. т. б. Жанна, шамшырақ (очерк). .Әмну
лар|.я‘. Инкнс, 1(Х)4, № 2, С2-бст.
8«
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

мические ряды слов м пнражениЛ.,ьт Қубла диалект 
лексикасынла бундай снноппмлерди жийи ушыратыў- 
ға болалы. Мысаллар келтирейик:
П аполақда—
абайсызла, алас-капаста: 
Папалацда
барып қалмаса
(Акк).
'Гусмалдан айтыў—
шамадан айтыў: 
МеА саган
тусмалдан айтайын
(
Д осб).
Иши бомаў—
жумысы болмаў, тнймеў. 
Х а н мениқ
менэн шаиқ бомасын депти
/Досб./
Б асы луў —
кушн кайтыў картайыў. 
1>ир еки жыл
болды басылыпты дейди.
Ойран ет уў—
кыйналдырыў бнй жагдай калдырыў: 
Түкэншынық кетип қағаны мени ойран епгти.
Тилийпон у р у ў —
Телефон аркалы сөйлесиў. 
Тилий-
понам ураж ақ болдым кецсэгэ.
Синонимлер адамнын сөйлеген сөзине айрыкша 
мәни берип, оны жанландырып. көркем түр бернўши 
курал. Қубла диалект лексикасы сөзлнк составы бо- 
йынша канша бай болса, ондағы колланылыў|лы сино- 
нимлер де сан әлўан.
г) Сөзлерлин диалектлик мәнилериниц өзгериўи
Диалект лексикасындағы көп мәннли сөзлер кол- 
ланыўы бойынша кеўил аўдарарлык.
Көркем әдебиятта, сондай-ақ тнл практнкасында 
көп мәнили сөзлер, тнйкарынан, аўысиалы мәниде 
хызмет етеди, ол аркалы айтылайын дегеп ойаыц толык 
жеткерилнўине мүмкнншилик туўады. Пнр пеше мысал- 
лар келтирейик:
Ўой сөйлейди тақырлап ,
11-хап . 
Сонлықтан да
бетлери көпшип түсип қалады
/„Қырк кыз“, 211-бот/... 
Б ул бир келген бэле деп, 
күркирейди Нэдирша
/,Кырк кыз“, 186-бет/. 
М унуқ энди сагасы қайэрдэ?
Усы мысалларды таллап көрейик.
Тақы рлаў—
тийкаргы мәииси 
жерди қы р иы пш е-
гислеў,
оннан соиғы аўыспалы мэнпси 
ҳеш нэрсени
қалдырмай пш залии
сөйлеў.
Көнш уў
—тийкаргы мзннсн—жайдыц сыбагап ыла- *